Tuần 8. Ôn tập văn học trung đại Việt Nam

.
I. Nội dung
Em hãy hệ thống chương trình văn học trung đại đã học ở lớp 11?
1. Hệ thống chương trình văn học trung đại đã học ở lớp 11
Em có nhận xét gì về số lượng tác phẩm thể loại văn học trung đã được học lớp 11?
Phong phú nội dung, đa dạng về thể loại
2. Trả lời câu hỏi SGK phần nội dung
Câu 1:
Em hãy nhắc lại những biểu hiện chủ yếu của nội dung yêu nước và nhân đạo của văn học trung đại?
Nội dung yêu nước: Yêu thiên nhiên đất nước, niềm tự hào dân tộc, lòng căm thù giặc, ý chí bất khuất chiến đấu và chiến thắng giặc ngoại xâm.
- Nội dung nhân đạo: Khát khao tự do, tình yêu, hạnh phúc, cảm thông với số ph?n ngu?i ph? n? .
Những biểu hiện của nội dung yêu nước văn học từ thế kỉ XVIIIđến thế kỉ XIX trong các tác phẩm và đoạn trích có gì mới so với văn học giai đoạn trước đó?
? Điểm mới trong từng nội dung qua các tác phẩm và đoạn trích:
+ Nội dung yêu nước: mang âm hưởng bi tráng trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu - vì nó phản ánh một thời khổ nhục nhưng vĩ đại.
+ Tư tưởng canh tân đất nước: Đề cao vai trò của luạt pháp - nhà nước pháp quyền: Xin lập khoa luật của Nguyền Ttrường Tộ.
+ Vai trò của người trí thức - bậc hiền tài đối với sự phát triển của đất nước: Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm.
Câu 2:
Vì sao có thể nói trong văn học từ thế kỉ XVIII đến hết thế kỉ XIX xuất hiện trào lưu nhân đạo chủ nghĩa
- Chủ nghĩa nhân đạo xuất hiện thành một trào lưu bởi: Những tác phẩm mang nội dung nhân đạo xuất hiện nhiều, liên tiếp với nhiều tác phẩm có giá trị lớn: Truyện Kiều, Chinh phụ ngâm, Cung oán ngâm, thơ Hồ Xuân Hương...
Chỉ ra những biểu hiện phong phú đa dạng của nội dung nhân đạo trong giai đoạn văn học này?
- Biểu hiện của nội dung nhân đạo:
+ Thương cảm trước bi kịch và đồng cảm với khát vọng của con người.
+Khẳng định, đề cao tài năng, nhân phẩm con người.
+Lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo chà đạp lên con người.
+Đề cao truyền thống đạo lý, nhân nghĩa của dân tộc.
- Cảm hứng nhân đạo có những biểu hiện mới:
+ Hướng vào quyền sống của con người - con người trần thế( Truyện Kiều, thơ Hồ Xuân Hương)
+ ý thức về cá nhân đậm nét hơn: Quyền sống, hạnh phúc, tài năng, tình yêu...( Tự tình, Bài ca ngất ngưởng, Bài ca ngắn đi trên bãi cát...)
Cảm hứng nhân đạo văn học giai đoạn này có biểu hiện gì mới?
Trong 3 nội dung nhân đạo:
+ Đề cao truyền thống đạo lí.
+ Khẳng định con người cá nhân.
+ Khẳng định quyền sống con người:
n?i dung n�o quan tr?ng nh?t?:
+ Khẳng định quyền sống con người: quan tr?ng nh?t - Xuyờn su?t cỏc tỏc ph?m van h?c giai do?n n�y
Vấn đề quan trọng đó được thể hiện qua các tác phẩm và đoạn trích như thế nào?
- Vấn đề cơ bản nhất trong nội dung các tác phẩm, đoạn trích sau:
Câu 3:
Đoạn trích vào phủ chúaTrịnh mang giá trị phản ánh và phê phán hiện thực như thế nào?
Cuộc sống thâm nghiêm sa hoa được thể hiện ở những chi tiết nào?
- Đoạn trích là bức tranh chân thực về cuộc sống nơi phủ chúa, được khắc họa ở hai phương diện:
+ Cuộc sống thâm nghiêm xa hoa, giàu sang.
+ Cuộc sống thiếu sinh khí, yếu ớt.
? Một thế giới riêng đầy quyền uy: Những tiếng quát tháo, truyền lệnh, những tiếng dạ ran, những con người oai vệ, những con người khúm núm, sợ sệt...có nhiều cửa gác, mọi việc đều có quan truyền lệnh, chỉ dẫn. Thầy thuốc vào khám bệnh phải chờ, nín thở, khúm núm, lạy tạ.
?Phủ chúa là nơi xa hoa, giàu sang vô cùng: từ nơi ở đến tiện nghi, từ vật dụng đến đồ ăn thức uống...nhưng thiếu sinh khí, âm u. Thiếu sự sống, sức sống.
? Ngòi bút tả thực điềm đạm, kín đáo nhưng lạnh lùng, thờ ơ, thậm chí coi thường của tác giả? sự phê phán sâu sắc của Hải Thượng Lãn Ông.
Câu 4:
Giá trị nội dung và nghệ thuật thơ văn Nguyễn Đình Chiểu?
- Giá trị nội dung thơ văn Nguyễn Đình Chiểu: Đề cao đạo lí nhân nghĩa, yêu nước chống giặc ngoại xâm.
- Giá trị nghệ thuật: Tính chất đạo đức - trữ tình. Màu sắc Nam Bộ qua ngôn ngữ, hình tượng nghệ thuật.
Vẻ đẹp bi tráng và bất tử về người nông dân nghĩa sĩ trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc?
- Vẻ đẹp bi tráng và bất tử của hình tượng người nông dân - nghĩa sĩ trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc:
+ Bi: Gợi lên qua cuộc sống vất vả, lam lũ. Nỗi đau buồn, thương tiếc trước sự mất mát, hi sinh và tiếng khóc đau thương của người còn sống.
+ Tráng: Lòng căm thù giặc, lòng yêu nước, hành động quả cảm, anh hùng của nghĩa sĩ. ? Tạo nên tiếng khóc lớn lao,cao cả.