Tuần 8. Ôn tập văn học trung đại Việt Nam

Ôn tập văn học trung đại Việt Nam
Bài tập dành cho cả 4 nhóm hoạt động: Hãy thống kê nhanh hệ thống tác giả, tác phẩm, thể loại văn học trung d?i thuộc chương trình Ngữ văn 11.
Nhóm 1-2
C�U H?I 1: Dành cho nhóm 1-2
- Nêu những điểm cơ bản về nội dung yêu nước của các tác phẩm và đoạn trích sau: Chiếu cầu hiền; Chạy giặc; Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc; Xin lập khoa luật; Bài ca phong cảnh Hương Sơn; Câu cá mùa thu; Vịnh khoa thi Huong
- So với giai đoạn trước cảm hứng yêu nước trong văn học giai đoạn này có những biểu hiện gì mới?
Chiếu cầu hiền
Thu phục hiền tài đem sức ra phò tá triều đại chính nghĩa
Chạy giặc
Nỗi đau đớn, xót xa trước cảnh nước mất, nhà tan
Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Lòng căm thù giặc. Biết ơn và ca ngợi những người hy sinh vì Tổ quốc
Xin lập khoa luật
Tư tưởng canh tân đất nước, biết lo cho sơn hà xã tắc bằng tâm huyết điều trần.
Bài ca phong cảnh Hương Sơn
Câu cá mùa thu
Vịnh khoa thi Hương
Ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên đất nước
Cảm xúc phong phú đối với thiên nhiên, đối với làng quê bình dị quen thuộc
Tâm sự lo âu khắc khoải trước những đổi thay của thời thế, trước vận nước
Biểu hiện mới : - T ư tưởng canh tân đất nước.
- Nhấn mạnh vai trò của người trí thức đối với đất nước
- Tư tưởng trung quân mờ nhạt dần và tư tưởng yêu nước mang tinh thần dân chủ ngày càng rõ nét.
- Cảm hứng yêu nước của văn học nửa cuối thế kỷ XIX mang âm hưởng bi tráng.
Vì sao nội dung yêu nước trong văn học nửa cuối thế kỷ XIX mang cảm hứng bi tráng?
Gợi ý :
Do hoàn cảnh lịch sử, đất nước rơi vào tay thực dân Pháp, nhiều cuộc khởi nghĩa quật khởi nhưng đều bị đàn áp đẫm máu.
Gợi ý :
Vỡ sao n?i dung yờu nu?c giai do?n van h?c th? k? XVIII d?n h?t th? k? XIX mang tinh th?n dõn ch??
Do ho�n c?nh l?ch s?, d?t nu?c ti?p xỳc v?i phuong Tõy m� ý th?c h? phong ki?n cú nh?ng bi?u hi?n r?n n?t. Tu tu?ng yờu nu?c theo ý th?c h? phong ki?n b?c l? nh?ng b?o th?, h?n ch?.
- M?t s? trớ th?c phong ki?n, m?c dự xu?t thõn t? Nho giỏo nhung do ti?p xỳc v?i phuong Tõy nờn h? mang tinh th?n dõn ch?.
Nhóm 3-4
Những điểm cơ bản về nội dung nhân đạo của các tác phẩm và đoạn trích sau: Tự tình (II); Lẽ ghét thương (Lục Vân Tiên); Bài ca ngất ngưởng; Thương vợ; Khóc Dương Khuê.
So với các giai đoạn trước, cảm hứng nhân đạo trong văn học giai đoạn này có những biểu hiện gì mới?
CÂU HỎI 2:
Dành cho nhóm 3-4
BIỂU HIỆN MỚI:
_ Văn học hướng vào quyền sống của con người, nhất là con người trần thế, ý thức cá nhân đậm nét hơn
_ Văn học giai đoạn này đã xuất hiện trào lưu nhân đạo chủ nghĩa
Tác phẩm
Những biểu hiện của nội dung nhân đạo
Tự tình
Con người ý thức về bi kịch duyên phận, về khát vọng hạnh phúc mang dấu ấn cá nhân.
Tình cảm yêu ghét phân minh, mãnh liệt xuất phát từ tấm lòng thương dân sâu sắc
Con người ý thức về tài năng cá nhân, bản lĩnh cá nhân, sở thích cá nhân tự do phóng túng
Cảm thông, trân trọng những vất vả, hy sinh của người vợ.
Tình bạn cá nhân rất đời thường
Bài ca ngất ngưởng
Lẽ ghét thương
Thương vợ
Khóc Dương Khuê
Tại sao đến giai đoạn từ thế kỷ XVIII đến cuối thế kỷ XIX cảm hứng nhân đạo mới được gọi là một trào lưu?
Gợi ý:
- Có nhiều tác giả lớn cùng viết về cảm hứng nhân đạo
- Có nhiều tác phẩm lớn mang tư tưởng nhân đạo xuất hiện
Theo em, vấn đề cơ bản nhất của nội dung nhân đạo trong văn học từ thế kỷ XVIII đến hết thế kỷ XIX là khẳng định quyền sống con người hay là khẳng định con người cá nhân? Vì sao?
Gợi ý:
Vấn đề cơ bản nhất của nội dung nhân đạo trong văn học từ thế kỷ XVIII đến hết thế kỷ XIX là khẳng định quyền sống con người bởi:
- Có nhiều tác giả, tác phẩm đề cập đến quyền sống con người
Có những tác giả lớn và tác phẩm kiệt xuất phản ánh quyền sống con người
Giai đoạn này con người cá nhân chưa có cơ sở triết học để xuất hiện thành một trào lưu