Tuần 8. Nhưng nó phải bằng hai mày

Đồng tiền đi trước,
mực thước theo sau.
“Tiền lưng đã sẵn việc gì chẳng xong”
“Trong tay đã sẵn đồng tiền
Dầu lòng đổi trắng thay đen khó gì”
NHƯNG NÓ PHẢI
BẰNG HAI MÀY
(Truyện cười dân gian)
1/ÔN LẠI

A) Khái niệm truyện cười:
Truyện cười là tác phẩm tự sự dân gian ngắn, có kết cấu chặt chẽ, kết thúc bất ngờ, kể về những sự việc xấu, trái với tự nhiên trong cuộc sống nhằm giải trí, phê phán.
Vd: Thầy bói sợ ma, Đến chết vẫn hà tiện, Con rắn vuông,... 
B) Đặc trưng của truyện cười:
 + Truyện cười luôn có yếu tố gây cười
    + Truyện cười xây dựng các tình huống đối thoại ngắn gọn.
C) - Phân loại truyện cười:
+ Truyện khôi hài: mục đích giải trí song vẫn có ý nghĩa giáo dục
+ Truyện trào phúng: mục đích phê phán, đối tượng phần lớn là các nhân vật thuộc tầng lớp trên trong xã hội Việt Nam xưa và các thói hư tật xấu trong nội bộ nhân dân.
NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY

Làng kia có một viên lí trưởng nổi tiếng xử kiện giỏi.
- Một hôm nọ, Cải với Ngô đánh nhau, rồi mang nhau đi kiện. Cải sợ kém thế, lót trước cho thầy lí năm đồng. Ngô biện chè lá những mười đồng. Khi xử kiện, thầy lí nói: Thằng Cải đánh thằng Ngô đau hơn, phạt một chục roi.
- Cải vội xòe năm ngón tay, ngẩng mặt nhìn thầy lí, khẽ bẩm: Xin xét lại, lẽ phải về con mà!
- Thầy lí cũng xòe năm ngón tai trái up lên trên năm ngón tay mặt, nói: Tao biết mày phải… nhưng nó lại phải… bằng hai mày!
I/ ĐỌC- TÌM HIỂU CHUNG
2/ Xuất xứ
    Nhưng nó phải bằng hai mày là truyện cười thuộc loại trào phúng, phê phán bọn quan lại tham nhũng.

NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
+ Vai trò:
1/ Đối tượng của tiếng cười
- Thầy lí
+ Trách nhiệm:
+ Công việc:
+ Được đánh giá:
là người đứng đầu ở thôn, làng, quản lí việc hành chính
người đại diện cho công lí
xử kiện
có tiếng là xử kiện giỏi
NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY
3- Mâu thuẫn :
 Cải lót trước cho thầy lí năm đồng vì thế Cải cứ nghĩ là quan sẽ cho mình được kiện nên rất ung dung. Tuy nhiên không ngờ khi xử kiện, Cải lại bị thầy lí tuyên bố đánh mười roi bởi vì Ngô biện chè lá những mười đồng..

2- mối quan hệ giữa thầy lí và cải :
Cải- người đưa đơn kiện Thầy lí – người xử kiện
lẽ phải của thầy Lí là không công bằng theo pháp luật mà xử kiện bằng tiền
Vậy thước đo công lí của thầy là gì?
Bản chất tham nhũng: xử kiện vì tiền
Có nhận xét gì về bản chất của thầy lí?
NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY
Nhân vật Cải, Ngô
- Hành động của Cải và Ngô:
Đút lót, hối lộ
- Mục đích:
Dùng đồng tiền mua lẽ phải
- Kết quả:
+ Cải: được một trận đòn
+ Ngô: mua được lẽ phải
Có nhận xét gì về Cải và Ngô?
+ Là người đáng thương vì mất tiền nhưng lại trở thành nạn nhân của chính đồng tiền của mình
+ Đáng trách vì đó là hành động tạo thói quen xấu cho cấp trên
4- Các thủ pháp gây cười
- Tạo ra một tình huống đầy kịch tính
- Cử chỉ và hành động gây cười
+ Cải xoè 5 ngón tay để nhắc thầy lí về số tiền 5 đồng đã lo lót từ trước
+ Thầy lí cũng xoè 5 ngón tay trái, úp lên 5 ngón tay mặt vừa để ngầm thừa nhận 5 đồng của Cải vừa để thông báo cái phải của Cải đã bị che lấp bởi cái trái
- Cách chơi chữ: “phải”
+ Phải: là lẽ phải, là cái đúng, người đúng, đối lập với cái sai, người sai
+ Phải: là điều bặt buộc, nhất thiết phải thế, phải có
Sự lập lờ không rõ ràng giữa hai nghĩa ấy đã tạo nên tiếng cười sảng khoái
NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY
5- Ý nghĩa phê phán của truyện:
- Truyện phê phán nạn tham nhũng của viên quan xử kiện trong xã hội phong kiến xưa
- Đồng thời truyện cũng rút ra bài học cho những người dân thường: đừng tự biến mình thành nạn nhân của những viên quan tham nhũng
- Trên thế giới có nhiều định nghĩa khác nhau về tham nhũng. Ở Việt Nam, khái niệm tham nhũng được quy định tại Luật phòng, chống tham nhũng năm 2005. Theo đó, tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi
Truyện toát lên những ý nghĩa gì?
? Em hiểu thế nào là tham nhũng
NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY
III. Tổng kết
Bằng sự kết hợp với cử chỉ, lối chơi chữ độc đáo, truyện đã vạch trần lối xử kiện vì tiền của quan lại. Người lao động trong trường hợp này cũng lâm vào tình cảnh bi hài, vừa đáng thương vừa đáng trách
THE END