Tuần 8. Luật thơ

1
Trong đầm gì đẹp bằng

Lá xanh bông trắng lại nhị vàng
B
T
B
T
B
B
B
Phối thanh
Ngắt nhịp
Vần
VÍ DỤ VỀ LUẬT THƠ LỤC BÁT
2
sen
chen
sen
chen
MÔ HÌNH HÀI THANH, VẦN, NHỊP THƠ LỤC BÁT

1 - 2 - 3 - 4 - 5 -

1 - 2 - 3 - 4 - 5 - - 7 -

1 - 2 - 3 - 4 - 5 -
B
T
B cao
B thấp
T
B
B
B
B
T
Ngược lại
3
Vần
Vần
Ngắt nhịp
6
8
6
6
6
8
6
6
CHÚ Ý
Khi có tiểu đối, B-T có thay đổi:
“Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh
Giật mình mình lại thương mình xót xa”
(Truyện Kiều – Nguyễn Du)
Do ý thơ, nhịp thơ cũng có thể thay đổi.
Lục bát biến thể, số tiếng thay đổi:
“Nước trong xanh lơ lửng cái con cá vàng
Cây ngô cành bích com chim phượng hoàng nó đậu cao”
4
T
MÔ HÌNH VẦN, NHỊP, HÀI THANH
THƠ SONG THẤT LỤC BÁT

1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 -

1 - 2 - 3 - 4 - - 6 -

1 - 2 - 3 - 4 - 5 -

1 - 2 - 3 - 4 - 5 - - 7 -

1 - 2 - 3 - 4 - - 6 -
5
B hoặc T
Nhịp 3/4
Vần
Vần
Vần
Vần
7
5
8
5
6
6
7
5
7
7
7
6
6
8
5
7
MÔ HÌNH HÀI THANH, NHỊP THƠ NGŨ NGÔN BÁT CÚ
6
Niêm
Niêm
Vần
Vần
Niêm
Niêm
Vần
Vần
Nhịp
Có thể có vần
B
Vần
MÔ HÌNH HÀI THANH, NHỊP THƠ THẤT NGÔN TỨ TUYỆT
7
Niêm
Niêm
Đối
Đối
Vần
Vần
Nhịp
Luật bằng vần bằng
Luật trắc vần bằng
Có thể có vần
B
Vần
8
Niêm
Niêm
Đối
Đối
Vần
Vần
Niêm
Niêm
Vần
Vần
Vần
Nhịp
MÔ HÌNH HÀI THANH, NHỊP THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ
Luật bằng vần bằng
Luật trắc vần bằng
THƠ NĂM TIẾNG
“Trước sân / anh thơ thẩn
Đăm đắm / trông nhạn về
Mây chiều / còn phiêu bạt
Lang thang / trên đồi quê”
(Tình quê – Hàn Mặc Tử)
9
“Vận nước / như mây quấn
Trời Nam / mở thái bình
Vô vi / trên điện các
Chốn chốn / dứt đao binh”
(Vận nước – Pháp Thuận)
B
T
B
T
B
B
T
B
T
B
T
B
B
B
T
B
THƠ MỚI
THƠ CỔ ĐiỂN
THƠ BẢY TIẾNG
“Rặng liễu(T) đìu hiu(B) / đứng chịu(T) tang
Tóc buồn(B) buông xuống(T) / lệ ngàn(B) hàng
Đây mùa(B) thu tới(T) / – mùa thu(B) tới
Với áo(T) mơ phai(B) / dệt lá(T) vàng…”
(Đây mùa thu tới – Xuân Diệu)
10
“Bước tới(T) đèo Ngang(B) / bóng xế(T) tà
Cỏ cây(B) chen đá(T) / lá chen(B) hoa
Lom khom(B) dưới núi(T) / tiều vài(B) chú
Lác đác(T) ven sông(B) / chợ mấy(T) nhà…”
(Qua đèo Ngang – Bà Huyện Thanh Quan)
THƠ TÁM TIẾNG
“Đây / những tháp gầy mòn / vì mong đợi
Những đền xưa / đổ nát / dưới thời gian
Những sông vắng / lê mình / trong bóng tối
Những tượng Chàm / lở lói / rỉ rên than”
(Trên đường về - Chế Lan Viên)
11
THƠ HỖN HỢP
“Tôi muốn / tắt nắng đi
Cho màu / đừng / nhạt mất
Tôi muốn / buộc gió lại
Cho hương / đừng / bay đi
Của ong bướm / này đây tuần tháng mật
Này đây / hoa của đồng nội / xanh rì
Này đây / lá của cành tơ / phơ phất
Của yến anh / này đây / khúc tình si…”
(Vội vàng – Xuân Diệu)
12
THƠ TỰ DO
“Anh chị em ơi !
Hãy giương súng lên cao,/ chào xuân 68
Xuân / Việt Nam
Xuân / của lòng dũng cảm
Ai đến kia / rộn rã cùng xuân
Hoan hô / anh giải phóng quân
Kính chào anh / con người đẹp nhất…”
(Bài ca Xuân 68 – Tố Hữu)
13
14