Tuần 7. Tây Tiến

Trường THPT Mạc đĩnh chi
NGỮ VĂN LỚP 12
Tây Tiến (Quang Dũng)

To insert your company logo on this slide

From the Insert Menu
Select “Picture”
Locate your logo file
Click OK

To resize the logo

Click anywhere inside the logo. The boxes that appear outside the logo are known as “resize handles.”
Use these to resize the object.
If you hold down the shift key before using the resize handles, you will maintain the proportions of the object you wish to resize.
Trường THPT MạC ĐĩNH CHI
Người soạn : Vũ Trung Kiên
Nội dung trình bày ở hai tiết học
Giới thiệu chung
Tác giả
Hoàn cảnh sáng tác
Bố cục
Nội dung chính
Nhớ về miền đất dữ dội , gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ
Những kỉ niệm đời chiến sĩ
Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến
Lời thề thiêng liêng của người chiến binh Tây Tiến

Phương pháp giảng dạy
Cho HS thảo luận Nhóm
Chia sẻ với cả lớp
Các bạn trong lớp là người bạn phản hồi tích cực
Giáo viên chốt ý.
I. Giới thiệu chung
Tác giả:
(1921-1988) , Quang Dòng (Bïi §×nh DiÖm), quª §an Ph­îng – Hµ T©y. Tèt nghiÖp §HSP Hµ Néi nh­ng «ng kh«ng ®i d¹y mµ theo anh em ®i ®µn h¸t cho mét g¸nh h¸t. 19/8/1945 cã tham gia CMT8 Sau c¸ch m¹ng , «ng tham gia qu©n ®éi råi c«ng t¸c ë BBT b¸o v¨n nghÖ, sau chuyÓn sang nhµ xuÊt b¶n VH.
1947 «ng lµ ®¹i ®éi tr­ëng cña ®oµn qu©n T©y TiÕn.
Đa tài: Làm thơ, viết văn, vẽ tranh, là nhà thơ tài hoa, yêu nước



I. Giới thiệu chung
Hoàn cảnh sáng tác

“Tây Tiến” là tên một đơn vị bộ đội được thành lập năm 1947,có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào đánh tiêu hao lực lượng Pháp, bảo vệ biên giới Việt –Lào và vùng Tây Bắc nước ta.
Địa bàn hoạt động của “Tây Tiến” khá rộng, từ Châu Mai,Châu Mộc sang Sầm Nưá rồi vòng về Thanh Hoá.

I. Giới thiệu chung

Hoàn cảnh sáng tác
Quang Dũng là đại đội trưởng trong đoàn quân TT. Chiến sĩ TT phần đông là người Hà Nội.Tuy chiến đấu trong hoàn cảnh vô cùng gian khổ,địa bàn hoạt động hiểm trở,vật chất thiếu thốn,bệnh tật hoành hành…nhưng các anh vẫn phơi phới tinh thần lãng mạn anh hùng.
1948, Quang Dũng chuyển sang đơn vị khác. Nhớ đơn vị cũ,Quang Dũng viết “Tây Tiến ” tại Phù Lưu Chanh (Hà Tây) nhân dịp Đaị hội toàn quân liên khu ba. Lúc đầu bài thơ có tên là “Nhớ Tây Tiến”.
I. Giới thiệu chung
Bố cục (4 phần):

Câu 1-14: Nçi nhí vÒ mét miÒn ®Êt d÷ déi g¾n liÒn víi qu·ng ®êi chiÕn ®Êu gian khæ
Câu 15-22: Nh÷ng kØ niÖm cña ®êi chiÕn sÜ
Câu 23-30: H×nh ¶nh ®oµn qu©n T©y TiÕn
Câu 31-34: Lêi thÒ thiªng liªng cña ng­êi chiÕn sÜ
II. Nội dung chính
Nỗi nhớ về một miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ
II.Nội dung chính .
Nỗi nhớ về một miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ
Giụựi thieọu khaựi quaựt noói nhụự
"Tõy ti?n oi!": ti?ng g?i thi?t tha
"r?ng nỳi" vựng Tõy B?c
"Nh?"
"choi voi" khụng th? d?nh hỡnh v� d?nh lu?ng
? Cõu c?m + di?p t? + t? lỏy + v?n "oi" nh?n m?nh n?i nh? mờnh mang, ng�n trựng tha thi?t.
II. Nội dung chính
II.Nội dung chính .
Nỗi nhớ về một miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ
B, R?ng nỳi Tõy B?c trong n?i nh? c?a nh� tho
b1. Thiờn nhiờn hoang vu, hựng vi v� hi?m tr?.
D?a danh xa l?:
S�i Khao
Mu?ng Lỏt
Mu?ng H?ch
Mai Chõu
II. Nội dung chính
Liệt kê những vùng đất xa xôi, hoang vu, hẻo lánh, xa ngái.
Nỗi nhớ về một miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ
R?ng nỳi Tõy B?c trong n?i nh? c?a nh� tho
b1. Thiờn nhiờn hoang vu, hựng vi v� hi?m tr?.
Th?i ti?t kh?c nghi?t:
Suong l?p
Mua xa khoi
II. Nội dung chính
Tả thực
Sương dày đặc
Mưa mịt mù
I. Nội dung chính
Anh (chị) hãy tìm những câu thơ miêu tả sự hiểm trở, hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc ? Điều đó có ý nghĩa như thế nào trong việc tả thực cuộc hành trình của những người lính Tây Tiến ?




HS Thảo luận và phát biểu

Rừng núi Tây Bắc trong nỗi nhớ của nhà thơ
b1. Thiên nhiên hoang vu, hùng vĩ và hiểm trở.
Địa thế hiểm trở:
Dốc: khúc khuỷa >< thăm thẳm
Ngàn thước: lên cao >< xuống
Heo hút: cồn mây súng ngửi trời
II. Nội dung chính
 Phép điệp + NT đối lập + từ láy + phép nhân hóa + ngôn ngữ tạo hình + nhiều tiếng thanh trắc diễn tả những dốc đèo vô tận, quanh co, gấp khúc, núi cao chót vót, vực sâu thăm thẳm.
Nỗi nhớ về một miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ
B, R?ng nỳi Tõy B?c trong n?i nh? c?a nh� tho
b1. Thiờn nhiờn hoang vu, hựng vi v� hi?m tr?.
Thiờn nhiờn hoang dó:
"Thỏc g?m thột"
"C?p trờu ngu?i"
Chi?u chi?u
"Dờm dờm"
II. Nội dung chính
NT nhân hóa
Thác dữ
Thú dữ
Thường xuyên đối mặt với nguy hiểm
 Đường hành quân gian khổ
Nỗi nhớ về m?t miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ
R?ng nỳi Tõy B?c trong n?i nh? c?a nh� tho
B2. S? gian kh? c?a ngu?i lớnh trờn du?ng h�nh quõn.
Ngu?i lớnh Tõy Ti?n:
Dói d?u - khụng bu?c -> t? th?c -> bi
G?c lờn sỳng mu b? quờn d?i
-> l?i núi gi?m -> hựng -> lóng m?n: ch?t trờn du?ng h�nh quõn
-> cỏi ch?t nh? nh�ng thanh th?n

II. Nội dung chính
gian khổ
hi sinh
 Gian khổ tột cùng, hào hùng tột bậc = lòng yêu nước
I.Nội dung chính
Anh (chị) hãy tìm ra những nét thơ mộng mang đậm hương vị cuộc sống của thiên nhiên núi rừng Tây Bắc ?




HS Thảo luận và phát biểu
Nỗi nhớ về m?t miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ

R?ng nỳi Tõy B?c trong n?i nh? c?a nh� tho
b2. Thiờn nhiờn TB tho m?ng mang huong v? cu?c s?ng.
Thiờn nhiờn tho m?ng:
"Hoa v?" : huong hoa lan t?a
"Dờm hoi": khớ l?nh t?a ra t? dỏ nỳi v� suong dờm
II. Nội dung chính
Nỗi nhớ về m?t miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ

R?ng nỳi Tõy B?c trong n?i nh? c?a nh� tho
b2. Thiờn nhiờn TB tho m?ng mang huong v? cu?c s?ng.
Thiờn nhiờn tho m?ng:
"nh� ai . mua xa khoi": nh?ng n?p nh� ?n hi?n trong m�n mua
II. Nội dung chính
Hình ảnh thi vị, lãng mạn, câu thơ nhiều âm tiết mang thanh bằng, âm điệu trầm lắng
=>Cảnh vật lung linh huyền ảo
Nỗi nhớ về m?t miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ

R?ng nỳi Tõy B?c trong n?i nh? c?a nh� tho
b3. Thiờn nhiờn TB tho m?ng mang huong v? cu?c s?ng.
Huong v? cu?c s?ng:
"com lờn khúi"
"thom n?p xụi"
II. Nội dung chính
tả thực
Bữa cơm nóng
Hương thơm nếp mới
I. Nội dung chính
Nỗi nhớ về m?t miền đất dữ dội gắn liền với quãng đời chiến đấu gian khổ

R?ng nỳi Tõy B?c trong n?i nh? c?a nh� tho
b3. Thiờn nhiờn TB tho m?ng mang huong v? cu?c s?ng.
Huong v? cu?c s?ng:
"mựa em thom n?p xụi"-> di?n d?t t�i hoa


"mựa em"
II. Nội dung chính
Mùa lúa chín
Mùa nếp thơm
Mùa của tình quân dân
 cuộc sống bình dị + tình quân dân ấm áp -> lạc quan
=> Vẻ đẹp tâm hồn người lính
Sơ kết
Vẻ đẹp thiên nhiên Tây Bắc và người lính Tây Tiến được thể hiện bằng bút pháp vừa đậm chất hiện thực vừa mang màu sắc lãng mạn
Sự kết hợp linh hoạt giữa thanh bằng và thanh trắc tạo nên tính nhạc; ngôn ngữ giàu chất tạo hình -> trong thơ có họa
 Hồn thơ mạnh mẽ + tài hoa của người chiến sĩ – thi sĩ Quang Dũng
II. Nội dung chính
2. Những Kỉ niệm đời chiến sĩ.
II. Phân tích
II. Nội dung chính
II. Nội dung chính
Anh (chị) hãy cho biết bốn câu thơ đầu
Tác giả miêu tả cảnh tượng gì ? Cách miêu tả có gì đặc sắc ?



HS Thảo luận và phát biểu
2. Nh?ng K? ni?m d?i chi?n si.
A, Do?n th? hai m? ra m?t th? gi?i khỏc c?a Tõy B?c: m?t Tõy B?c tuoi mỏt, mi l?, t�i hoa v� duyờn dỏng.
Hỡnh ?nh c?a m?t dờm liờn hoan van ngh? th?m tỡnh quõn dõn
R?t th?c m� cung khụng kộm ph?n mo m?ng.
b?t ng?, b?ng sỏng, tung b?ng
"B?ng"
cu?c s?ng v?t v? gian truõn c?a ngu?i lớnh cung cú nh?ng gi? phỳt tuoi vui.
H?i du?c hoa: d?t du?c d? vui choi ? ?n ý bụng dựa, cú s? chuy?n nghia (hoa chỳc - tõn hụn)

II. Nội dung chính
2. Những Kỉ niệm đời chiến sĩ.
Nét vui vẻ, tinh nghịch của những người lính, niềm mơ ước về một tương lai tươi sáng.
“Kìa em” thể hiện sự trầm trồ, bất ngờ đến ngỡ ngàng cùng niềm vui chào đón. Có hai cách hiểu
Các cô gái ở địa phương nơi các anh đóng quân đến góp vui văn nghệ cho thắm tình quân dân.
Các chàng lính trẻ tinh nghịch đóng giả gái cho đêm hội trại thêm vui.
II. Nội dung chính
2. Nh?ng K? ni?m d?i chi?n si.
Nột vui v?, tinh ngh?ch c?a nh?ng ngu?i lớnh, ni?m mo u?c v? m?t tuong lai tuoi sỏng. Trong ni?m vui c?a dờm h?i tr?i, cỏc chi?n si dó th? h?n mỡnh theo ti?ng khốn, ti?ng nh?c.
"Nh?c v? Viờn Chan xõy h?n tho"
Tõm h?n ngu?i lớnh tr�n d?y ý tho, h? mo v? ng�y mai, m?t ng�y khụng xa, s? du?c chung vui nh?y mỳa trong c?nh ho� bỡnh t?i th? dụ nu?c b?n.
Th? hi?n s? l?c quan, ni?m tin v�o chi?n th?ng.
II. Nội dung chính
2. Những Kỉ niệm đời chiến sĩ.
B, Rừng núi Tây Bắc trong buổi chiều giăng mắc
Trong bức tranh, mọi đường nét hình ảnh đều không rõ nét, lung linh, mơ màng.
Một buổi chiều sương khói, mang sắc màu huyền thoại bí ẩn phảng phất nỗi buồn.
Thân lau lả lướt, mềm mại…
Dòng nước chảy xiết, điểm xuyết bởi “hoa đong đưa”
Con thuyền độc mộc đơn côi với dáng người huyễn hoặc.
II. Nội dung chính
 Nhịp thơ tinh tế hơn, lãng mạn hơn. Hình ảnh dáng người mờ ảo trong sương chiều Châu Mộc gợi nỗi buồn hiu hắt, cộng thêm “hồn lau nẻo bến bờ” lại càng làm cho không gian giống như một bức tranh lụa cổ pha sắc lạnh.
3. Chõn dung ngu?i chi?n binh Tõy Ti?n.
II. Nội dung chính

GV: Gọi HS đọc diễn cảm đoạn thơ thứ ba.





HS đọc đoạn thơ
3. Chân dung người chiến binh Tây Tiến.
A, Người lính và hiện thực khắc khổ, sự hi sinh anh dũng.
Quang Dũng, những câu thơ mang nghi án văn chương
Quang Dũng, những vần thơ tuyệt bút về chân dung người lính.
Kiểu mơ mộng tiểu tư sản, bi luỵ hay vẻ dẹp chân giá ?
Kì hình dị tướng hay dáng vẻ tiều tuỵ
“không mọc tóc” : bệnh sốt rét rừng…
“xanh màu lá” : xanh da, xanh lá…
 Hiện thực trần trụi, nghiệt ngã, khắc khổ…
II. Nội dung chính
3. Chân dung người chiến binh Tây Tiến.
Người lính vẻ đẹp lãng mạn, hào hoa.
“ Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”
So sánh: “Cỏ mềm thơm mãi dấu chân em” (N. Đ.Thi)
Vất vả, dữ dội là thế mà không vơi lãng mạn.
Một thoáng kỉ niệm êm đềm ấy như tiếp thêm sức mạnh cho họ trong cuộc chiến đấu, giống như một bóng cây mát, một miếng nước ngọt đối với người khách bộ hành trên sa mạc…
II. Nội dung chính
Suy cho cùng, thước đo phẩm giá của mỗi người chưa phải là ở chỗ mộng mơ, thương nhớ mà cái chính là ở hành động. Giữa núi rừng miền Tây hoang vu, vô cùng khắc nghiệt ấy, nếu người lính không biết thi vị hoá cuộc sống vì một mục đích cao xa hơn thì họ sẽ bị chết chìm trong hiện thực trước khi gục ngã trước kẻ thù.
3. Chân dung người chiến binh Tây Tiến.
C, Người lính tinh thần chiến đấu, hi sinh anh dũng.
Dẫu cho thiếu thốn, kham khổ là vậy, nhưng đối lập với dáng vẻ tiều tuỵ của người lính Tây Tiến là vẻ đẹp của tâm hồn, của ý chí ngời sáng.
“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới”
“ Rải rác biên cương …khúc độc hành”
“dữ oai hùm”
“trừng gửi mộng”
“chẳng tiếc đời xanh”

II. Nội dung chính
Oai phong, lẫm liệt
Tin tưởng vào chiến thắng
3. Chân dung người chiến binh Tây Tiến.
C, Người lính tinh thần chiến đấu, hi sinh anh dũng.
Những người lính lúc sống mang lí tưởng cao đẹp như vậy, khi ra đi cũng rất đỗi hào hùng. Trong bài không ít lần Quang Dung đề cập đến sự hi sinh, nhưng lần nào ông cũng dành cho họ những vần thơ thanh giản và kiêu hùng nhất.
Ông đã dành những câu văn trang trọng nhất để tả thực sự hi sinh của người lính Tây Tiến
“Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành”


II. Nội dung chính
Cách nói ngược: “Áo bào…”
Cách nói giảm (khinh ngữ): “ về đất”
 Người lính Tây Tiến tự nguyện hi sinh một cách âm thầm lặng lẽ cho Tổ Quốc. Họ cống hiến “đời xanh” một cách vô danh, họ anh hùng mà không tự biết mình là anh hùng.
Sự hi sinh của các anh thanh thản như sự trở về với cội nguồn “lá rụng về cội”. Đất mẹ như giang rộng cánh tay đón những đứa con trung hiếu vào lòng.
Trước sự hi sinh thầm lặng đó, chỉ có con sông Mã như một chứng nhân, giờ đây thay mặt đồng đội, thay mặt quê hương, thay mặt những người còn sống cất lên khúc nhạc trầm hùng đưa tiến người chiến binh Tây Tiến về đất.
II. Nội dung chính
Áo bào thay chiếu anh về đất
II. Nội dung chính
3. Lêi thÒ thiªng liªng cña ng­êi chiÕn sÜ

HS ®äc diÔn c¶m khæ th¬ cuèi.

II. Nội dung chính
3. Lêi thÒ thiªng liªng cña ng­êi chiÕn sÜ
NhÞp th¬ chËm, giäng th¬ buån, nh­ng linh hån cña ®o¹n th¬ vÉn ngêi s¸ng nÐt bi hïng. §ã lµ tinh thÇn “ nhÊt khø bÊt phôc hoµn”.
So s¸nh víi hai c©u th¬ cña NguyÔn §×nh Thi:
“ Ng­êi ra ®i ®Çu kh«ng ngo¶nh l¹i
Sau l­ng thÒm n¾ng l¸ r¬i ®Çy”
Hay h×nh ¶nh ng­êi li kh¸ch trong th¬ cña Th©m T©m
“ Li kh¸ch ! li kh¸ch ! Con ®­êng nhá
ChÝ nhín ch­a vÒ bµn tay kh«ng,
Th× kh«ng bao giê nãi trë l¹i
Ba n¨m mÑ giµ còng ®õng mong.”




II. Nội dung chính
3. Lêi thÒ thiªng liªng cña ng­êi chiÕn sÜ
VËy cßn trong T©y TiÕn cña Quang Dòng
+ “mïa xu©n Êy”, võa lµ ®iÓm mèc khëi ®Çu cho chuyÕn ®i “kh«ng hÑn ­íc”, nh­ng còng lµ qu·ng “®êi xanh” ®Ñp ®Ï cña nh÷ng chiÕn binh T©y TiÕn ngµy nµo. Nh÷ng ng­êi lÝnh m·i m·i tuæi hai m­¬i.
+ C©u th¬ cuèi ng¾t ®­îc ng¾t lµm ®«i nh­ tiÕng nÊc nghÑn ngµo, vÇn tr¾c cña tõ “Nøa” nh­ mét dÊu chÊm lÆng ®i ®Ó råi båi håi xóc ®éng kh¼ng ®Þnh “ch¼ng vÒ xu«i”
=> “T©y TiÕn mïa xu©n Êy” ®· thµnh mét thêi ®iÓm mét ®i kh«ng trë l¹i, mét vÕt ch¹m kh¾c vµo lÞch sö ®Êu tranh vÖ quèc vÜ ®¹i cña d©n téc ta. Lêi ­íc hÑn còng lµ lêi thÒ s¾t ®¸, danh dù cña anh bé ®éi cô Hå
Kết luận
Kết luận
Kết luận
Kết luận
Kết luận
Củng cố - dặn dò
GV: Cho HS xem tranh có hình ảnh liên quan đến nội dung tác phẩm vừa học.

HS: Bằng sự liên tưởng của mình, các em sẽ đọc những câu thơ trong bài có liên quan đến bức tranh.
Người ở nhóm nào đọc được được đúng, nhanh, nhiều nhất nhóm đó sẽ chiến thắng.