Tuần 7. Tây Tiến

Trường THPT Nguyễn Huệ
Tổ Văn
Tập thể lớp 12A9


KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ
Bài tập trắc nghiệm:
Taùc phaåm naøo sau ñaây ñöôïc nhaø vaên Toâ Hoaøi coi laø “tuyeân ngoân ngheä thuaät” cuûa moät lôùp nhaø vaên Vieät Nam?
A. Traêng saùng
B. Laõo Haïc
C. Ñôøi thöøa
D. Ñoâi maét
Trong truyện ngắn Đôi mắt của Nam Cao Cao nhân vật Độ đã ngã ngửa người ra khi phát hiện:
A. Hoàng vẫn giữa nếp sống phong lưu khi đi tản cư về nông thôn
B. Hoàng có cái nhìn sai lệch về người nông dân và cuộc kháng chiến của dân tộc
C. Người nông dân nước mình có thể làm cách mạng và làm cách mạng hăng hái lắm
D. Hoàng giao du với các tầng lớp trí thức cặn bã trong xã hội
Dòng nào sau đây thể hiện ý nghĩa nhan đề của truyện ngắn đôi mắt của Nam Cao?
A. Là cơ quan thị giác để nhìn sự vật.
B. Là khả năng cảm nhận trí tuệ, tâm hồn con người.
C. Là cách nhìn, cách cảm, cách nhận xét, đánh giá những điều đã nhìn thấy ở đời.
D. Là cách nhìn đời, nhìn người, cách nghĩ, cách sống, là quan điểm và cũng là lập trường của nhà văn cách mạng và kháng chiến.
Phong cách thơ: hoà hợp giữa lãng mạn và hiện thực mang vẻ đẹp trữ tình vừa hào hoa vừa sâu lắng của tác giả nào?
A. Xuân Diệu
B. Quang Dũng
C. Thâm Tâm
D. Tố Hữu
TÂY TIẾN
(tiết 1)

Quang Dũng
I/ GIỚI THIỆU
1/ Tác giả
- Quang Duõng teân thaät laø Buøi Ñình Dieäm (1921-19880), queâ ôû Haø Taây, maát ôû Haø Noäi.
- Tham gia boä ñoäi ngay nhöõng ngaøy ñaàu khaùng chieán
choáng Phaùp.
- Laø ngheä só ña taøi: veõ tranh, vieát vaên, laøm thô
- Hoàn thô Quang Duõng laõng maïn, haøo hoa
- Taùc phaåm tieâu bieåu: Muøa hoa gaïo, Röøng bieån queâ höông, Maây ñaàu oâ
2/ Hoàn cảnh ra đời
- Taây Tieán laø ñôn vò boä ñoäi ñöôïc thaønh laäp naêm 1947 coù nhieäm
vuï phoái hôïp vôùi boä ñoäi Laøo baûo veä bieân giôùi Vieät-Laøo vaø tieâu hao
sinh löïc ñòch ôû mieàn Taây Baéc.
- Naêm 1947 Quang Duõng töøng laøm ñaïi ñoäi tröôûng binh ñoaøn
Taây Tieán
- Naêm 1948 oâng chuyeån coâng taùc khaùc, moät laàn lieân hoan ôû
Phuø Löu Chanh, nhôù veà ñôn vò cuõ oâng ñaõ saùng taùc baøi thô Nhôù Taây
Tieán, sau ñoåi thaønh Taây Tieán
- Chieán só Taây Tieán phaàn ñoâng laø thanh nieân trí thöùc Haø Noäi,
phaûi chieán ñaáu trong hoaøn caûnh khoù khaên, gian khoå, thieáu thoán veà
vaät chaát, beänh soát reùt hoaønh haønh, song caùc chieán só Taây Tieán vaãn
phôi phôùi moät loøng laïc quan caùch maïng
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
Tây Tiến người đi không hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi
Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi./.
Tây Tiến
Quang Dũng
- 12 caâu cuoái: Chaân dung vaø lôøi theà cuûa ngöôøi chieán só Taây Tieán
3/ Bố cục
- 8 caâu giöõa: nhôù veà Taây Baéc haøo hoa, huøng vó
- 14 caâu ñaàu: nhôù veà con ñöôøng haønh quaân gian khoå, haøo huøng
4/ Nội dung nghệ thuật bao trùm
- Noäi dung: Taây Tieán laø noãi nhôù khoân nguoâi, laø khuùc hoaøi nieäm,
laø dö aâm khoâng döùt veà cuoäc ñôøi chieán binh. Baøi thô laø böùc tranh
thieân nhieân hoang vu kì thuù, haáp daãn cuûa thieân nhieân Taây Baéc, ñoàng thôøi laø baûn huøng ca veà phaåm chaát anh huøng, tinh thaàn yeâu nöôùc cuûa caùc chieán só binh ñoaøn Taây Tieán.
- Ngheä thuaät: Baøi thô keát hôïp haøi hoøa buùt phaùp hieän thöïc vaø
laõng maïn. Caùi huøng vó gaén vôùi caùi thô moäng taïo neân moät caùi nhìn
rieâng cuûa hoàn thô laõng maïn Quang Duõng tröôùc nuùi röøng vaø con
ngöôøi Taây Baéc. Caûm höùng laõng maïn, saéc thaùi bi huøng taïo neân tính
söû thi ñaëc bieät cho baøi thô.
II/ PHÂN TÍCH
1/ Nhớ về con đường hành quân gian khổ, hào hùng
- Noãi nhôù ñôn vò cuõ: “Soâng Maõ xa roài Taây Tieán ôi!
Nhôù veà röøng nuùi, nhôù chôi vôi”
+ Soâng Maõ
điểm tựa của cảm xúc
dòng sông của hoài niệm
gắn liền với binh đoàn Tây Tiến
+ Taây Tieán ôi!/ caûm thaùn/ tieáng goïi thieát tha
+ Nhôù Taây Tieán: nhôù ngay veà röøng nuùi (ñòa hình hieåm trôû)
+ Nhôù chôi vôi/ töø laùy/ noãi nhôù boàng beành khoâng hình, khoâng löôïng
+ Ngheä thuaät: . ñieäp töø “nhôù” khaéc saâu noãi nhôù
. Caùch gieo vaàn “ôi”, “chôi vôi”
nỗi nhớ cứ ăm ắp
trong lòng, lan tỏa
vào không gian,
thời gian

 Hai caâu dieãn taû noãi nhôù laø hai caâu chuû ñeà cuûa baøi thô
- Nhöõng khoù khaên, gian khoå
+ Caùc ñòa danh:
Saøi Khao
Möôøng Laùt
Pha Luoâng
Möôøng Hòch
Mai Chaâu

. Nét hoang sơ của thiên nhiên Tây Bắc
. Gợi trí tò mò cho chiến sĩ Tây Tiến
+ Söông laáp/ söông muø daøy ñaëc choân vuøi caû ñoaøn quaân
+ Ñoaøn quaân moûi/ vaát vaû, nhoïc nhaèn
 Neùt hieän thöïc
+ Hoa veà trong ñeâm hôi/ 5 thanh baèng/ gôïi caûm giaùc laâng laâng
 Veû ñeïp laõng maïn

lieät keâ
- Ñòa hình hieåm trôû
"Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời"
+ Ñieäp töø “doác” nhaán maïnh caùi nhieàu
+ Töø laùy
+ Suùng ngöûi trôøi/ nhaân hoùa/

. Thăm thẳm/ sâu hun hút kéo dài
+ Coàn maây/ nuùi chaïm maây, maây chaát thaønh coàn/ ñoä cao choïc
trôøi cuûa nuùi
. Khúc khuỷu/ quanh co, gập ghềnh
. Heo hút/ vắng vẻ, hoang vu
. Độ cao của núi
. Tính cách hồn nhiên, tinh
nghịch, lãng mạn
.Tư thế đẹp, đầy nghị lực
+ Nhòp 4/3, ñoái  cöïc taû chaát kieâu huøng cuûa ngöôøi lính
- Hình aûnh töông phaûn
"Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi"
+ Ngaøn thöôùc leân cao > < Ngaøn thöôùc xuoáng
+ “Nhaø ai Pha Luoâng möa xa khôi”/ Baûy thanh baèng/ möa
röøng muø mòt thaáp thoaùng nhöõng ngoâi nhaø saøn baäp beành trong
beå nöôùc nhö bieån khôi  caùi nhìn ngang
? Câu thơ như đường thẳng bẻ gấp lại, diễn tả dốc núi tai mèo dựng đứng, cao chọc trời
dốc cao chót vót, thẳng đứng
Đổ xuống sâu hun hút, thăm thẳm
? Sau 3 câu thơ, với nét vẽ gân guốc, câu 4 nét vẽ mềm mại gợi cảm xúc lâng lâng, vui tươi, thanh thản trong tâm hồn người chiến sĩ
- Hình aûnh ngöôøi chieán só
"Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!"
? Thư thế đẹp, ngẩng cao đầu, người lính không rơi vào bi lụy
+ Söï hi sinh
. Không bước nữa
. Gục lên súng mũ
. Bỏ quên đời
Nói
giảm
. Bớt sự
đau đớn
. Sự hi sinh
thầm lặng
- Thieân nhieân Taây Baéc huøng vó, döõ doäi, hoang sô:
“Chieàu chieàu oai linh thaùc gaàm theùt
Ñeâm ñeâm Möôøng Hòch coïp treâu ngöôøi”
+ Chieàu chieàu, ñeâm ñeâm/ töø laùy/ thôøi gian dieãn ra lieân tuïc,
trieàn mieân
+ Thaùc gaàm theùt, coïp treâu ngöôøi/ nhaân hoùa/ hoang sô, man
daïi, ñaày thuù döõ
+ AÂm òch/ böôùc chaân thình thòch cuûa coïp
 Baèng nhöõng caâu thô giaøu chaát taïo hình, caùch gieo vaàn baèng
traéc taøi hoa. Taùc giaû ñaõ khaéc hoïa moät mieàn Taây Baéc khaéc nghieät
ñuû nuùi cao, vöïc saâu, doác thaúm, möa röøng, söông nuùi, thaùc gaàm,
coïp döõ trieàn mieân nhö nuoát chöûng con ngöôøi
- Kæ nieäm aáp aùp tình quaân daân
"Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi"
+ Muøa em/ ñoäc ñaùo/ em trong ngaøy muøa
+ Hình aûnh
. Thơm nếp xôi
. Cơm lên khói
Tóm lại: Đoạn thơ mở ra là nỗi nhớ, khép lại là những kỉ niệm, ấp áp tình quân dân. Quang Dũng đã hòa hợp giữa lãng mạn và hiện thực. Đoạn thơ mang vẻ đẹp trữ tình, vừa hào hoa, vừa sâu lắng làm hiện lên chân dung người chiến sĩ Tây Tiến lãng mạn, hào hoa và bi tráng trong lòng người đọc
Vừa hiện thực, vừa
lãng mạn, ấm áp tình
quân dân
+ Nhôù oâi/ noãi nhôù traøo daâng
Gv Hà Thị Duyên
Tập thể lớp 12A9
Cám ơn Quý Thầy Cô
Chiến sĩ Tây Tiến
Quang Dũng
Vượt dốc
Cánh đồng Mai Châu