Tuần 7. Tây Tiến

Tây tiến
Quang dũng

Người soạn:
Nguyễn Mai Hương.
Lớp 12A4 (2009-2010)
b. Sự nghiệp văn học

- Là một nghệ sĩ tài hoa: làm thơ, vẽ tranh, soạn nhạc, viết văn xuôi…song nói đến Quang Dũng trước hết là nói đến một nhà thơ
- Những bài thơ nổi tiếng của QD: + Đôi bờ
+ Đôi mắt người Sơn Tây +Quán bên đường
+ Tây Tiến
b. Sự nghiệp văn học
2. Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm
a. Đoàn quân Tây Tiến:
Tây Tiến là đơn vị bộ đội thành lập năm 1947 chiến đấu ở miền Tây BắcTổ Quốc và vùng Thượng Lào  địa bàn hoạt động hết sức hiểm trở, khó khăn chồng chất, nhiệm vụ nặng nề
Lực lượng chủ yếu là học sinh, sinh viên, trí thức Hà Nội: lãng mạn, hào hoa, đa tình, giàu lòng dũng cảm yêu nước. QD là một trong những chiến sỹ ấy


b. Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm:
- Năm 1948, QD chuyển đơn vị khác. Ngồi ở Phù Lưu Chanh (một làng thuộc tỉnh Hà Đông cũ) khi nhớ về đơn vị cũ, ông viết bài thơ này. (Lúc đầu bài thơ có tên là “Nhớ Tây Tiến”) - In trong tập Mây đầu ô (1986)
Một số hình ảnh những người lính Tây Tiến




Một số hình ảnh những người lính Tây Tiến
Một số hình ảnh những người lính Tây Tiến















II. Đọc hiểu văn bản.
* Đọc
* Bố cục

Hai câu đầu: Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi! Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Nghệ thuật:
+Từ ơi!
 tiếng gọi tha thiết
+ Từ láy chơi vơi
 nỗi nhớ không có hình, không có lượng, hình như nhẹ tênh mà nặng vô cùng, bởi không đo nó được, không cân nó được, chỉ biết nó lửng lơ, đầy ắp, mênh mông, ám ảnh tâm trí, da diết thương nhớ vô cùng
- Biểu hiện nỗi nhớ:
+ Gắn với không gian: sông Mã, rừng núi
Không gian hành quân, sống, chiến đấu, sinh hoạt…vô cùng gắn bó, thân thiết với người lính Tây Tiến
+ Thời gian: xa rồi  quá khứ, những ngày đã xa.
=> Nguyên cớ để nỗi nhớ trào ra
b. 10 câu tiếp:
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục trên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
+ Nghệ thuật:
. Đối lập trong nội bộ dòng thơ và giữa hai câu thơ: Ngàn thước lên cao/ ngàn thước xuống
>< Nhà ai Pha Luông/ mưa xa khơi . Đối lập giữa hai cặp câu thơ:

+ Nghệ thuật

. Thủ pháp nhân hoá, cường điệu

Súng ngửi trời, cọp trêu người.
. Từ láy:
khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút, chiều chiều, đêm đêm

.Giọng thơ:
thay đổi đa dạng



. thác
(chiều chiều oai linh thác gầm thét )
thác hùng vĩ, bí hiểm, dữ dội
. cọp
(đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người )
 cọp dữ, đầy nguy hiểm
=> Từng chi tiết: sương, mưa, dốc, núi, thác, cọp…đều được QD cảm nhận với ấn tượng mạnh nhất của nó




+ Các địa danh:
Sài Khao, Mường Lát, Mai Châu, Pha Luông, Mường Hịch
Xa lạ, hoang vu càng làm nổi bật cái ấn tượng xa ngái hoang sơ
==>Miền Tây là nơi ngự trị của vẻ thâm u, hoang dã, những thách thức ghê gớm đặt ra trước con người. Nó là mối đe doạ, là sức mạnh sẵn sàng vồ lấy con người, nuốt chửng con người



:

+ Người lính Tây Tiến:
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời



. không bước nữa
gục xuống khi chân còn đi
. gục lên súng mũ
chỉ gục xuống khi không thể bước đi được nữa
. bỏ quên đời (không phải nằm xuống, ngã xuống)





Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời
Người lính Tây Tiến đã hi sinh trong cuộc hành quân đầy gian khổ
=> Hình ảnh vừa bi, vừa hùng: Người lính Tây Tiến vẫn vượt lên mình, dẫu không áp đảo được khó khăn nhưng không khuất phục, và đến khi chết, vẫn chết trong cuộc hành trình  cái hào hùng của người lính Tây Tiến.




2 câu cuối:
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói! Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

+ Nghệ thuật:
. Tiếng gọi Tây Tiến (Nhớ ôi Tây Tiến)
. Cách dùng từ (mùa em) vừa sáng tạo vừa tình tứ
=> Mùi hương nếp xôi ngọt ngào và người con gái xinh đẹp, tươi mát, nhẹ nhàng như những bông hoa rừng đã hoà quyện thành mùi của kỷ niệm
:




:
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các con lớp 11A4.