Tuần 7. Tây Tiến

TÂY TIẾN
QUANG DŨNG



TÂY TIẾN ( Quang Dũng)
1.Tác giả: (1921-1988)
- Có nhiều tài năng: vẽ tranh, viết văn, làm thơ, sáng tác nhạc,…
- Phong cách thơ: phóng khoáng, lãng mạn, tài hoa.


QUANG DŨNG VÀ ĐỒNG ĐỘI TÂY TIẾN

TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
I/ TÌM HIỂU CHUNG
1/ Tác giả.
2/ Tác phẩm.
a/ Hoàn cảnh sáng tác.
b/ Chủ đề
+ Đoàn quân Tây Tiến
+ Hoàn cảnh Quang Dũng sáng tác bài thơ.
+ Sự thay đổi nhan đề :
“ Nhớ Tây Tiến”  “ Tây Tiến”

Bài thơ bộc lộ nỗi nhớ tha thiết
của Quang Dũng về đội quân Tây Tiến
hào hoa nhưng kiên cường, quả cảm
trên nền thiên nhiên núi rừng Tây Bắc
hùng vĩ và thơ mộng.

TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
I/ TÌM HIỂU CHUNG
1/ Tác giả.
2/ Tác phẩm.
a/ Hoàn cảnh sáng tác.
b/ Chủ đề
c/ Bố cục
4 phần:
* Phần 1: 14 câu đầu
H/ ảnh đoàn quân Tây Tiến giữa thiên nhiên núi rừng hùng vĩ.
* Phần 2: 8 câu tiếp
Những kỉ niệm khó quên về con người và thiên nhiên thơ mộng.
* Phần 3: 8 câu tiếp
Chân dung người lính Tây Tiến
* Phần 4: 4 câu cuối
Lời thề gắn bó với tây Tiến và miền Tây

TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
II/ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1/ 14 Câu đầu
H/ ảnh đoàn quân Tây Tiến giữa thiên nhiên núi rừng hùng vĩ.
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

xa rồi
ơi

Nhớ về
nhớ chơi vơi
Nhớ ôi
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
a/ Cảm xúc chủ đạo đoạn thơ:

+ Sông Mã xa rồi
+ Tây Tiến ơi
+ Nhớ về rừng núi
+ Nhớ chơi vơi
+ Nhớ ôi Tây Tiến
ơi
chơi vơi
ôi
Lặp từ + Từ cảm thán
Tiếng gọi tha thiết
Từ láy gợi cảm xúc

Nỗi nhớ mênh mang, da diết,
Nó khắc khoải trong tâm hồn nhà thơ
về mảnh đất và con người Tây Bắc.
xa rồi
Nhớ về
Nhớ
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
a/ Cảm xúc chủ đạo đoạn thơ.
b/ Đường hành quân của người lính Tây Tiến.
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
b/ Đường hành quân của người lính Tây Tiến.
 Các địa danh: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch …






Vừa xa xôi,
hẻo lánh
Vừa gần gũi,
Khó quên
MINH HỌA HÀNH TRÌNH CỦA TÂY TIẾN
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống


Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
b/ Đường hành quân của người lính Tây Tiến.
 Thiên nhiên núi rừng Tây Bắc trên đường hành quân:
- Các hình ảnh: sương lấp đoàn quân, dốc khúc khuỷu, heo hút cồn mây, thác gầm thét, cọp trêu người …
- Lớp từ láy tạo hình: khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút
- Âm điệu trúc trắc, nhiều thanh trắc ( T) đi liền + Nghệ thuật đối





Núi rừng gập ghềnh, quanh co hiểm trở
Thiên nhiên hoang sơ, dữa dội nhưng linh thiêng, hùng vĩ
Đường hành quân gian khổ, khắc nghiệt

DỐC LÊN KHÚC KHUỶU DỐC THĂM THẲM
HEO HÚT CỒN MÂY SÚNG NGỬI TRỜI
CHIỀU CHIỀU OAI LINH THÁC GẦM THÉT
ĐÊM ĐÊM MƯỜNG HỊCH CỌP TRÊU NGƯỜI
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi


Mường Lát hoa về trong đêm hơi


Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi


Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
b/ Đường hành quân của người lính Tây Tiến.
Thiên nhiên núi rừng Tây Bắc trên đường hành quân:
- Các hình ảnh đậm chất thơ: Hoa về trong đêm, nhà ai …mưa xa khơi, cơm lên khói, thơm nếp xôi
- Từ ngữ gợi cảm: nhà ai, mùa em
- Âm điệu nhẹ nhàng, giọng thơ tha thiết, thanh bằng ( B) liền nhau
Thiên nhiên không kém chất lãng mạn, trữ tình,
Đường hành quân trở nên hiền hòa, ấm áp, đầy yêu thương

Bút pháp hiện thực xen lẫn cảm hứng lãng mạn
khiến bức tranh thiên nhiên càng trở nên đa dạng,
chân thực, sống động và tinh tế.
NHÀ AI PHA LUÔNG MƯA XA KHƠI
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

súng ngửi trời
cọp trêu người

Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!

đoàn quân mỏi
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
1/ 14 câu thơ đầu
a/ Cảm xúc chủ đạo đoạn thơ.
b/ Đường hành quân của người lính Tây Tiến.
c/ Hình ảnh người lính Tây Tiến giữa núi từng Tây Bắc
+ Đoàn quân mỏi
dãi dầu không bước nữa
gục lên …bỏ quên đời
+ Súng ngửi trời
cọp trêu người

Sự gian lao, mệt mỏi
và gục ngã
trên đường hành quân.
Nét hóm hỉnh tinh nghịch,
Tinh thần lạc quan, yêu đời
Hiện thực và lãng mạn đan xen, hình ảnh thơ thấm thía, cảm động
nhưng vẫn toát lên chất ngang tàng, rắn rỏi của người lính
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
2/ 8 câu tiếp: Những kỉ niệm khó quên về con người và thiên nhiên thơ mộng.
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
 
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
 
Khèn lên man điệu nàng e ấp
 
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ
 
 
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
 
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
 
Có nhớ dáng người trên độc mộc
 
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa

a/ 4 câu thơ đầu
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ
+ Các hình ảnh: Hội đuốc hoa 
xiêm áo
Khèn lên man điệu
Nhạc …hồn thơ
+ Các động từ:
+ Bừng


+ Kìa:
+ E ấp:

Tâm hồn lãng mạn, tài hoa nghệ sĩ của người lính

Màu sắc, ánh sáng,
âm thanh – con người
và cảnh vật ngây ngất,
lung linh huyền ảo
TÂY TIẾN – Quang Dũng
Phút chốc sáng lên
Náo nhiệt, rộn ràng
sự ngạc nhiên, thích thú
dáng vẻ thẹn thùng, tình tứ
b/ 4 câu sau
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa
+ Thời gian:

+ Không gian:

+ Con người:

 Lặp cấu trúc “có nhớ/ có thấy”, bút pháp chấm phá
Thiên nhiên và con người hòa quyện, mờ ảo, đậm chất thơ dưới đôi mắt hoài niệm của tác giả
Chiều sương ấy


buồn, phảng phất hoài niệm,
nhớ thương

Thơ mộng, huyền ảo
hư và thực đan xen
Mềm mại,
uyển chuyển

+ sương
+ Hồn lau ..bến bờ
+ Hoa đong đưa

+ người đi …chiều sương ấy
+ Dáng người trên độc mộc
TÂY TIẾN – Quang Dũng
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
3/ 8 câu thơ tiếp
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
 
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
 
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
 
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
 
 
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
 
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
 
Áo bào thay chiếu anh về đất
 
Sông Mã gầm lên khúc độc hành

TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
4 câu đầu
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
+ Ngoại hình:
Quân xanh màu lá
Dữ oai hùm
Mắt trừng  

+ Nội tâm:
không mọc tóc
H/ ảnh vừa tả thực
( bệnh tật, gian khổ)
Vừa tượng trưng ( vẻ oai phong
lẫm liệt,nét kiêu hùng, quả cảm)
Âm hưởng câu thơ
mạnh mẽ, hào hùng
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Tâm hồn lãng mạn,
hào hoa, đa tình
Sự tương phản giữa ngoại hình và nội tâm càng
khắc họa nét đẹp riêng của các chàng trai Tây Tiến
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
4 câu thơ tiếp
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
+ Tinh thần chiến đấu:



- Chi tiết:
Lòng quả cảm,
tự nguyện dấn thân
- Áo bào thay chiếu
Cách nói trang trọng
- Anh về đất
Nói giảm, nói tránh
Vừa mang dáng dấp
tráng sĩ thời xưa
Chiến trường đi
chẳng tiếc đời xanh
Vừa mang tinh thần
của thời đại mới
Lớp từ Hán Việt
Sự hi sinh nhẹ nhàng
mà thấm thía, cảm động
- Mồ viễn xứ

Câu thơ cuối “Sông Mã gầm lên…”
 Thiên nhiên như tấu lên khúc nhạc bi hùng để chiêu hồn tử sĩ.
 Cái chết của người lính càng thêm hào hùng, bi tráng.

TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
4/ 4 câu thơ cuối:
Lời thề gắn bó với Tây Tiến và miền Tây
Tây Tiến người đi không hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi
Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi
Âm điệu vừa tha thiết vừa mạnh mẽ như lời thề:
 Khẳng định tinh thần một đi không trở lại của người lính Tây Tiến.
Khẳng định tình cảm - tấm lòng – ý chí của nhà thơ và cũng là của chiến sĩ Tây Tiến.

TÂY TIẾN – QUANG DŨNG
Tây Tiến người đi không hẹn ước
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi
III.TỔNG KẾT
1.Nghệ thuật:
Cảm hứng lãng mạn và âm điệu hào hùng bi tráng; từ ngữ, hình ảnh giàu chất họa, chất nhạc, cách thể hiện tài hoa tinh tế.
2.Nội dung:
Thông qua nỗi nhớ cụ thể về một đơn vị, một miền đất, một quãng đời chiến đấu, bài thơ đã thể hiện hào khí của tuổi trẻ Việt Nam trong buổi đầu chống Pháp gian lao, vất vả.
TÂY TIẾN – QUANG DŨNG