Tuần 7. Tấm Cám

KHỞI ĐỘNG
A. Thể loại tự sự dân gian kể về các vị thần nhằm giải thích tự nhiên.
B. Thể loại tự sự dân gian kể về các sự kiện quan trọng có ý nghĩa đối với toàn thể cộng đồng.
C. Thể loại tự sự dân gian kể về các sự kiện và nhân vật lịch sử.
D. Thể loại tự sự dân gian kể về số phận con người bình thường, thể hiện tinh thần nhân đạo và lạc quan của người lao động.
Câu 1. Dòng nào nói đúng đặc trưng của truyện cổ tích?
D
A. Người con út
B. Người thông minh
C. Người mồ côi
D. Người nghèo khó
Câu 2. Cô Tấm được xếp vào kiểu nhân vật nào trong truyện cổ tích?
C
A. Cổ tích thần kì
B. Cổ tích về loài vật
C. Cổ tích sinh hoạt
Câu 3. “Tấm Cám” thuộc loại truyện cổ tích nào?
A
Tiết 22,23
TẤM CÁM
Truyện cổ tích

TẤM CÁM (Truyện cổ tích )
I.TÌM HIỂU CHUNG
Truyện cổ tích
Truyện cổ tích “Tấm Cám”
II. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung.
a.Thân phận của Tấm.
b. Mâu thuẫn dẫn đến xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám
c. Kết thúc truyện
2. Nghệ thuật:
3. Ý nghĩa văn bản:
Chặng đời khi Tấm còn ở nhà
3
2
4
1
10
6
7
5
9
8
1
7
Chặng đời khi Tấm đã vào cung
2
3
4
5
6
b. Chặng thứ 2: Khi Tấm vào cung
VÀNG ANH
XOAN ĐÀO
KHUNG CỬI
QUẢ THỊ
* Tấm về giỗ bố: Tấm bị giết chết
Những lần hóa thân của Tấm
 Những vật bình dị, thân thương, giàu giá trị thẩm mĩ
THẢO LUẬN NHÓM
Nhận xét những lời nói, cử chỉ của Tấm qua mỗi lần hóa thân ?
NHÓM 1
NHÓM 2
NHÓM 3
NHÓM 4
Theo em, vì sao từ quả thị, cô Tấm bước ra trở lại là người? Thể hiện quan niệm gì của nhân dân ?
Nhận xét về hành động của mẹ con Cám. Hành động đó phản ánh điều gì?
Nêu ý nghĩa những lần biến hóa của Tấm ?
Vàng ảnh vàng anh
Có phải vợ anh
Chui vào tay áo?
 Quấn quýt với vua
Phơi áo chồng tao
Phơi lao phơi sào
Chớ phơi bờ rào
Rách áo chồng tao!
 Nhắc nhở Cám
CHIM VÀNG ANH
Cành lá sà xuống, che kín thành bóng tròn như hai cái lọng cho vua mắc võng hóng mát.
 Dịu dàng, chăm sóc cho vua
CÂY XOAN ĐÀO
Cót ca cót két
Lấy tranh chồng chị
Chị khoét mắt ra
Răn đe, tuyên chiến với Cám

KHUNG CỬI
lên tiếng vạch mặt, tuyên chiến với kẻ thù quyết liệt hơn.

KHUNG CỬI
Thị ơi thị
Thị rụng bị bà
Bà để bà ngửi
Chứ bà không ăn
Dọn dẹp nhà cửa, nấu cơm, têm trầu cho bà lão
TỪ QUẢ THỊ BƯỚC RA

Em nghe không trái thị đã rơi xuống tay người
Trái không chỉ rơi vì sức hút đất đai
Trái rơi vì tay người ao ước
Khi trái chạm tay người và người ấm ủ
Thì lừng hương và cô Tấm bước ra
(Nguyễn Khoa Điềm)

SỨC MẠNH DIỆU KÌ CỦA TÌNH YÊU THƯƠNG
Cô Tấm vừa đẹp bình dị, vừa tươi mới rạng rỡ.
Quả thị vàng thơm như vẻ đẹp và tấm lòng thơm thảo của Tấm.
- Kết thúc đoạn đời đầy bất hạnh và mở ra một cuộc sống mới hạnh phúc viên mãn của nhân vật.
QUẢ THỊ
Quả thị thành người : Thể hiện sức mạnh kì diệu của tình yêu thương và ước mơ vươn lên vẻ đẹp hoàn thiện của nhân dân
VÀNG ANH
XOAN ĐÀO
KHUNG CỬI
b. Mâu thuẫn chặng thứ 2:
Giết chim vàng anh
Chặt cây xoan đào
Đốt khung cửi
Mẹ con Cám độc ác, tàn nhẫn muốn tiêu diệt Tấm đến cùng.
Phản ánh mâu thuẫn về quyền lợi xã hội: Thiện > < Ác
VÀNG ANH
XOAN ĐÀO
KHUNG CỬI
QUẢ THỊ
* Ý nghĩa sự hồi sinh của Tấm
Sức sống mãnh liệt của Tấm
Cái thiện không bao giờ chịu khuất phục, chính nghĩa không bao giờ đầu hàng, cái thiện chiến đấu đến cùng để bảo vệ lẽ phải và công lí.
Đó là nguyên nhân quan trọng làm nên chiến thắng.
Phải tự đấu tranh giành hạnh phúc thì hạnh phúc mới bền lâu.
Hạnh phúc thực sự là hạnh phúc ở cõi đời này.
C. Kết thúc tác phẩm:
- Hành động trả thù của Tấm là hành động của cái thiện trừng trị cái ác.
- Nó phù hợp với quan niệm “ Ở hiền gặp lành ”, “ Ác giả ác báo ” của nhân dân.

Quan niệm giàu tính nhân văn của nhân dân về hạnh phúc.
Có hậu
TẤM CÁM
2.Nghệ thuật:
- Xây dựng những mâu thuẫn xung đột ngày càng tăng tiến.
- Xây dựng nhân vật theo hai tuyến đối lập cùng tồn tại và song song phát triển.
- Có nhiều yếu tố thần kì song vai trò yếu tố thần kì cũng khác nhau trong từng giai đoạn.
- Kết cấu quen thuộc của truyện cổ tích: người nghèo khổ, bất hạnh trải qua nhiều hoạn nạn cuối cùng được hưởng hạnh phúc.
3.Ý nghĩa văn bản:
Truyện Tấm Cám ca ngợi sức sống bất diệt, sự trỗi dậy mãnh mẽ của con người và cái thiện trước sự vùi dập của cái xấu, cái ác, đồng thời thể hiện niềm tin của nhân dân vào công lí và chính nghĩa.

TẤM CÁM
LUYỆN TẬP
A. Phản ánh mơ ước được tự do của con người
B. Phản ánh ước mơ được sống giàu có
C. Phản ánh ước mơ về công bằng, hạnh phúc trong xã hội
D. Phản ánh ước mơ có thần linh giúp đỡ
Câu 1. Ý nghĩa của truyện “Tấm Cám” là:
C
A. Hoàn toàn chủ động
B. Từ yếu ớt, thụ động đến mạnh mẽ, quyết liệt
C. Quyết liệt từ đầu đến cuối
D. Chủ yếu nhờ sự giúp đỡ của thần linh
Câu 2. Sự phản kháng trước cái ác của nhân vật Tấm là:
B
A. Vì Bụt không xuất hiện lần thứ hai
B. Vì Tấm không cần Bụt giúp đỡ nữa
C. Vì Tấm phải tự đấu tranh để sinh tồn
D. Vì Tấm đã được nhà vua bảo vệ
Câu 3. Vì sao nhân vật Bụt không xuất hiện kể từ khi Tấm vào cung:
C
A. Giai cấp thống trị với bị trị
B. Thiện và ác
C. Dì ghẻ và con chồng
D. Giàu sang với nghèo hèn
Câu 4. Mâu thuẫn được phản ánh trong “Tấm Cám” chủ yếu là mâu thuẫn giữa:
B
A. Mơ ước đổi đời của con người
B. Thể hiện niềm lạc quan của con người
C. Khát vọng được bất tử của con người
D. Sức trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của cái ác.
Câu 5. Sự biến hóa của Tấm trong “Tấm Cám” thể hiện điều gì?
D
VẬN DỤNG
Viết một đoạn văn (khoảng 5 dòng) cảm nhận về vẻ đẹp của chi tiết cô Tấm hóa thân thành quả thị.
VAI TRÒ CỦA YẾU TỐ KÌ ẢO
Yếu tố kì ảo đã tạo nên một thế giới cổ tích huyền diệu, đầy ắp không khí lãng mạn.
Thể hiện ước mơ, khát vọng của nhân dân ta về công bằng, hạnh phúc ở đời.