Tuần 7. Tấm Cám

T?M C�M
Tiết 22,23
Truyện cổ tích
I/ Tìm hiểu chung
1. Truyện cổ tích
- Ra đời trong xã hội phân chia giai cấp
- 3 loại:
Cổ tích loài vật
Cổ tích sinh hoạt
Cổ tích thần kì
?
Những hiểu biết của em về truyện cổ tích?
?
“Tấm Cám “ thuộc loại cổ tích nào? Em đã đọc truyện nào giống truyện Tấm Cám?
2. Truyện “Tấm Cám”
- Thuộc cổ tích thần kì với các yếu tố thần kì (nhân vật thần kì, vật thần kì, sự biến hóa thần kì)
- Là kiểu truyện phổ biến trên cả thế giới và Việt Nam
II. Đoc - hiểu văn bản
1. Đọc – Tóm tắt cốt truyện
2. Tìm hiểu văn bản
2.1. Tấm- thân phận và con đường đến hạnh phúc của cô gái mồi
2.2. Cô Tấm- cuộc đấu tranh quyết liệt giành và giữ hạnh phúc
2.3. Những hình thức biến hóa của Tấm và ý nghĩa của quá trình biến hóa đó.
?
Thân phận của Tấm được giới thiệu như thế nào?
2.1. Tấm- thân phận và con đường đến hạnh phúc của cô gái mồi c«i
a, Tấm và thân phận mồ côi
TẤM
MẸ CON CÁM
- Mồ côi cả cha và mẹ
- Ở với dì ghẻ
- Làm việc suốt ngày
- Dì ghẻ cay nghiệt
- Cám được mẹ nuông chiều
- Ăn trắng mặc trơn
Thân phận: Bất hạnh

 Mâu thuẫn trong gia đình:
Dì ghẻ >< Con chồng
?
Mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám được thể hiện qua những sự kiện nào?
b, Tấm và con đường đến với hạnh phúc
* Mâu thuẫn, xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám
Chuyện yếm đỏ
(hớt tép)
TẤM
CÁM
- Chăm chỉ hớt tép
- Nhẩn nha chơi
- Bắt được đầy giỏ
- Lừa trút hết giỏ tép
 Mất giỏ tép-> mất yếm đỏ->ngồi khóc-> bụt hiện lên giúp đỡ
 Mâu thuẫn giữa Tấm và Cám
Chuyện xem hội
TẤM
MẸ CON CÁM
Muốn đi xem hội
Bắt ngồi nhặt thóc
 Ngồi khóc-> bụt giúp đỡ
Hội làng: ngày vui nhất trong năm
Không cho xem hội-> mẹ con Cám vùi dập niềm khao khát chính đáng của Tấm
Chuyện cá bống
TẤM
MẸ CON CÁM
Nuôi cá bống
Giết hại cá bống
 Mất bống-> ngồi khóc-> bụt hiện lên giúp đỡ
Cá bống: người bạn duy nhất của Tấm

Giết bống-> mẹ con Cám hành hạ Tấm về mặt tinh thần
?
Em có nhận xét gì về sự hành hạ của mẹ con Cám với Tấm?
=> Nhận xét:
- cô Tấm mồ côi, hiền lành, xinh đẹp >< mẹ con Cám độc ác, tàn nhẫn.
- xung đột trong gia đình -> tranh giành về quyền lợi vật chất và tinh thần.
- Mẹ con Cám tìm mọi cách để ngược đãi, hành hạ Tấm chứ chưa có hành động tiêu diệt.
?
Mâu thuẫn đó được giải quyết như thế nào? Qua đó thể hiện triết lý gì?
* Cách giải quyết mâu thuẫn: Yếu tố thần kỳ
- Bụt xuất hiện, giúp đỡ: mçi khi TÊm buån, tñi th©n, khãc
+ MÊt yÕm ®µo cho c¸ bèng ®Ó bÇu b¹n
+ MÊt c¸ bèng bèn lä ch«n d­íi ch©n gi­êng: c¬ héi ®æi ®êi
+ Kh«ng ®­îc ®i xem héi  chim sÎ gióp ®ì cã quÇn ¸o ®Ñp ®i dù héi thö giµy hoµng hËu
=> Con ®­êng ®Õn h¹nh phóc: tõ mét c« g¸i må c«i, nghÌo hÌn hoµng hËu
 TriÕt lý: ë hiÒn gÆp lµnh
?
ở chặng hai, mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám được thể hiện như thế nào?
TẤM
MẸ CON CÁM
Mâu thuẫn xã hội:Thiện - Ác, chính nghĩa - phi nghĩa trở nên một mất một còn
- Trèo cau
- Hoá thành chim vàng anh
-Thành cây xoan đào
-Thành khung cửi
- Thành cây thị - quả thị
- Trở lại làm người, sống hạnh phúc
- Chặt cây giết Tấm
- Giết vàng anh
- Chặt xoan đào
- Đốt khung cửi
- Bị trừng trị đích đáng
2.2. Cô Tấm- cuộc đấu tranh quyết liệt giành và giữ hạnh phúc
?
Cách giải quyết mâu thuẫn có gì khác so với chặng một?
* Giải quyết mâu thuẫn: Tấm đấu tranh không khoan nhượng
Yếu ớt thụ động (khúc)
Phản ứng ngày càng mạnh mẽ (răn đe)
Hành động quyết liệt (trả thù)
Bài học về tinh thần kiên quyết đấu tranh để giành lại sự sống, bảo vệ hạnh phúc.
?
KÕt côc cña m©u thuÉn ra sao? KÕt côc ®ã thÓ hiÖn ®iÒu g×?
Tấm
Ở hiền gặp lành
Kết cục cay đắng: chết thê thảm
Thiện thắng Ác
=> Bị quả báo: TÊm trõng phạt
Sống hạnh phúc
=> Muốn mọi người hướng tới cái Thiện.
=> Niềm tin, lạc quan cho người lao động.
Ác giả, ác báo
 Bài học nhân sinh sâu sắc
MẸ CON CÁM
* KÕt côc cña m©u thuÉn
?
Quá trình biến hoá và việc trả thù của Tấm có ý nghĩa gì?

2.3. Những hình thức biến hóa của Tấm và ý nghĩa của quá trình biến hóa đó.
a, Ý nghĩa những lần biến hóa của Tấm




- Thể hiện sức sống m·nh liệt của Tấm.
- Thể hiện ước mơ về chiến thắng của chÝnh nghĩa.




b, Ý nghĩa việc trả thù của Tấm:

- Hành động trả thù của Tấm là hành động của cái thiện trừng trị cái ác.

- Phù hợp với quan niệm của nhân dân: “tÝch thiÖn phïng thiÖn”, “ác giả ác báo”.

c, Ý nghĩa của những vật hóa thân và hình ảnh “miếng trầu cánh phượng”:

- Những vật hóa thân như: chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi…rất gần gũi, quen thuộc với đời sống của người dân; là nơi Tấm gửi linh hồn để trở về đấu tranh quyết liệt với cái ác để giành lại hạnh phúc..

- “Miếng trầu cánh phượng”: Vật nối duyên, mang đậm đà bản sắc dân tộc.
?
Những nét chính về nội dung và nghệ thuật?
III. Tổng kết
* Nội dung:
- Cảm thông trước số phận của người dân lao động.
- Sức sống và sự trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập, tấn công của cái Ác.
- Ước mơ đổi đời -> niềm lạc quan trong cuộc sống
=> Tinh thần nhân đạo
Bản chất của các mâu thuẫn và xung đột
=> Giá trị hiện thực
* Nghệ thuật:

Cốt truyện ly kì hấp dẫn, khắc hoạ tính cách nhân vật.

Yếu tố kì ảo: tạo sức hấp dẫn và kết thúc có hậu.

- Các câu văn vần: giàu chất thơ, khắc sâu cốt truyện