Tuần 7. Tấm Cám

I. Tìm hiểu chung
1. Truyện cổ tích
- Có nguồn gốc xa xưa nhưng được phát triển trong xã hội có giai cấp cùng với sự xuất hiện chế độ tư hữu tài sản, chế độ gia đình phụ quyền thời cổ.
- Phân loại:
- Truyện cổ tích loài vật
- Truyện cổ tích sinh hoạt
- Truyện cổ tích thần kì
2. Truyện cổ tích Tấm Cám
- Thuộc loại cổ tích thần kì
- Có sự tham gia của các yếu tố thần kì: nhân vật thần kì (Bụt, tiên), vật thần kì, sự biến hóa thần kì
- Thể hiện ước mơ của nhân dân lao động về hạnh phúc gia đình, về lẽ công bằng xã hội.
- Là kiểu truyện phổ biến ở nhiều dân tộc trên thế giới
Ii. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt cốt truyện
Ii. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt cốt truyện
2. Tìm hiểu văn bản
2.1 Tấm và con đường đến hạnh phúc
a. Giới thiệu nhân vật Tấm:
- Mồ côi cha, mẹ

Nhận xét:
- Thân phận mồ côi, bất hạnh, đáng thương

Kiểu nhân vật nhỏ bé, bất hạnh trong truyện cổ tích thần kì
- ở với dì ghẻ
- Làm lụng vất vả
2.1 Tấm và con đường đến hạnh phúc
a. Giới thiệu nhân vật Tấm
b. Tấm và con đường đến hạnh phúc
* Mâu thuẫn, xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám
Bắt tép
- Bắt được đầy giỏ
- Lừa trút hết tép của Tấm vào giỏ mình
Mất yếm đỏ
Ngồi khóc
Bụt giúp đỡ
- Bụt
- Yếm đỏ
Chuyện cá bống
Xem hội
- Nuôi cá bống
Mất cá bống
Ngồi khóc
Bụt giúp đỡ
- Giết cá bống
- Chôn xương cá bống vào bốn chân giường
- Bắt ngồi nhặt thóc
- Chim vàng anh
- Gà biết nói
- Chiếc giày đánh rơi
- Muốn đi xem hội
Không được đến hội làng
Ngồi khóc
Bụt giúp đỡ
Nhận xét:
Mẹ con Cám độc ác, tàn nhẫn
Mâu thuẫn xung đột trong gia đình

* Cách giải quyết mâu thuẫn, xung đột
- Bụt hiện lên giúp đỡ Tấm
* Con đường đến hạnh phúc của Tấm:
Từ một cô gái mồ côi nghèo được Bụt giúp trở thành Hoàng hậu
Triết lí"ở hiền gặp lành"
Tấm hiền lành chăm chỉ
><
2.1 Tấm và con đường đến hạnh phúc
2.2 Cuộc đấu tranh quyết liệt để giành và giữ hạnh phúc của Tấm
Tấm
mẹ con cám
- Trèo cau
- Chặt cây giết Tấm
- Hóa thành chim vàng anh
- Giết chim vàng anh
- Hóa thành cây xoan đào
- Chặt cây xoan đào
- Hóa thành khung cửi
- Đốt khung cửi
- Thành cây thị - quả thị
- Trở lại thành người
- Bị trừng trị
Mâu thuẫn xã hội: Thiện >< ác,
chính nghĩa >< phi nghĩa
* Giải quyết mâu thuẫn:
Yếu ớt, thụ động (khóc...)
Phản ứng ngày càng mạnh mẽ (răn đe)
Hành động quyết liệt (trả thù)
- Tấm hóa thân:
Cây xoan đào

Khung cửi
Quả thị
Đấu tranh không khoan nhượng
Chim vàng anh
Kết thúc mâu thuẫn
Tấm
Mẹ con Cám
- Sống hạnh phúc
- Kết cục cay đắng: Chết thê thảm
- Thiện thắng ác
- ở hiền gặp lành
- ác giả, ác báo
Thể hiện niềm tin, lạc quan cho người lao động về một xã họi công bằng và tốt đẹp
2.3. Những hình thức biến hóa của Tấm và ý nghĩa của quá trình biến hóa đó
a. ý nghĩa của những lần biến hóa của Tấm
2.3. Những hình thức biến hóa của Tấm và ý nghĩa của quá trình biến hóa đó
a. ý nghĩa của những lần biến hóa của Tấm
- Thể hiện sức sống mãnh liệt của Tấm
- Thể hiện ước mơ về chiến thắng của chính nghĩa
b. ý nghĩa của việc trả thù của Tấm
- Hoạt động trả thù của Tấm là hành động của cái thiện trừng trị cái ác.
- Phù hợp với quan niệm của nhân dân "tích thiện, phùng thiện", "ác giả, ác báo".
c. ý nghĩa của việc trả thù của những vật hóa thân và hình ảnh "trầu têm cánh phượng"
- Những vật hóa thân: chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi .... gần gũi, quen thuộc với đời sống của người dân là nơi Tấm gửi linh hồn để trở về đấu tranh quyết liệt với cái ác để giành lại hạnh phúc
- Miếng trầu têm cánh phượng: Vật nối duyên mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc
III. Tổng kết
1. Nội dung
- Phản ánh các mâu thuẫn, xung đột trong gia đình, xã hội
Cảm thông trước số phận của người lao động nghèo
Phản ánh sự trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập, tấn công của cái ác
Thể hiện ước mơ đổi đời,niềm lạc quan trong cuộc sống của người lao động
Tinh thần nhân đạo

Giá trị hiện thực
III. Tổng kết
1. Nội dung
2. Nghệ thuật
- Cốt truyện hấp dẫn, li kì, khắc họa tính cách nhân vật
- Yếu tố kì ảo: tạo sức hấp dẫn, kết thúc có hậu...
- Các câu văn dài: giàu chất thơ, khắc sâu cốt truyện