Tuần 7. Tấm Cám

Tiết 21,22 - Đọc văn:
TẤM CÁM
(Truyện cổ tích)
I. Giới thiệu chung:
1. Truyện cổ tích:
Là tác phẩm tự sự dân gian mà cốt truyện và hình tượng được hư cấu có chủ định, kể về số phận con người bình thường trong xã hội, thể hiện tinh thần nhân đạo và lạc quan của nhân dân lao động.
a. Khái niệm:
b.Phân loại: Truyện cổ tích được chia làm ba loại:
- Truyện cổ tích về loài vật: Kiến với cá, Chuột và mèo, Mưu con thỏ, Con trâu con hổ và người thợ cày …
- Truyện cổ tích thần kì: Đá vọng phu, Cây khế, Trầu cau, Sọ dừa, Thạch Sanh…
- Truyện cổ tích sinh hoạt: Cái cân thuỷ ngân, Ba người bạn, Trương Chi, Làm theo lời vợ dặn, Phân xử tài tình…
* Đặc trưng: Có sự tham gia của các yếu tố thần kì vào tiến trình phát triển của câu chuyện ( Tiên, Bụt, sự biến hoá thần kì, những vật có phép màu,…).
c.Truyện cổ tích thần kì:
* Nội dung: Truyện cổ tích thần kì thể hiện ước mơ cháy bỏng của nhân dân lao động về hạnh phúc gia đình, về lẽ công bằng xã hội, về phẩm chất và năng lực tuyệt vời của con người.
2. Truyện “Tấm Cám”:
Truyện “Tấm Cám” thuộc truyện cổ tích thần kì.
Kiểu truyện “Tấm Cám” phổ biến ở nhiều dân tộc khác nhau trên thế giới.( Nữ sĩ Roanphơ Côcxcơ, một nhà sưu tầm truyện dân gian người Anh, đã tập hợp và giới thiệu 345 truyện kiểu “Tấm Cám’).
Tua Gia -Tua Nhi (Tày)
Ý Ưởi - Ý Noọng (Thái)
Gầu Nà - Gầu Rềnh (Mông)
Đôi giày vàng (Chăm)
Ú và Cao (Hơ-rê)
Gơliu - Gơlát (Xơrê)
Nàng Diệp Hạn (Trung Quốc)
Con cá vàng (Thái Lan)
Truyện con rùa (Mi-an-ma)
Nê-ang Can-tóc (Cam-pu-chia)
Cô Lọ Lem (Pháp)
Cô Tro bếp (Đức)
Việt Nam
Thế giới
Tấm mồ côi, ở với dì ghẻ và Cám, phải
làm lụng vất vả
Dì ghẻ bảo hai chị em ra đồng bắt tép.
Cám lừa Tấm, cướp giỏ tép, lấy mất yếm đỏ
Nhờ Bụt giúp, Tấm tìm được một
con cá bống đem về nuôi.
Dì ghẻ và Cám lừa Tấm bắt bống làm thịt.
Dì ghẻ khôngcho Tấm đi dự hội.
Bụt giúp Tấm
nhặt xong thóc trộn
gạo. Tấm lại có quần áo đẹp, ngựa hồng, giày thêu đi xem hội.
Nhờ chiếc giày
đánh rơi, Tấm gặp vua, được làm hoàng hậu
Tấm hóa thành chim vàng anh.
Tấm về giỗ bố, bị dì ghẻ hãm hại.
Cám chặt xoan đóng khung cửi, khung cửi kêu làm Cám sợ hãi
Cám giết chim, lông chim hóa thành cây xoan đào.
Tấm náu mình trong quả thị, được bà lão
hàng nước che chở, rồi hóa thành người
Cám đốt khung cửi. Tro biến thành cây thị
Truyện kể về số phận của Tấm, một cô gái mồ côi.
Nhờ miếng trầu, vua và Tấm lại đoàn tụ
Sau bao lần bị hãm hại, cuối cùng Tấm trở thành hoàng hậu,
được hưởng hạnh phúc
Mụ dì ghẻ và Cám bị trừng trị
II/ Tìm hiểu truyện:
Mâu thuẫn gia đình dì ghẻ – con chồng phổ biến trong XH cũ







1.Lúc Tấm còn ở nhà:








Tuyến nhân vật đối lập
=> Mâu thuẫn gia đình trở thành xung đột xã hội ngày càng gay gắt
Được Bụt giúp, Tấm gặp vua, trở thành hoàng hậu
–> Nhân vật thần kỳ đặc trưng của TCT
Mơ ước về một xã hội công bằng, tốt đẹp.
+ Triết lý “ở hiền gặp lành”
1.Lúc Tấm còn ở nhà:








2. Khi Tấm trở thành hoàng hậu:
1.Lúc Tấm còn ở nhà:
Xung đột trở thành cuộc đấu tranh quyết liệt để tồn tại, một mất một còn
2. Khi Tấm trở thành hoàng hậu:
1.Lúc Tấm còn ở nhà:
-> Kết thúc có hậu -> Đặc trưng NT của cổ tích thần kỳ
III/ Tổng kết:
Nghệ thuật:
+ Mang đặc trưng nghệ thuật của TCT thần kì
+ Tạo xung đột gay gắt, tăng tiến
+ Hình ảnh bình dị, gần gũi, giàu sức biểu cảm.
+ Lời nói nhân vật có vần điệu, nhịp nhàng.
+ Phản ánh xung đột gia đình, xung đột xã hội thời cổ.
+ Sức sống mãnh liệt của sự sống, của cái Thiện.
+ Niềm tin vào công lí, chính nghĩa.
Yếu tố thần kì
Tuyến n.vật đối lập
Kết thúc có hậu.
Nội dung:
“Tấm Cám chỉ là một câu chuyện
sao chép, không có gì đặc biệt”
“Tấm Cám là câu chuyện cố tích
có những sáng tạo độc đáo,
đậm đà bản sắc Việt Nam”
Em bảo vệ ý kiến nào?
Ta lớn lên với niềm tin rất thật
Dẫu bao nhiêu khó nhọc trên đời
Dẫu bao nhiêu cay đắng dập vùi
Rồi cô Tấm sẽ về làm hoàng hậu
Cây khế ngon có phượng hoàng đến đậu
Chim ăn rồi trả ngon ngọt cho ta
Đất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoa
Hoa của đất – người trồng cây dựng cửa
Khi ta đến, gõ lên từng cánh cửa
Thì tin yêu chân thật đón ta vào
Ta nghẹn ngào- đất nước Việt Nam ơi !
(Đất nước - Nguyễn Khoa Điềm).
* Củng cố:
Hệ thống bài
* Dặn dò:
a. Học bài cũ:
- Học thuộc bài.
- Phân tích nhân vật Tấm.
- Phân tích mâu thuẫn giữa Tấm với mẹ con Cám.
- Giá trị của truyện Tấm Cám.
b. Soạn bài mới: Soạn Tam đại con gà, Nhưng nó phải bằng hai mày