Tuần 5. Uy-lít-xơ trở về (trích Ô-đi-xê - sử thi Hi Lạp)

UY- LÍT –XƠ TRỞ VỀ
(Trích Ô –đi –xê- sử thi Hy Lạp)
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
-Hô-me-rơ (nhà thơ mù) Hy lạp sống khoảng thế kỷ IX –VIII trước Công nguyên.
-Là tác giả của hai thiên sử thi I-li-át và Ô-đi-xê đặc sắc của Hy Lạp.
2. Sử thi Ô-đi-xê:
- Hình thức: 12.110 câu thơ chia làm 24 khúc ca.
- Nội dung: SGK/47
3. Đoạn trích: “Uy-lít-xơ trở về’’
- Vị trí: ở khúc ca 23 gần cuối tác phẩm.
- Nội dung: miêu tả cuộc gặp gỡ giữa Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp sau hai mươi năm trời xa cách.
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Tình huống câu chuyện:
a. Pê-nê-lốp:
- Mòn mỏi chờ đợi chồng.
- Một mình phải chống chọi với bao nghịch cảnh.
- Không tin chồng đã trở về.
- Gặp chồng không biểu lộ niềm vui.
- Ngồi từ xa, dò xét, thử thách chồng.
b. Uy-lít-xơ
- Vượt qua bao gian lao trở về quê hương.
- Xuất hiện trong bộ dạng của kẻ hành khất.
- Vợ không nhận ra.
- Ngồi kiên nhẫn chờ đợi.
 Tình huống độc đáo và giàu kịch tính.
2. Nhân vật:
a. Pê-nê-nốp
Khi nhũ mẫu báo tin Uy-lít-xơ đã trở về
-Thận trọng nhắc nhở nhũ mẫu hãy khoan vui mừng.
+ Giải thích về sự bất bình của thần linh (108 kẻ cầu hôn bị giết)
+ Không còn hi vọng là Uy-lít-xơ sẽ trở về.
- Nhũ mẫu tiếp tục thuyết phục:
+ Đưa ra bằng chứng “vết sẹo”
+ Đưa tính mệnh của mình ra đánh cuộc
- Nàng vẫn kiên quyết bác bỏ cho rằng:
+ Đây là chuyện của thần linh bất tử
+ Trấn an nhũ mẫu và cũng tự trấn an mình (tư tưởng ngây thơ, chất phác, nhuốm mầu sắc thần linh, tin vào những điều huyền bí).
Khi con trai báo tin cha đã trở về:
- Thận trọng nhắc nhở con trai và bày tỏ tâm trạng phân vân của mình.
“Lòng mẹ kinh ngạc quá chừng…”
- Trấn an con trai và nói rõ quan điểm của mình “Cha mẹ sẽ nhận ra nhau...”
Khi đối diện với chồng
- Tâm trạng rất đỗi phân vân.
- Ngồi im lặng trên ghế hồi lâu.
- Lòng sửng sốt.
- Mắt đăm đăm âu yếm nhìn chồng.
- Khi lại không nhận ra chồng.
- Thử thách chồng: khéo léo gợi ra hình ảnh chiếc giường cưới.
- Nhận ra chồng: bủn rủn, chạy lại, nước mắt chan hòa, ôm chồng, hôn lên trán chồng.
 Thận trọng, khôn ngoan, thủy chung.
Pê-nê-lốp
b. Uy-lít-xơ:
- Dũng cảm, tài năng: tiêu diệt 108 kẻ cầu hôn láo xược.
-Thông minh, nhạy bén: nhận ra ngay ý định thử thách của vợ
- Bản lĩnh, trí tuệ: tự tin vào sự chiến thắng của mình
“Thế nào mẹ cũng nhận ra cha…”
- Yêu vợ tha thiết: Ôm chầm lấy vợ mà khóc dầm dề
 Trí tuệ tuyệt vời.
U-lít-xơ
III. Tổng kết:
+ Noäi dung:
Qua hai nhân vật Uy-lit-xô vaø Peâ-neâ-loáp tác giả đã đề cao vẻ đẹp của trí tuệ và tình yêu chung thủy là ý tưởng xuyên suốt trong đoạn trích (xem thêm SGk).
+ Nghệ thuật:
- Sử dụng lối so sánh mở rộng độc đáo.
Miêu tả tỉ mỉ, chi tiết, cụ thể.
- Lập luận chất phác.
- Cách kể chuyện chậm rãi, lời văn trang trọng.
Hình ảnh U-lít-xơ được trạm khắc trên những vật dụng cổ.
Hy Lạp cổ
Kiến trúc Hy Lạp cổ
Đền thờ thần Hera
Đền thờ thần Athena Nike