Tuần 5. Uy-lít-xơ trở về

Uy - lit - xơ trở về
( Trích sử thi “Ô - đi - xê” )
Hô - me - rơ
Uy - lit - xơ trở về
( Trích sử thi “Ô - đi - xê” )
Hô - me - rơ
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả Hô - me - rơ










Homer and His Guide, by William-Adolphe Bouguereau (1825-1905)
- Hô-me –rơ là ca sĩ hát rong, nhà thơ mù
- Hô-me-rơ chỉ là cái tên do người đời sau tưởng tượng ra. Tác giả của hai bản sử thi Hi Lạp cổ đại
Tác giả
2.Tác phẩm
a. Thể loại
- Sử thi anh hùng ca
- Thể văn: lời đối thoại giữa các nhân vật, lời kể chậm rãi, trang trọng đầy hình ảnh
b. Tóm tắt
- Hành trình trở về quê hương của Uy-lít-xơ sau khi hạ thành Tơ-roa
- Chàng cùng con trai lập mưu giết chết 108 kẻ cầu hôn
c. Bố cục: 2 phần
- Đoạn 1: Từ đầu ... kém gan dạ: Tác động của nhũ mẫu Ơ-ri-clê, tác động của Tê-lê-mác
- Đoạn còn lại: Cuộc đấu trí giữa hai vợ chồng
d. Chủ đề: quá trình chinh phục thiên nhiên và biển cả, đồng thời miêu tả cuộc đấu tranh bảo vệ hạnh phúc gia đình của người Hi Lạp cổ đại.
3. Vị trí đoạn trích
”Uy - lit -xơ trở về”
Trích: Khúc ca 23


B. Đọc - hiểu Văn bản






Tình huống sử thi:
- Uy - lít - xơ đã trải qua bao gian lao thử thách mới trở về được quê hương xứ sở.Tại mảnh đất quê nhà chàng còn phải chiến đấu với bọn người cầu hôn. Cuộc chiến thắng lợi nhưng hạnh phúc vẫn chưa mỉm cười với chàng. Pê - nê - lốp đã không nhận ra chồng
→ tình huống đầy kịch tính
2. Tâm trạng của Pê - nê - lốp
trước sự kiện “Uy - lít -xơ trở về ”
* Nghe nhũ mẫu thông báo, Pê - nê -lốp không tin, bởi hai lẽ:
+ Một mình Uy - lít - xơ không thể giết chết bọn cầu hôn
+ Uy - lít - xơ đi biền biệt hai mươi năm, hết hi vọng trở về
* Nhũ mẫu đưa ra chứng cớ giàu sức thuyết phục: vết sẹo ở chân Uy - lít - xơ… Lòng nàng bắt đầu có sự phân vân, nàng trấn an nhũ mẫu và cũng tự trấn an mình








Odysseus and Euryclea,
by Christian Gottlob Heyne









Telemachus and Mentor


* Đối mặt với Uy - lít - xơ : “nàng vẫn ngồi lặng thinh trên ghế hồi lâu” mà trong lòng sửng sốt…
→ Pê - nê -lốp bàng hoàng, xúc động nhưng vẫn cố nén tình cảm của mình, bởi nội tâm nàng đang có mối xung đột ghê gớm – xung đột giữa cái nghi ngờ và cái điều muốn tin là sự thực
* Những lời trách của Tê - lê - mác đã tác động mạnh tới Pê -nê -lốp. Nàng bối rối, phân vân cao độ, nhưng vẫn thận trọng, giải thích cho con một cách khôn khéo…
2. Tâm trạng của Pê - nê - lốp trước sự kiện “Uy - lít -xơ trở về ”
=>Tâm trạng của nàng bối rối, xúc động dữ dội nhưng nàng đã không để cho trái tim yếu mềm → một người phụ nữ từng trải, khôn ngoan, giàu bản lĩnh.
-Thủ pháp lặp đi lặp lại những định ngữ có tác dụng khắc hoạ rõ tính cách nhân vật








Penelope


3. Cuộc đấu trí giữa Uy -lít -xơ và Pê -nê -lốp
Uy -lít -xơ
- Nhẫn nại, mỉm cười…
→ thái độ trầm tĩnh, tự tin
- Trách móc…nhờ kê giường… →muốn thử thách lòng chung thuỷ của vợ
-”giật mình”,…giải được mật mã mà Pê -nê -lốp đưa ra
Pê -nê -lốp
- Không lay chuyển, thận trọng suy xét
- Bác bỏ lời trách…, nhắc đến chiếc giường đặc biệt…
→ nhạy cảm, thông minh
- “bủn rủn cả chân tay”,chạy ngay ôm chồng…


 Pê - nê - lốp dùng sự khôn khéo, thông minh để xác minh sự thật. Uy - lít -xơ cũng bằng trí tuệ nhạy bén, hiểu và đáp ứng điều thử thách Đây là sự gặp gỡ của hai trí tuệ, hai tâm hồn













Odysseus and Penelope
by Francesco Primaticcio 1563).
C. Kết luận
1. Đoạn trích thể hiện khá tập trung chủ đề của sử thi “Ô -đi -xê”: - ngợi ca trí tuệ thông minh, sự khôn ngoan tỉnh táo, ngợi ca những tình cảm đẹp đẽ, thiêng liêng, cao quí của con người….
2. Đoạn trích cũng thể hiện những đặc điểm nổi bật của nghệ thuật sử thi: - xây dựng những tình huống đầy kịch tính, mô tả tâm lí qua ngôn ngữ, chân dung, hành động…










The fall of Troy
by Johann Georg Trautmann (1713–1769) From the collections of the granddukes of Baden, Karlsruhe









Penelope and the Suitors
by John William Waterhouse (1912).









Telemachus departing from Nestor, painting by Henry Howard (1769–1847)











Odysseus and Nausicaä - by Charles Gleyre