Tuần 5. Lẽ ghét thương

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
các thầy, các cô đến dự giờ, thăm lớp 11A



- Nguyễn Đình Chiểu (1822 – 1888)
Là nhà thơ giàu lòng yêu nước thương dân.
- Ông được coi là ngọn cờ đầu của văn học yêu nước thế kỉ XIX.



Đọc văn: tiết 17
LẼ GHÉT THƯƠNG
(Trích Truyện “ Lục Vân Tiên”)
Nguyễn Đình Chiểu
Mỹ Lộc, ngày 20 tháng 9 năm 2010
- Sáng tác vào khoảng những năm 50 của thế kỉ XIX.
Truyện đề cao tư tưởng nhân nghĩa, quan niệm đạo đức, khát vọng về một xã hội tốt đẹp.
- Thuộc loại truyện Nôm bác học, nhưng ngôn ngữ bình dị, nôm na, đậm chất dân gian.
=> Lí do chủ yếu để tác phẩm được phổ biến rộng rãi và có sức sống lâu bền.
Truyện“Lục Vân Tiên”



Xuất xứ đoạn trích:
- Lẽ ghét thương là đoạn thơ trích từ câu 473 đến câu 504/ 2082 câu thơ của truyện Lục Vân Tiên.
Nội dung: bàn về lẽ ghét và thương của ông Quán.
1.Đọc văn bản:
* Bố cục đoạn trích:
Gồm 4 phần
+ 6 câu thơ đầu: lời đối thoại giữa ông Quán và Lục Vân Tiên.
+ Từ câu 7 đến câu 16: lẽ ghét của ông Quán
+ Từ câu 17 đến câu 30: lẽ thương của ông Quán
+ Hai câu cuối: Lời kết về lẽ ghét thương
II. ĐỌC - HIỂU:
2. ĐỌC - HIỂU:
a. Ông Quán bàn về lẽ ghét:
* Quan niệm ghét của ông Quán:
Chuyện tầm phào
Ghét cay, ghét đắng,
ghét vào tận tâm
Vu vơ, hão huyền
Mức độ ghét thể hiện tình cảm sâu sắc, mãnh liệt
Ghét đời
Kiệt, Trụ (mê dâm)
U, Lệ (đa đoan)
Ngũ bá (phân vân…)
thúc quý (…)
chính sự suy tàn, say đắm tửu sắc
Sa hầm sẩy hang
Lầm than muôn phần
Nhọc nhằn, không yên ổn
Nhân
dân
=> Ông Quán – tác giả đã đứng về phía nhân dân, xuất phát từ quyền lợi của nhân dân để phẩm bình lịch sử.
Nghệ thuật:
Điệp từ “ghét” lặp lại 8lần (“ghét đời” lặp 4lần)
từ “dân” lặp lại 4 lần.
=> tạo ấn tượng sâu sắc về thái độ căm phẫn của ông Quán , những tình cảm nung nấu trong tâm hồn nhà thơ.
Sử dụng nhiều điển cố
=> thi pháp thường gặp trong thơ trung đại, mang tính hàm súc, giá trị biểu cảm lớn -> người đọc, người nghe dễ hiểu, dễ nhớ.
II. ĐỌC HIỂU:
b. Ông Quán bày tỏ lẽ thương:
* Đối tượng:
Khổng Tử
Nguyên Lượng
(Đào Tiềm)
Gia Cát Lượng
Hàn Dũ
*Lý do thương:
- Họ là những người có tài có đức, có chí hành đạo giúp đời, giúp dân nhưng đều không đạt được sở nguyện
=> Các nhà nho, nhà thơ, nhà văn, các triết gia nổi tiếng.
=> Lẽ thương của ông Quán chính là lẽ thương đời, thương người và cũng là thương cho chính mình của tác giả. Lẽ thương ấy thấm đẫm tinh thần nhân văn
II. ĐỌC HIỂU:
c. Lời kết về lẽ ghét thương
- Nửa phần lại ghét > < nửa phần lại thương -> thái độ dứt khoát, rõ ràng.
Ghét > < Thương nhưng tồn tại song song, có mối quan hệ không thể tách rời, hoàn toàn thống nhất bởi thương là ngọn nguồn của mọi tình cảm.
=> Quan điểm sống của ông Quán cũng chính là quan điểm sống của nhà thơ.
III. GHI NHỚ:
Nghệ thuật:
Phép điệp: điệp từ “ghét”, “thương” được sử dụng với tần số lớn.
Phép đối:
+ Đối ý: ghét … ghét > < thương … thương
+ Tiểu đối: hay ghét > < hay thương (câu4)
thương ghét > < ghét thương (câu 6)
lại ghét > < lại thương (câu kết)
=> Biểu hiện sự trong sáng, phân minh, sâu sắc trong tâm hồn tác giả.
SGK/48
Xin chân thành cảm ơn
quý thầy cô và các em!