Tuần 5. Lẽ ghét thương

KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc thuộc lòng bài thơ “ Bài ca ngắn đi trên bãi cát” và nêu giá trị nội dung của bài thơ?
Nguyễn Đình Chiểu
Lẽ ghét thương
(Trích
Truyện Lục Vân Tiên
)
I. Tiểu dẫn
1. Tác phẩm.
Lẽ ghét thương
(Nguyễn Đình Chiểu)
I. Tiểu dẫn
1. Tác phẩm.
2. Vị trí trích đoạn "Lẽ ghét thương"
Lẽ ghét thương
(Nguyễn Đình Chiểu)
- Nằm ở phần đầu truyện thơ " Truyện Lục Vân Tiên" (từ câu 473 - 504) trong tổng số 2082 câu thơ.

- Là lời của nhân vật ông Quán nói với 4 chàng nho sinh về hai lẽ ghét, thương ở đời.
+ 6 câu đầu: Đối thoại giữa ông Quán và Vân Tiên.
+ Từ câu 7 - 32: Lời ông Quán bàn về lẽ ghét thương.
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bố cục văn bản.
Lẽ ghét thương
(Nguyễn Đình Chiểu)
2. Phân tích.
a.Đối thoại giữa ông Quán và Vân Tiên:

- ễng Quỏn kh?ng d?nh mỡnh l� ngu?i l�u thụng kinh s?, tớnh tỡnh b?c tr?c, th?ng th?n, yờu ghột phõn minh rừ r�ng.


- V?i ụng, can nguyờn c?a s? ghột l� lũng thuong, thuong chớnh l� g?c. Chính vì thương mà ghét. Dõy l� hai tỡnh c?m d?i l?p nhung l?i b? sung v� h? tr? cho nhau



=> ễng Quỏn l� ngu?i tiờu bi?u cho trớ tu?, tỡnh c?m, tu tu?ng c?a nhõn dõn Nam B? v� c?a chớnh nh� tho.
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bố cục văn bản.
2. Phân tích
a.Đối thoại giữa ông Quán và Vân Tiên:
b. Lẽ ghét, thương của ông Quán.
* Ông Quán ghét:
Lẽ ghét thương
(Nguyễn Đình Chiểu)
- Di?m chung c?a cỏc tri?u d?i dú l�: Chớnh s? suy t�n, vua chỳa dỏm say t?u s?c, t�n b?o, an choi hu?ng l?c,khụng cham lo d?n d?i s?ng nhõn dõn.
- " Vi?c t?m ph�o": Vi?c nh? nh?t, t?m thu?ng. ễng mu?n ch? s? d? k? c?a Tr?nh Hõm v� Bựi Ki?m.
- B�n v? l? ghột, ụng Quỏn l?y d?n ch?ng t? l?ch s? Trung Qu?c d? liờn h? soi mỡnh. ễng ghột cỏc tri?u d?i:
+ Vua Ki?t, Tr? mờ dõm
+ D?i U, L? da doan.
+ D?i Ngu bỏ phõn võn.
+ D?i Thỳc quý phõn bang.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Nhóm 1: Ông Quán ghét những đối tượng nào? Những dẫn chứng đó được lấy ở đâu? Điểm chung của những đối tượng đó là gì?
Nhóm 2: Trình bày lẽ ghét ông Quán có thái độ như thế nào?
Nhóm 3: Nêu những biện pháp nghệ thuật của đoạn? Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật đó?
Lẽ ghét thương
(Nguyễn Đình Chiểu)
=> Mượn tư liệu từ sử sách xa xưa để ít nhiều nói về tình hình xã hội Việt Nam dưới chế độ nhà Nguyễn: áp bức bóc lột nhân dân, đẩy nhân dân vào cuộc sống đói khổ, cùng cực.
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bố cục văn bản.
2. Phân tích
a.Đối thoại giữa ông Quán và Vân Tiên:
b. Lẽ ghét, thương của ông Quán.
* Ông Quán ghét:
- Điệp t?: "ghét" và diệp ngữ: "ghét đời"được lặp lại nhiều lần ở 10 câu liền nhau->Tác gi? không ch? ghét m?t tên vua chúa c? th? mà ghét c? m?t d?i, m?t xã h?i. Di?p t? "dõn" du?c nh?c di nh?c l?i d? di?n t? s? kh?n kh? tram du?ng c?a nhõn dõn.
- Thái độ của ông Quán: đứng hẳn về phía nhân dân bị áp bức mà lên án bọn vua chúa bạo ngược, mà ghét sâu sắc, mãnh li?t d?n d? t?n cùng c?a cảm xúc "ghét cay ..".
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bố cục văn bản.
2. Phân tích
a.Đối thoại giữa ông Quán và Vân Tiên:
b. Lẽ ghét, thương của ông Quán.
* Ông Quán thương:
Lẽ ghét thương
(Nguyễn Đình Chiểu)
- Điểm chung ở họ: Họ đều là những bậc tài cao, đức lớn, hết lòng vì dân vì nước, cả đời hi sinh vì đạo lớn mà cuối cùng sự nghiệp đều không thành .
- Điệp từ: “ thương” được lặp đi lặp lại nhiều lần, mỗi lần gắn với một, hai nhân vật nổi tiếng trong lịch sử của Trung Quốc:
+ Đức thánh nhân:Khổng Tử.
+ Thầy Nhan Tử .
+ Ông Gia Cát Lượng.
+ Thầy Đổng tử .
+ Nguyên Lượng(Đào Tiềm).
+ Ông Hàn Dũ .
+ Thầy Liêm, Lạc .
Lẽ ghét thương
(Nguyễn Đình Chiểu)
=>Lẽ ghét thương của Nguyễn Đình hiểu xuất phát từ tình cảm yêu thương nhân dân, tư tưởng lấy dân làm gốc, đứng về phía đạo lý và chính nghĩa.
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bố cục văn bản.
2. Phân tích
a.Đối thoại giữa ông Quán và Vân Tiên:
b. Lẽ ghét, thương của ông Quán.
* Ông Quán thương:
-Thái độ tác giả: Ngoài tình thương, còn là sự đồng cảm, kính yêu những vĩ nhân và tiếc thương cho cuộc đời, số phận của bản thân mình.
- Nghệ thuật đối thể hiện tình cảm dứt khoát, mãnh liệt của tác giả: thẳng thắn, yêu ghét phân minh, trọng nghĩa, khinh tài tiêu biểu cho phẩm chất,tính cách của người dân Nam Bộ
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
iii. Tổng kết

Lẽ ghét thương
(Nguyễn Đình Chiểu)
1. Nội dung:
Do?n trớch " L? ghột thuong" núi lờn nh?ng tỡnh c?m yờu, ghột r?t phõn minh, mónh li?t v� t?m lũng thuong dõn sõu s?c c?a Nguy?n Dỡnh Chi?u.
2. Nghệ thuật:
- Đặc trưng bút pháp trữ tình của Nguy?n Dỡnh Chi?u: triết lí đạo đức nhưng không hề khô khan cứng nhắc mà dạt dào cảm xúc
- Ngôn ngữ: giản dị, mộc mạc
- Điệp ngữ dồn dập.
- Nghệ thuật đối: Tạo cho câu thơ nhịp nhàng, cân đối, mang vẻ đẹp cổ điển
IV. Luyện tập
Theo anh (chị), câu thơ nào trong đoạn trích có thể thâu tóm toàn bộ ý nghĩa tư tưởng và tình cảm của cả đoạn? Hãy trình bày cảm nhận của mình về câu thơ đó?
CÂU HỎI THẢO LUẬN

Nhóm 1: Ông Quán ghét những đối tượng nào? Những dẫn chứng đó được lấy ở đâu? Điểm chung của những đối tượng đó là gì?

Nhóm 2: Trình bày lẽ ghét ông Quán có thái độ như thế nào?

Nhóm 3: Nêu những biện pháp nghệ thuật của đoạn? Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật đó?