Tuần 5. Đọc thêm: Chạy giặc

§äc thªm: Ch¹y giÆc
NguyÔn §×nh ChiÓu
I. T×m hiÓu chung:
1. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c:
Ngay sau khi thµnh Gia §Þnh bÞ thùc d©n Ph¸p tÊn c«ng ( 17/2/1859).
Bµi th¬ lµ mét trong nh÷ng t¸c phÈm ®Çu tiªn cña v¨n häc yªu n­íc chèng Ph¸p nöa cuèi thÕ kØ XIX.
2. §äc - chó thÝch:
§äc to, râ rµng, giäng xãt xa, c¨m giËn .
II.T×m hiÓu v¨n b¶n:
1. Bè côc :
*2phÇn.
- 6 c©u ®Çu: C¶nh ch¹y giÆc.
2 c©u kÕt: T©m tr¹ng cña nhµ th¬.
2.Ph©n tÝch:
a.C¶nh ch¹y giÆc:
- Më ®Çu lµ nçi ®au: “Tan chî võa … sa tay.”
+Tan chî:
-> tan n¸t, tan vì
+ Chî:
-> n¬i gÆp gì vµ giao l­u, n¬i thÓ hiÖn ®êi sèng kinh tÕ, v¨n ho¸ cña céng ®ång.
+Cê thÕ:
->Sai lÇm trong mét n­íc cê ->®Êt n­íc nguy nan.
C©u më ®Çu lµ lêi trÇn thuËt, t¶ thùc c¶nh ®Êt n­íc bÞ x©m l­îc .
*Bèn c©u tiÕp theo:
- Kh¾c ho¹ nçi ®au cña nh©n d©n, sinh linh bÐ nhá vµ v« téi: ‘’Bá nhµ lò trÎ... mµu m©y.’’
- NghÖ thuËt ®èi :
+ý, tõ ng÷, lÉn nhÞp ®iÖu ë c©u 3, 4:
Bá nhµ - mÊt æ, l¬ x¬ ch¹y - d¸o d¸c bay ;lò trÎ-®µn chim.

 Nhµ th¬ mï §å ChiÓu ®· nh×n ®Êt n­íc b»ng linh gi¸c ®Ó nçi ®au ngo¹i c¶nh thÊm vµo tËn t©m linh cña nhµ th¬.
b. T©m tr¹ng cña nhµ th¬:
“Hái trang dÑp … m¾c n¹n nµy”
- C©u hái nh­ng còng lµ mØa mai, tr¸ch cø.
- Hai c©u cuèi lµ mét tiÕng kªu cøu, xãt xa tr­íc c¶nh ®Êt n­íc bÞ giÆc ngo¹i x©m.

III. Tæng kÕt:

- Bµi th¬ lµ nçi ®au, ®au n­íc, ®au d©n, ®au lßng. Trong nçi ®au Êy cã c¶ nçi ®au cña mét tÊm lßng trung qu©n ®· c¶m thÊy sù ®æ vì niÒm tin, sù hi väng vµo triÒu ®×nh phong kiÕn .
Bµi ca vÒ phong c¶nh H­¬ng S¬n
--- Chu M¹nh Trinh ---
I. T×m hiÓu chung:
1. T¸c gi¶:
- (1862 – 1905)
- Quª : H­ng Yªn
Häc réng, tµi cao, ®ç tiÕn sÜ, cã tµi lµm th¬, cã tµi vÒ kiÕn tróc.
2. T¸c phÈm:
C¶nh ®Ñp H­¬ng S¬n trong dÞp Chu M¹nh Trinh trïng tu ng«i chïa nµy.
Lµ mét trong nhiÒu bµi th¬ hay nhÊt viÕt vÒ H­¬ng S¬n.
ThÓ lo¹i: ThÓ h¸t nãi.
3. §äc – chó thÝch:
§äc râ rµng, l­u lo¸t. Giäng ®iÖu vui, ng¹c nhiªn.
II. Ph©n tÝch:
1. Bè côc:
*3 phÇn.
- 4 c©u ®Çu: Kh¸i qu¸t c¶nh ®Ñp.
- 11 c©u tiÕp: Miªu t¶ c¶nh ®Ñp H­¬ng S¬n.
- 3 c©u cuèi: C¶m t­ëng cña t¸c gi¶.
2. Ph©n tÝch:
a. C¶nh ®Ñp H­¬ng S¬n:
- Më ®Çu bµi ca lµ c©u th¬: BÇu trêi c¶nh bôt.
+So s¸nh ngÇm :so s¸nh c¶nh ®Ñp cña H­¬ng
S¬n - chèn linh thiªng, c¶nh cña câi phËt.
=> c¶m høng chñ ®¹o : ngîi ca , c¶nh ®Ñp gîi lªn s¾c th¸i linh thiªng, t¹o kh«ng khÝ t©m linh .
b.Phong c¶nh H­¬ng S¬n.
-C¶nh ®­îc miªu t¶ tõ thÊp ->cao, gÇn->xa.
*Hai c©u ®Çu:Thá thÎ…nghe kinh.
+§¶o ng÷:c¸I hån c¶nh vËt, ©m thanh trong trÎo cña tiÕng chim, tr¹ng th¸i th­ gi·n, mÒm m¹i cña c¸ l­în.
+Nh©n ho¸: c¶nh vËt sèng ®éng.
*Hai c©u tiÕp:Kh«ng khÝ thiÒn ®­êng.
+§¶o ng÷ :©m thanh m¬ hå, nçi th¶ng thèt cña l÷ kh¸ch.
*Bèn c©u tiÕp:
+LiÖt kª, ®iÖp tõ : phong phó, thÕ liªn hoµn cña c¶nh.
+So s¸nh: l¹, ®¸ cøng-gÊm dÖt mÒm m¹i->khung c¶nh mÒm m¹i, huyÒn ¶o.
+§¶o ng÷: th¨m th¼m,gËp ghÒnh->®é s©u hun hót, nÐt l­în cheo leo lªn xuèng.
+§èi: th¬ méng, k× ¶o.
Tãm l¹i: Khung c¶nh ®Çy mµu s¾c, ¸nh s¸ng,t©m tr¹ng ng©y ngÊt, tù hµo tr­íc c¶nh giang s¬n, gÊm vãc.
c.C¶m xóc cña nhµ th¬ vÒ c¶nh H­¬ng S¬n.
+C¶m høng t«n gi¸o->th¸nh kÝnh, trang nghiªm.
+C¶m høng yªu quý, tù hµo: ®iÖp tõ “cµng”
III. Tæng kÕt:
Bµi th¬ thÓ hiÖn ®­îc vÎ ®Ñp cña H­¬ng S¬n ®Õn ®é say mª b»ng t×nh yªu cña mét t©m hån thi sÜ tµi hoa. Qua ®ã nhµ th¬ kÝn ®¸o göi g¾m lßng yªu n­íc dÉu cßn e dÌ, mê nh¹t.