Tuần 5. Đọc thêm: Bài ca phong cảnh Hương Sơn (Hương Sơn phong cảnh ca)

Bài Ca
Phong Cảnh Hương Sơn
Chu Mạnh Trinh
Đọc thêm
I/. TÌM HIỂU CHUNG:
Chu Mạnh Trinh (1862 - 1905) tự Cán Thần, hiệu Trúc Vân, người làng Phú Thị, Hưng Yên.
Ông đỗ tiến sĩ, làm quan đến Án Sát.
Ông là người tài hoa, say mê, yêu thích cảnh đẹp nên đã tham gia vào việc trùng tu nhiều công trình kiến trúc như chùa Hương Sơn, đền thờ công chúa Tiên Dung, Chử Đồng Tử .
1. Tác giả :
2- Sự nghiệp
Trúc vân thi tập - Chữ Hán
Thanh Tâm tài nhân thi tập - Chữ Nôm
Một số bài thơ lẻ
3- Xuất xứ
Đề tài : phong cảnh Hương Sơn (gồm một quần thể : núi non, sông suối, hang động ... ; cách Hà Nội 70 km)
Hoàn cảnh sáng tác : Khi tác gi? đến trông coi, trùng tu, tôn tạo chùa Hương
Là một trong những bài thơ hay nhất về Hương Sơn.
4- Thể thơ
Thể hát nói (hát ả đào, hát ca trù)
Đặc điểm :
- Tự do về số câu số chữ
- Luật thơ phóng khoáng
Hương Sơn Phong Cảnh Ca
Bầu trời, cảnh bụt,
Thú Hương Sơn ao ước, bấy lâu nay!
Kìa non non, nước nước, mây mây.
“Đệ nhất động” hỏi rằng đây có phải ?
Cảnh quan Chùa Hương
Hương Sơn Phong Cảnh Ca
Thỏ thẻ rừng Mai chim cúng trái
Lững lờ khe Yến cá nghe kinh.
Vẳng bên tai một tiếng chày kình,
Khách tang hải giật mình trong giấc mộng !
Chuông ở Chùa Hương
Núi Mâm xôi
Này suối Giải Oan, này chùa Cửa Võng,
Này am Phật Tích, này động Tuyết Quynh;
Nhác trông lên, ai khéo họa hình,
Đá ngũ sắc long lanh như gấm dệt
Hương Sơn Phong Cảnh Ca
Động Hương Tích
Động Hương Tích
Thăm thẳm một hang lồng bóng nguyệt,
Gập ghềnh mấy lối uốn thang mây.
Chừng giang sơn còn đợi ai đây,
Hay tạo hóa khéo ra tay xếp đặt ?
Lần tràng hạt niệm : “Nam – mô Phật”
Cửa từ bi công đức xiết là bao,
Càng trông phong cảnh càng yêu….
Hương Sơn Phong Cảnh Ca
Bầu trời cảnh Bụt ,
Thú Hương Sơn ao ước bấy lâu nay.
Kìa non non, nước nước, mây mây .
"Đệ nhất động" hỏi rằng đây có phải?
II/. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Khaùi quaùt caûnh Höông Sôn:
Hương sơn thật sự cuốn hút du khách ngay ấn tượng đầu tiên.
Nhà thơ đến với danh thắng này bằng cả tấm lòng mến cảnh ,yêu cảnh.
Hương Sơn được miêu tả theo trình tự không gian từ xa đến gần
* Nghệ thuật
Hệ thống từ láy��Non non, nước nước, mây mây� -> tăng sự mênh mông, trầm tịch của không gian
Câu hỏi tu từ �Đệ nhất động hỏi rằng đây có phải ? � -> khẳng định đây là động đẹp nhất trời Nam
Từ cảm thán �kìa� reo mừng, thích thú -> diễn tả niềm vui, sự hăm hở cuả du khách
=> bộc lộ sự ngạc nhiên đến sững sờ
Thỏ thẻ rừng mai chim cúng trái,
Lững lờ khe Yến cá nghe kinh.
Vẳng bên tai một tiếng chày kình,
Khách tang hải giật mình trong giấc mộng.
2. T? chi ti?t cảnh Hương Sơn:
a) Hương sơn mang không khí thoát tục:
Cảnh :
Vạn vật :
Âm thanh :
Du khách :
Vẻ đẹp thiêng liêng, nhuốm mùi thiền chính là cái thần của Hương Sơn đã thật sự cuốn hút lòng người
Hài hòa, lắng đọng
Thành tâm lễ phật
Du dương, êm ả
Thư thái, thánh thiện
Bến Đục
Suối Yến
Này suối Giải Oan, này chùa Cửa Võng,
Này hang Phật Tích, này động Tuyết Quynh.
Nhác trông lên ai khéo họa hình,
Đá ngũ sắc long lanh như gấm dệt.
Thăm thẳm một hang lồng bóng nguyệt
Gập ghềnh mấy lối uốn thang mây
Suối Giải Oan Hang Phật Tích
Suối
Động
Chùa
Am
Hang
b) Hương sơn có vẻ đẹp phong phú lộng lẫy
Như bức họa khéo tay nhiều màu sắc, lộng lẫy.
Đẹp huyền bí, hùng vĩ nhiều tầng lớp,
Nhà thơ
Đi không mệt mỏi
Ngây ngất,
Giàu tưởng tượng
- Hương Sơn hiện lên thật cụ thể,tiêu biểu với thơ, nhạc với họa.
- Nhà thơ ngây ngất, tự hào trải lòng đến với cảnh
Chừng
giang
Sơn
Còn
Đợi
Ai
Đây,
Hay
Tạo
Hóa
Khéo
Ra
Tay
Xếp
Đặt?
Lần tràng hạt niệm" Nam mô phật." ,
Cửa từ bi công đức biết là bao.
Càng trông phong cảnh càng yêu.
Đền Trình
Chùa Thiên Trù
3. Suy nghĩ của tác giả:
Say mê, tự hào.
Phải có trách nhiện
đối với danh thắng.
Khẳng định một tình yêu tha thiết.
Từ tình yêu thiên nhiên, cảm hứng tôn giáo
đến tình yêu đất nước kín đáo.
III/ TỔNG KẾT:
Nghệ thuật:
Từ ngữ , hình ảnh gợi tả.
Hài hòa chất họa , chất nhạc.
Nhịp thơ nhẹ nhàng, khoan nhặt.
Nội dung:
Miêu tả cảnh đẹp thanh cao thoát tục của Hương Sơn.
Đồng thời bộc lộ tình yêu quê hương đất nước.
Chùa Hương - Nguyễn Nhược Pháp
Hôm nay đi chùa Hương
Hoa cỏ mờ hơi sương
Cùng Thầy me em dậy
Em vấn đầu soi gương
Khăn nhỏ đuôi gà cao
Em đeo dải yếm đào
Quần lĩnh, áo the mới

Tay cầm nón quai thao
Mẹ cười: Thầy nó trông
Chân đi đôi dép cong
Con tôi xinh xinh quá
Bao giờ cô lấy chồng .
Niệm nam mô a di đà phật
Niệm nam mô a di đà phật
Niệm nam mô a di đà phật
Niệm nam mô a di đà phật