Tuần 4. Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ

TRUY?N AN DUONG VUONG V� M? CH�U - TR?NG TH?Y
Nhóm 2
10VSĐ
I/Tìm hiểu chung:

1.Giới thiệu chung:

-Truyền thuyết: là tên gọi dùng để chỉ một nhóm những sáng tác dân gian mà đặc điểm chung của chúng thể hiện các yếu tố kỳ diệu, huyền ảo, nhưng lại được cảm nhận là xác thực, diễn ra ở ranh giới giữa thời gian lịch sử và thời gian thần thoại hoặc diễn ra ở thời gian lịch sử.

-Truyền thuyết tập trung phản ánh hai vấn đề lớn: dựng nước và giữ nước.
*Phân biệt truyền thuyết với sử thi:
2.Tác phẩm:

- Truyện An Dương và Mị Châu-Trọng Thủy là một trong số những tác phẩm tiêu biểu cho hệ thống truyền thuyết Việt Nam nói chung và hệ thống truyền thuyết về nước Âu Lạc và An Dương Vương nói riêng.
3. Bối cảnh lịch sử:
- Năm 257-207 trước Tây Lịch.
- An Dương Vương tên húy là Thục Phán, đánh bại Hùng Vương thứ 18 năm 258 trước Tây Lịch, lấy nước Văn Lang đổi tên là Âu Lạc, đóng đô ở Phong Khê (Huyện Đông Anh, Tỉnh Phúc Yên - Bắc Việt) trị vì 50 năm.

4.Bố cục:
-Truyện An Dương Vương và Mị Châu-Trọng Thủy gồm 2 phần:"An Dương Vương trong công cuộc xây dựng đất nước" và `Bi kịch tình yêu của Mị Châu-Trọng Thủy``

5.Tóm tắt đoạn trích:


II/Đọc - hiểu văn bản:

1. Nhân vật An Dương Vương:
 
a) Trong quá trình giữ nước:
-Những thành công to lớn : chuyển đô từ miền núi về đồng bằng, xây được thành cao hào sâu, chế được nỏ tốt, chiến thắng Triệu Đà, bảo vệ độc lập chủ quyền đất nước.

-Nguyên nhân thành công:
+Kiên trì, quyết tâm, không nản chí trước khó khăn, thất bại tạm thời.
+Thành tâm cầu tài: lập đàn cầu.
+Được sự trợ giúp của cả người và thần linh, sự ủng hộ của nhân dân.
+Vua có tinh thần cảnh giác cao, có sự lo tính, chuẩn bị sẵn sàng đối phó với nguy cơ xâm lược của kẻ thù.

=> An Dương Vương là vị anh hùng, thủ lĩnh sáng suốt của người Âu Lạc, có trách nhiệm, tinh thần cảnh giác cao độ

-Thái độ của nhân dân: tôn vinh, ngưỡng mộ An Dương Vương.
Một vài hình ảnh về Cổ Loa
Sơ đồ thành Cổ Loa
Đình Cổ Loa
Miếu thờ công chúa Mỵ Châu
Giếng Ngọc - nơi Trọng Thủy đã trầm mình
Nhiều mũi tên đồng được tìm thấy ở thành Cổ Loa
b)Trong quá trình mất nước:
 
-Nguyên nhân mất nước:
+Lơ là cảnh giác.
+ Mắc sai lầm: nhận lời cầu thân của Triệu Đà, cho phép Trọng Thủy ở rể trong thành mà không chút đề phòng, dạy dỗ con gái không nghiêm, lơ là trong việc phòng thủ bảo vệ đất nước, chủ quan khinh địch, sớm có mong muốn hưởng nhàn.

=> An Dương Vương đã tự đánh mất , tự mãn, thiếu sáng suốt, cảnh giác, không hiểu bản chất nham hiểm của kẻ thù nên chuốt thất bại thảm hại. Ông thua là thua ở mưu kế hiểm độc, do bị phá ngầm bên trong chứ không phải thua do kém binh kém tướng.


-Kết cục của An Dương Vương: Nước mất nhà tan. Ông chỉ tỉnh ngộ khi thành đã mất, lâm vào bước đường cùng, phía sau lưng là giặc, phía trước mặt là biển khơi mênh mông, không lối thoát; tự tay ông phải chém đầu con gái yêu và kết thúc cuộc đời mình. Đó là hành động trừng phạt nghiêm khắc ,đích đáng, đau đớn, đầy bi kịch

-Thái độ của nhân dân:
+Một mặt nêu ra bài học đắt giá cho người thủ lĩnh mất cảnh giác, để mất nước một cách bi thảm. Đó là sự trừng phạt nghiêm khắc của lịch sử.
+Mặt khác nhân dân vẫn kính trọng những việc ông đã làm cho đất nước nên đã giảm tội cho ông bằng cách sáng tạo ra lỗi lầm của Mị Châu và để ông cầm sừng tê đi xuống lòng biển về với Lạc Long Quân bất tử.
+Cách hóa thân của An Dương Vương có ý nghĩa răn dạy vô cùng sâu sắc nếu so sánh với cách hóa thân của Thánh Gióng. Thánh Gióng có công cứu nước, khi hóa thì bay lên trời khiến người đời sau nhớ đến thì ngước nhìn lên ngưỡng vọng. An Dương Vương mang tội đánh mất nước, có cách hóa đi xuống lòng biển khiến người đời sau khi nhớ đến ông phải cúi nhìn sâu vào mà luôn cảnh giác với chính bản thân mình.
2.Các chi tiết có ý nghĩa:

-Hình ảnh Rùa Vàng và nỏ thần mà nhân dân sáng tạo ra chính là sự kì ảo hóa, thần thánh hóa, bất tử hóa sự nghiệp dựng, giữ nước chính nghĩa, hợp lòng dân của An Dương Vương. Rùa Vàng - biểu tượng dân tộc - giúp nhà vua xây thành, chế nỏ là trí tuệ, sức sáng tạo, công sức bền bỉ của cha ông ta. Nỏ thần là sự kì ảo hoá vũ khí tinh xảo của người Việt xưa.

-Sáng tạo những chi tiết về Rùa Vàng, Mị Châu, nhà vua tự tay chém đầu con gái, nhân dân ta muốn biểu lộ thái độ công bằng trước lịch sử. Rùa Vàng gọi Mị Châu là giặc vì chính nàng là người có Trái tim nhầm chỗ để trên đầu nên phải chịu nhận cái chết do chính cha mình với tư cách người đứng đầu quốc gia trừng phạt. Cũng chứng tỏ thái độ không khoan nhượng của nhân dân đối với bất kì hành động nào làm tổn hại đến lợi ích quốc gia.

-Việc mất nước Âu Lạc, người chịu trách nhiệm chính là An Dương Vương. Ông vua tuy có công xây dựng, bảo vệ đất nước nhưng đã chủ quan, mất cảnh giác xem thường kẻ địch dẫn đến bi kịch quốc gia, gia đình, cá nhân. Thảm họa xảy ra, An Dương Vương đã đặt việc nước lên trên việc nhà, quan hệ vua tôi trên quan hệ cha con (chém chết Mị Châu). Rùa Vàng dẫn lối cho nhà vua xuống biển, không để ông chết, không cho quân thù lấy được xác vua. Chi tiết này thể hiện lòng tự tôn dân tộc. Thể hiện sự cảm thông, kính trọng của nhân dân đối với An Dương Vương, dẫu ông có tội lớn - để mất nước. Đó cũng là sự phán xét công bằng của cha ông ta.
*Tổng kết về nhân vật An Dương Vương:

-Truyện nêu ra bài hoc sâu sắc, thấm thía về ý thức cảnh giác trong dựng và giữ nước, bài học về cách về cách xử lý mối quan hệ giữa nước và nhà

-Truyện có sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố thần kỳ và cốt lõi lịch sử,sáng tạo nhân vật giàu tính tưởng tượng, sử dụng nhiều hình ảnh ấn tượng


Bài thuyết trình đến đây kết thúc.
Cám ơn quý thầy cô và các bạn đã lắng nghe!