Tuần 4. Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ

Truyện An Dương Vương và
Mị Châu - Trọng Thủy
(Truyền thuyết)
Tiết 11 - 12: Đọc văn
1. Tìm hiểu chung
1.1. Vài nét về truyền thuyết
TRUYỀN
THUYẾT


Ý NGHĨA
Là loại truyện dân gian
kể về các nhân vật
và sự kiện lịch sử.
KHÁI NIỆM
MÔI TRƯỜNG SINH THÀNH BIẾN ĐỔI, DIỄN XƯỚNG
ĐẶC TRƯNG
Đề tài lấy từ lịch sử.
Sử dụng nhiều
yếu tố tưởng tượng,
hư cấu.
Phản ánh lịch sử, thể
hiện thái độ của nhân
dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
Lễ hội dân gian và các di tích lịch sử, văn hóa.
1.2. Vài nét về cụm di tích Cổ Loa

2. Đọc – hiểu văn bản
2.1. Đọc

* Đọc – kể - giải thích từ khó
* Tóm tắt



ADV
xây thành, chế nỏ
và đánh
thắng
quân giặc
Cha con
ADV
lơ là mất
cảnh giác, mất nỏ
thần
Triệu Đà
tấn công,
kết cục
bi thảm
của ADV
và MC
Kết cục
bi thảm
của Trọng
Thủy
- Tên thật: Thục Phán, là vị vua lập nên nước Âu Lạc.
- Theo Đại Việt sử kí toàn
thư, thời gian ông trị vì kéo dài 50 năm, từ 257 TCN đến 208 TCN.
2.2. Phân tích
a) Nhân vật An Dương Vương
ĐƯỢC THẦN
LINH GIÚP ĐỠ
SỰ MẤT
CẢNH GIÁC
HÀNH ĐỘNG LÚC ĐƯỜNG CÙNG
Đi
xuống
biển
Chế tạo nỏ thần đánh
đuổi quân thù
Xây thành
Chấp
nhận
lời
cầu
hôn
Cho
TT ở
rể
trong thành
Ỷ lại vũ khí,
muộn màng
chống lại
quân thù
Kêu
cứu
sứ
Thanh
Giang
Chém
đầu Mị
Châu
“Đà không sợ nỏ thần sao?”
Dời đô từ núi Nghĩa
Lĩnh về
Cổ Loa
Xây dựng thành Cổ Loa với
kiến trúc độc đáo
Chế tạo
nỏ thần
tiêu diệt quân xâm lược
Dẹp tan
giặc Tần
sang xâm lược Âu
Lạc
Công lao của An Dương Vương trong việc dựng nước và giữ nước
Trách nhiệm của An Dương Vương
khi để mất nước
Không
nghe theo
hiền tài
can ngăn
Cho Trọng Thủy cầu
hôn con
gái và ở rể
Chủ
quan,
khinh
địch
Không
nhìn thấy dã tâm
của kẻ thù
b) Nhân vật Mị Châu
Chúng ta nên
đánh giá Mị
Châu như thế nào?
Không thể cho rằng Mị Châu cho Trọng Thủy xem
trộm nỏ thần là lẽ tự nhiên, hợp đạo đức được!
c) Thái độ của nhân dân đối với Mị Châu
Mất cảnh giác
nghiêm trọng
trực tiếp dẫn
đến việc mất
nước Âu Lạc bởi vậy nàng phải trả giá
bằng cái chết.
Nàng bị
kẻ khác
lợi dụng
vì đã
ngây thơ,
thật bụng
hơn người.
Mị
Châu
c) Thái độ của nhân dân đối với Mị Châu
Thái độ của nhân dân
Thương cảm, xót xa
Trách
Là công dân của một nước luôn có kẻ thù nhòm ngó thì mỗi người cần
phải thường trực ý thức quan tâm tới vận mệnh dân tộc.
Nhân dân thật bao dung, độ lượng và nhân hậu khi thờ Mị Châu trong am Bà Chúa.
Tôi kể: Ngày xưa chuyện Mị Châu
Trái tim lầm chỗ để trên đầu.
Nỏ thần vô ý trao tay giặc
Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu
…
Anh cũng như em muốn nhắc Mị Châu
Đời còn giặc xin đừng quên cảnh giác
Nhưng nhắc sao được hai ngàn năm trước
Nên em ơi ta đành tự nhắc mình
(“Tâm sự” - Tố Hữu)
Một số bài thơ cảm tác về nhân vật Mị Châu
d) Ý nghĩa hình ảnh “ngọc trai – giếng nước”
“Thiếp là phận gái, nếu có lòng phản nghịch mưu hại cha, chết đi sẽ biến thành hạt bụi. Nếu một lòng trung hiếu, bị người lừa dối thì chết đi biến thành châu
ngọc để tẩy sạch mối nhục thù”. Mị Châu chết ở bên bờ biển, máu chảy xuống nước, trai sò ăn phải đều
biến thành hạt châu.
…Trọng Thủy ôm xác vợ đem về Loa Thành, xác
biến thành ngọc thạch. Trọng Thủy thương tiếc khôn
cùng, khi đi tắm tưởng như thấy bóng dáng Mị
Châu, bèn lao đầu xuống giếng mà chết.”
d) Ý nghĩa hình ảnh “ngọc trai – giếng nước”
d) Ý nghĩa hình ảnh “ngọc trai – giếng nước”
Sự chứng nhận
rằng Mị Châu
không chủ ý lừa
dối cha và bán
nước mà bị
người lợi dụng.
Trọng Thủy hối
hận, cay đắng
nhận ra sai lầm
của mình khi giết chết chính tình
yêu và vợ mình.
“Ngọc trai”
“Giếng nước”
Không mang ý nghĩa ngợi ca mối tình chung
thủy mà đó là sự hóa giải hận thù.
Truyện An Dương Vương và
Mị Châu – Trọng Thủy
ADV xây thành,
chế nỏ, chiến thắng
Triệu Đà lần thứ nhất
chủ quan nên thua
trận, tự tử…
Rùa Vàng giúp vua
xây thành, cho vuốt
chế nỏ thần, đưa
ADV đi xuống biển;
sự hóa thân của
Mị Châu…
Yếu tố lịch sử
cốt lõi
Yếu tố
thần kì
4. Luyện tập
Câu 1 (SGK)
Cách đánh giá (a) đương
nhiên không thỏa đáng, thiếu
tính nhân văn. Nhưng cách
đánh giá (b) lại tỏ ra ngộ
nhận về bản chất mối tình
Trọng Thủy - Mị Châu.