Tuần 4. Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc

NGỮ VĂN 12
Tác giả: Phạm Văn Đồng
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
I. Giới thiệu:
1.Tác giả: (1906 – 2000)
-Là một nhà cách mạng lớn của nước ta trong thế kỉ XX.
-Còn là một nhà giáo dục tâm- huyết và một nhà lí luận văn hóa văn nghệ.
- Ông có nhiều tác phẩm quan trọng về văn học nghệ thuật.
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
2. Tác phẩm:
Hoàn cảnh ra đời:
-Nhân kỉ niệm 75 năm ngày mất của Nguyễn Đình Chiểu (1888 - 1963), đăng trên Tạp chí Việt Nam số tháng 7-1963
-Bài văn được viết giữa lúc cuộc chiến đấu chống Mỹ cứu nước đương diễn ra sôi nổi ở quê hương Nguyễn Đình Chiểu.
Nhằm cổ vũ phong trào yêu nước đang dấy lên mạnh mẽ
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
I. Giới thiệu:
Thể loại:
Văn nghị luận
-Nhằm phát biểu tư tưởng, tình cảm, quan điểm về một số vấn đề nào đó (chính trị, văn học, đạo đức, lối sống …)
-Bố cục, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo, dẫn chứng xác đáng, lời văn hùng hồn, gợi cảm.
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
I. Giới thiệu:
II.Đọc - hiểu văn bản:
1. Bố cục:
“Ngôi sao … trăm năm”
b. Giải quyết vấn đề:
“Nguyễn Đình Chiểu … Lục Vân Tiên”
a. Đặt vấn đề:
“Tóm lại … của dân tộc”
c. Kết thúc vấn đề:
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
Nguyễn Đình Chiểu, nhà thơ lớn của dân tộc, cần phải được nghiên cứu tìm hiểu, đề cao hơn nữa.
2. Nội dung:
2 lí do làm “ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu” chưa sáng tỏ
1963 - phong trào đấu tranh chống Mỹ đang diễn ra sôi nổi, rộng khắp
Đề cao nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu có ý nghĩa cổ vũ, động viên tinh thần yêu nước.
Cách mở bài độc đáo, cách so sánh giàu hình ảnh, thể hiện được thái độ của tác giả.
a. Đặt vấn đề:
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
II. Đọc - hiểu văn bản:
-Nêu vấn đề:
-Lý giải nguyên nhân:
*“Lúc này”:
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
Luận điểm 1.
b. Giải quyết vấn đề:
Nguyễn Đình Chiểu
là một nhà thơ yêu nước
Quan điểm thơ văn
Cuộc đời
Luận điểm 2.
Thơ văn yêu nước NĐC- tấm gương phản chiếu phong trào kháng Pháp
Thời đại
Nghệ thuật
Luận điểm 3.
Lục Vân Tiên, tác phẩm lớn nhất, rất phổ biến trong dân gian
Nội dung
Thơ văn
*Nghệ thuật: Cách lập luận đòn bẩy  nêu hạn chế để khẳng định giá trị.
Khẳng định vị trí, vai trò của Nguyễn đình Chiểu đối với nền văn học dân tộc.
c. Kết thúc vấn đề:
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
2. Nội dung:
II. Đọc - hiểu văn bản:
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
II. Đọc - hiểu văn bản:
3. Giá trị nghệ thuật
a.Lập luận chặt chẽ, logic
-Bố cục rõ ràng, mạch lạc
-Ở mỗi phần có phân tích , đánh giá
b.Hình ảnh, ngôn từ trong sáng
c.Kết hợp biểu cảm trong văn nghị luận
*Tác dụng:
-Đánh giá, tổng kết được các giá trị cơ bản trong cuộc đời và thơ văn Nguyễn Đình Chiểu một cách đầy đủ, toàn diện.
-Trực tiếp thể hiện thái độ trân trọng, cảm hứng ngợi ca.
-Bài viết hấp dẫn, giàu sức thuyết phục.
-Nội dung: Bài viết đã khẳng định được vẻ đẹp đáng trân trọng về con người và thơ văn NĐC; thể hiện cảm xúc, nhiệt huyết của tác giả, một con người gắn bó với Tổ quốc, nhân dân, biết trân trọng những giá trị truyền thống của dân tộc.
-Nghệ thuật: Bài viết là 1 áng văn nghị luận tiêu biểu với bố cục chặt chẽ, văn phong trong sáng, giàu cảm xúc.
II. Tổng kết
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
*Luyện tập
1. Từ vấn đề mà tác giả bài viết đặt ra, em hãy trình bày suy nghĩ của mình về việc học tác phẩm thơ văn Nguyễn Đình Chiểu nói chung và Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc nói riêng trong nhà trường?
2. Bài học rút ra từ tấm gương về cuộc đời và thơ văn Nguyễn Đình Chiểu?
*Dặn dò:
-Học bài
-Soạn bài: + Mấy ý nghĩ về thơ
+ Đô-xtôi-ép-xki
*Yêu cầu:
-Xác định các luận điểm cơ bản (dàn ý) của bài viết.
-Nắm được cách lập luận, cách đưa dẫn chứng, cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh.