Tuần 4. Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc

 Hồ Chủ Tịch, hình ảnh của dân tộc, tinh hoa của thời đại, NXB Sự thật, Hà Nội, 1974
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU, NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
- PHẠM VĂN ĐỒNG -
 Văn học Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám. Tiểu luận- Phê bình, NXB Văn học, Hà Nội 1993, tr 94 - 102
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU, NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
- PHẠM VĂN ĐỒNG -
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả Phạm Văn Đồng

NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
Tóm lược những kiến thức cơ bản về tác giả Phạm Văn Đồng
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
- Phạm Văn Đồng (1906- 2000) quê ở xã Tân Đức, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
- Là một nhà chính trị, một nhà ngoại giao lớn của dân tộc trong thế kỉ XX, có đóng góp to lớn cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước.
- Phạm Văn Đồng còn là một nhà giáo dục tâm huyết và một nhà lí luận văn hóa văn nghệ lớn.
- Sáng tác : Nhiều bài nói, bài viết sâu sắc, mới mẻ và đầy hào hứng về tiếng Việt và về các danh nhân văn hoá Việt Nam như Nguyễn Trãi, Nguyễn Đình Chiểu, Hồ Chí Minh, …
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả Phạm Văn Đồng

CỐ THỦ TƯỚNG PHẠM VĂN ĐỒNG THAM GIA CÁCH MẠNG
Bác nói chuyện với Thủ tướng Phạm Văn Đồng
ngày 6/1/1969
 Nguyễn Trãi – người anh hùng của dân tộc
 Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
 Giáo dục – quốc sách hàng đầu, tương lai của dân tộc
 Dạy văn là quá trình rèn luyện toàn diện
MỘT SỐ BÀI VIẾT CỦA PHẠM VĂN ĐỒNG
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả Phạm Văn Đồng
2. Văn bản
a. Hoàn cảnh sáng tác

- Bài Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc được Phạm Văn Đồng viết nhân kỉ niệm 75 năm ngày mất của Nguyễn Đình Chiểu (3-7-1888).
- Bài viết được in trong Tạp chí Văn học, tháng 7-1963.
Anh ở ngoài kia anh có nghe
Quê ta sông dậy tiếng chèo ghe
Ghe đưa trăm xác đi đòi mạng
Rầm rập ngày đêm lên Bến Tre
Người chết đi cùng người sống đây
Tử sinh một dạ trả thù này
Võ trang mấy trận vang Bình Đại
Cờ phất bừng tươi đất Mỏ Cày


( Lá thư Bến Tre – Tố Hữu )

Sinh viên học sinh xuống đường
Phong trào đấu tranh đô thị Sài Gòn trước 1975
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
- Kỉ niệm 75 năm ngày mất của Nguyễn Đình Chiểu.
- Khẳng định và phát huy sức mạnh của văn học nghệ thuật, của thơ văn Đồ Chiểu đối với sự nghiệp cách mạng của dân tộc trong thời đại mới.
- Đánh giá đúng vẻ đẹp trong thơ văn của nhà thơ mù xứ Đồng Nai, đồng thời khôi phục giá trị đích thực của tác phẩm “Lục Vân Tiên”.
Thể hiện mối quan hệ giữa văn học nghệ thuật và đời sống, giữa người nghệ sĩ chân chính với cuộc đời. Đặc biệt là khơi dậy tinh thần yêu nước, thương nòi của dân tộc từ cuộc đời và thơ văn của cụ Đồ Chiểu.

I. Tìm hiểu chung
2. Văn bản

NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
I. Tìm hiểu chung
2. Văn bản
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Bố cục và những luận điểm chính

Nhận xét cách sắp xếp luận điểm trong bài viết
Nguyễn Đình Chiểu là một vì sao có ánh sáng khác thường
Ánh sáng khác thường
trong cuộc sống
và quan niệm
táng tác
Ánh sáng khác thường
trong thơ văn
yêu nước
Ánh sáng khác thường
trong truyện “Lục
Vân Tiên”
Vẻ đẹp nhân cách và vị trí Nguyễn Đình Chiểu trong văn học dân tộc
Bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, các luận điểm triển khai đều bám sát vào vấn đề trung tâm của bài viết đã nêu ra từ phần đặt vấn đề.
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Phần mở đầu
Mở đầu bài viết, tác giả nêu vấn đề gì
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Phần mở đầu
“Trên trời có những vì sao có ánh sáng khác thường, nhưng con mắt của chúng ta phải chăm chú nhìn thì mới thấy, và càng nhìn thì càng thấy sáng. Văn thơ của Nguyễn Đình Chiểu cũng vậy.”
phải chăm chú nhìn thì mới thấy:
vì sao có ánh sáng khác thường:
càng nhìn thì càng thấy sáng:
Nguyễn Đình Chiểu là một hiện tượng văn học độc đáo, thơ văn Nguyễn Đình Chiểu có vẻ đẹp riêng không dễ nhận ra
vì vậy phải cố gắng tìm hiểu và tìm hiểu kĩ, phải kiên trì nghiên cứu thì mới cảm nhận được vẻ đẹp riêng của nó
càng nghiên cứu sâu, càng tìm hiểu kĩ ta sẽ càng thấy được cái hay của nó và càng khám phá được những vẻ đẹp mới
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Phần mở đầu
Tác giả nêu vấn đề bằng những cách nào
Đặt vấn đề trực tiếp:
Dùng hình ảnh so sánh, ẩn dụ :
Nêu phản đề:
khẳng định Nguyễn Đình Chiểu là ngôi sao, một nhà thơ lớn, cần được sáng tỏ hơn nữa.
Nguyễn Đình Chiểu như “ Ngôi sao” – tinh tú, kết tinh tinh hoa vẻ đẹp của trời đất, vũ trụ, “Ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu có ánh sáng khác thường” (ánh sáng đẹp nhưng chưa quen nhìn nên khó phát hiện ra); cần “phải chăm chú nhìn thì mới thấy”(cách nói ẩn dụ) nghĩa là cần phải nghiên cứu kĩ lưỡng, nghiêm túc mới khám phá được vẻ đẹp văn thơ Nguyễn Đình Chiểu.
lí do chưa đánh giá đúng giá trị văn thơ Nguyễn Đình Chiểu “chỉ biết Nguyễn Đình Chiểu là tác giả của Lục Vân Tiên, và hiểu Lục Vân Tiên khá thiên lệch về nội dung và văn, còn rất ít biết thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu…”
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Phần mở đầu
Cách mở đầu của Phạm Văn Đồng mang tính khoa học, vừa bộc lộ niềm ngưỡng mộ của tác giả đối với tài năng, tâm huyết của Nguyễn Đình Chiểu, vừa mang tính định hướng cho việc nghiên cứu tiếp cận thơ văn Nguyễn Đình Chiểu.
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Phần mở đầu
2. Phần nội dung
a. Ánh sáng khác thường trong cuộc sống và quan niệm sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu

I. Vài nét về tiểu sử

Quê hương,
thời cuộc,
mất mát riêng
và tư tưởng của Nguyễn Đình Chiểu
đã được thể hiện
như thế nào
trong bài viết
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
II. Đọc – hiểu văn bản
2. Phần nội dung
a. Ánh sáng khác thường trong cuộc sống và quan niệm sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu

- Cuộc sống: nêu cao khí tiết của người chí sĩ yêu nước, trọn đời phấn đấu hi sinh vì nghĩa lớn.
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
II. Đọc – hiểu văn bản
2. Phần nội dung
a. Ánh sáng khác thường trong cuộc sống và quan niệm sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu

Phạm Văn Đồng đã thấy ánh sáng khác thường nào trong quan niệm sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG
II. Đọc – hiểu văn bản
2. Phần nội dung
a. Ánh sáng khác thường trong cuộc sống và quan niệm sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu

- Cuộc sống:
Quan điểm thơ văn:
+ Trọng nhân cách và trách nhiệm của nhà văn với thời cuộc;
+ Trong thơ văn phải ngụ ‎ khen chê rõ ràng;
+ Thơ văn là vũ khí chiến đấu chống lại kẻ thù xâm lược và bọn tay sai, vạch trần và lên án những kẻ lợi dụng văn chương làm điều phi nghĩa.

I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả Phạm Văn Đồng
2. Văn bản
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Phần mở đầu
2. Phần nội dung
a. Ánh sáng khác thường trong cuộc sống và quan niệm sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu

NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC - PHẠM VĂN ĐỒNG