Tuần 4. Nghị luận về một hiện tượng đời sống

Kính chào các thầy- cô giáo về tập huấn tại trường THPT DTNT Con cuông





Bài giảng thể nghiệm - người Thực hiện: Trần văn lực
- Trường THPT DTNT Tương Dương I






Kiểm tra bài cũ
Đề 1: Em có suy nghĩ gì về hiện tượng một số thanh
niên hiện nay sa vào con đường nghiện ngập như;
ma tuý, thuốc lá. ..
Đề 2: Tục ngữ có câu: "Uống nước nhớ nguồn".
Từ hiện thực cuộc sống em có suy nghĩ gì về câu
tục ngữ trên.

Theo em những đề sau nghị luận về vấn đề gì?
nghị luận
về một hiện tượng đời sống
1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý
a, Tìm hiểu đề
+ Đề yêu cầu bày tỏ ý kiến đối với việc làm của
thanh niên Nguyễn Hữu Ân- bằng tình thương
Của mình, anh đã dành trọn chiếc bánh thời gian
để chăm sóc 2 người mẹ bị bệnh hiểm nghèo.
+ Một số ý chính:
- Nguyễn Hữu Ân đã nêu một tấm gương về
lòng hiếu thảo, vị tha, đức hy sinh của người
thanh niên.

- Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều tấm gương như
Nguyễn Hữu Ân
- Bên cạnh đó còn có một số người có lối sống
ích kỉ, đáng phê phán.
+ Dẫn chứng: lấy từ văn bản Chuyện cổ tích
mang tên Nguyễn Hữu Ân, và bổ sung thêm dẫn
Chứng về những thanh niên làm việc tốt trong xã
hội để biểu dương, học tập
+ Cần vận dụng những thao tác lập luận phân
tích, bác bỏ, bình luận.
b, Lập dàn ý.
+ Mở bài.
- giới thiệu hiện tượng Nguyễn Hữu Ân
rồi dẫn đề văn Chia chiếc bánh của mình
cho ai

+ Thân bài.
- Tấm gương về lòng hiếu thảo, đức hy sinh của Nguyễn Hữu Ân.
- Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều tấm gương như Nguyễn Hữu Ân.(nêu một số tấm gương: cứu người chết đuối, tinh thần tương thân, tương ái...)

- Bên cạnh đó còn có một số người có lối sống ích kỉ, vô tâm, đáng phê phán (chơi bời, nghiện ngập, lãng phí thời gian, ngoảnh mặt làm ngơ trước những mảnh đời bất hạnh).
* Tuổi trẻ cần dành thời gian tu dưỡng, lập nghiệp, sống vị tha, có tinh thần giúp đỡ lẫn nhau, làm cho cuộc đời ngày càng đẹp hơn.



+ Kết bài.
- Đánh giá chung và nêu lên cảm nhận của người viết về người thanh niên Nguyễn Hữu Ân.
2. Cách làm bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống
+ Tìm hiểu đề
+ Lập dàn ý
- Mở bài: giới thiệu hiện tượng cần bàn luận
- Thân bài: bàn bạc, phân tích làm rõ hiện tượng qua các thao tác lập luận
- Kết bài: nêu phương hướng, suy nghĩ trước hiện tượng đời sống
- Thế nào là hiện tượng đời sống?
- Thế nào là nghị luận về một hiện tượng đời sống?

3. Khắc sâu bài học.
*Kh¸i niÖm
Hiện tượng đời sống: là những hiện tượng đời sống nổi bật, có ý nghĩa hoặc ảnh hưởng tới phần lớn mọi người trong xã hội, có thể là hiện tượng tích cực nhưng cũng có thể là hiện tượng tiêu cực
Nghị luận về một hiện tượng đời sống: là kiểu bài sử dụng tổng hợp các thao tác lập luận để làm cho người đọc hiểu rõ, hiểu đúng, hiểu sâu và đồng tình với ý kiến của người viết trước những hiện tượng đời sống có ý nghĩa xã hội.
* Ghi nhí (sgk)

4. Luyện tập
a, -Phê phán hiện tượng lối sống ỉ lại, thụ động, lãng phí thời gian.
- Hiện tượng diễn ra trong những năm đầu thế kỉ XX.
* Bài tập 1 (sgk- trang 67)
4.Luỵen tập
b - Thao tác lập luận: So sánh, phân tích, bình luận, bác bỏ.
- Nêu dẫn chứng cụ thể:
+ Từ đầu đến ‘ vừa học hỏi vừa lao động”: kết hợp thao tác phân tích và so sánh, làm rõ lối sống ỉ lại của thanh niên Việt Nam trong mối tương quan với thanh niên Trung Quốc.
+ Từ “Kiên trì.....thương nghiệp thế giới”: sử dụng thao tác phân tích và bình luận nhằm đánh giá cao mục đích, hành động và sư nỗ lực phấn đấu của thanh niên Trung Quốc.
+ Từ “Ở Đông Dương ...tuổi trẻ mà thôi”: thao tác phân tích và bác bỏ, nhằm phê phán lối sống ỉ lại, thụ động của thanh niên Việt Nam.
+ Từ “Hỡi Đông Dương... hồi sinh”: thao tác bình luận, thể hiện suy nghĩ, thái độ phê phán của tác giả đối với lối sống thụ động, ỉ lại của thanh niên Việt Nam những năm đầu thế kỉ XX.
4.Luỵen tập
c- NghÖ thuËt diÔn d¹t cña v¨n b¶n: Dïng tõ, nªu dÉn chøng x¸c ®¸ng, cô thÓ, kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn c¸c kiÓu c©u trÇn thuËt, c©u hái (thÕ th× thanh niªn ®ang lµm g×?) c©u c¶m th¸n (Hìi §«ng D­¬ng...)
d, Bµi hoc: X¸c ®Þnh lÝ t­ëng, c¸ch sèng; môc ®Ých, th¸i ®é häc tËp ®óng ®¾n.
4.Luỵen tập
* Bài tập về nhà (bài tập 2 sgk)
4.Luỵen tập
Bài học
kết thúc tại đây.
4.Luỵen tập
Anh Tống Phước Phúc và con trai trong nghĩa trang đồng nhi.
Nằm nép mình bên sườn núi dốc 45 độ ở Hòn Thơm,Vĩnh Ngọc, Nha Trang, nghĩa trang Đồng Nhi, với hơn 5000 ngôi mộ nhỏ xíu, được xây dựng rất cẩn thận. Có dịp đi ngang qua đây, người Nha Trang thường bắt gặp hình ảnh một người đàn ông nhỏ thó, gương mặt tuy khắc khổ nhưng vẫn ánh lên nét nhân hậu đang lui cui chăm chút cho từng phần mộ, bàn tay nhẹ nhàng như ve vuốt từng đứa con yêu.
Chủ nhân của nghĩa trang rộng khoảng 6.000m2 này có cái tên trúc trắc rất khó đọc: Tống Phước Phúc. Là con út trong một gia đình có 6 anh chị em, cha thợ mộc, mẹ nội trợ, người đàn ông này mới chỉ học hết lớp 7.
37 tuổi mới lấy vợ. Chứng kiến lần chuyển dạ vật vã, đau đớn kéo dài của người phụ nữ lần đầu làm mẹ, lại tận mắt nhìn thấy những hài nhi xấu số bị chối bỏ, người đàn ông theo Công giáo đã thành tâm khấn nguyện, rằng nếu Chúa phù hộ cho mẹ tròn con vuông, anh nhất định sẽ phát tâm làm việc thiện. Sau 2 ngày 2 đêm vật vã, vợ anh sinh hạ một bé trai nặng 2,4kg. Đứa con lớn lên từng ngày trước mắt nhắc anh thực hiện lời hứa. “Tôi tin xác loài người sống lại”, câu kinh thánh nhắc nhở một giáo lý, rằng tất cả trẻ thơ đều trong trắng, vô tội. Khi đã được tượng hình trong bụng mẹ, hài nhi đó đã có một linh hồn. Hành động nạo, phá thai đi ngược lại quy luật tự nhiên. Nhưng nếu được chôn cất tử tế, chí ít linh hồn các bé sẽ được siêu thoát.
Mua được đất, từ số tiền dành dụm ít ỏi, Phúc bắt đầu hành trình vào bệnh viện xin xác các bé xấu số về chôn. Lý do khá lạ lùng, nhưng trái tim nhân hậu của anh đã tìm được nhịp đập đồng cảm. Đất chân núi phần nhiều là đá sỏi. Những ngày đầu đào bới, bàn tay tóe máu vì đất cứng là chuyện thường tình. Với thâm niên làm xây dựng nhiều năm, nơi yên nghỉ của các bé, dần thành hình mà chẳng cần bất cứ bản vẽ thiết kế nào.
Lo phần hậu sự tươm tất cho các cháu bé xấu số, Phúc còn nỗ lực cứu giúp những bà mẹ lầm lỡ, để những mầm sống trong họ được làm người. Là trụ cột kinh tế trong gia đình, công việc quản lý một công ty xây dựng rất vất vả, nhưng chỉ cần nghe thông tin có cô gái mang thai lớn vào viện giải quyết là anh xếp lại hết mọi việc để tới liền. Thuyết phục họ về nhà, chăm lo chu đáo cho tới lúc khai hoa nở nhụy là nỗ lực khiến anh hao tâm tổn sức rất nhiều. Với những “mẹ bầu”, theo cách gọi của anh Phúc, anh đều đưa ra lời cam kết. “Nếu có sinh có dưỡng thì càng tốt, nếu vì hoàn cảnh phải bỏ con lại, chú Phúc cũng nuôi luôn giùm. Khi nào có điều kiện quay về đây, chú sẽ trả lại con”.
Những sinh linh may mắn được chào đời trong gia đình anh Phúc
“Người bố” của những đứa con thơ
Những cô gái đến rồi đi. Họ cần mẫn chăm chút cho lũ nhỏ đông đúc trong nhà anh Phúc, sinh con, rồi nói lời tạm biệt. Ông bố của vài chục đứa con cứ tất tả với việc chăm chút từng cháu bé, bế từng đứa vô bệnh viện khi ốm đau. Mà trẻ con thì chuyện bệnh tật xảy ra như cơm bữa. Anh Phúc luôn tin vào thế giới tâm linh. Anh tâm sự, “từ khi lo cho các cháu bé, tôi chưa ngửa tay xin tiền ai bao giờ. Người hảo tâm biết tới và gửi cho các cháu, tôi thay mặt đứng ra nhận, và lo cho chúng hết. Nếu có xin, tôi chỉ xin những sinh linh bé nhỏ ấy cho bố sức khoẻ để lo cho các em. Và tôi luôn được toại nguyện”.

“Sống trên đời cần có một tấm lòng”, đẹp sao khi cuộc đời vẫn còn những trái tim bằng vàng ròng như anh Phúc.

Sau khi theo dõi hiện tượng về anh Tống Phước Phúc với nghĩa trang dành cho các đồng nhi, h·y đưa ra ý kiến nghị luận của em.
Nguyễn Hữu Ân đang chăm sóc má Phẳng tại
bệnh viện
Nhóm 1:
Đề bài yêu cầu bàn về hiện tượng gì?
Nhóm 2:
Bài viết cần có những ý nào?
Sắp xếp các ý đó ra sao?
Nhóm 3:
Nên chọn những dẫn chứng nào?
Nhóm 4:
Cần vận dụng những thao tác lập luận nào?