Tuần 4. Bài ca ngất ngưởng

Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
1
PHONG CÁCH HỌC
VÀ
PHƯƠNG PHÁP DẠY NGỮ VĂN
Bài thuyết trình

Bài ca ngất ngưởng

Ngữ văn (SGK 11 – Tập 1 – Tr 37)
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
2
Dàn bài chi tiết
Mục tiêu
Phương pháp
Chuẩn bị
Tiến hành
Kết
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
3
Bài ca ngất ngưởng
A. Mục tiêu
- Giúp học sinh nắm được kiến thức về Tác giả - Tác phẩm của Nguyễn Công Trứ.
- Giúp học sinh hiểu được cá tính – Ngông – Ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ.
- Hiểu biết về thể hát nói.

Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
4
Bài ca ngất ngưởng
B. Phương pháp
- Thuyết minh.
- Thử nghiệm phong cách học.
- So sánh đối lập.
- Xác định sắc thái tu từ của các phương tiện ngôn ngữ trong ngữ cảnh.


Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
5
Bài ca ngất ngưởng
C. Chuẩn bị
- Kiến thức.
- Kĩ năng.
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
6
Bài ca ngất ngưởng
D. Tiến hành
1. Đọc tác phẩm
2. Thuyết minh
2.1. Đề tài
- Nói lên cái ngông – cái ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ.
2.2. Chủ đề
- Nói lên một thái độ sống – một phong cách sống của Nguyễn Công Trứ nói riêng và của những nhà Nho cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XIX.
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
7
Bài ca ngất ngưởng
2.3. Nhịp thơ
- Nhanh chậm khác nhau giữa các cặp câu.
- Tự do. Không gò bó như trong các thể thơ khác.
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
8
Bài ca ngất ngưởng
2.4. Hình ảnh
- Đặc biệt, khác lạ :
+ Nguyễn Công trứ cưỡi bò màu vàng rời khỏi kinh đô chứ không cưỡi ngựa.

+ Đi chùa nhưng Nguyễn Công Trứ vẫn đem theo những cô hầu.

Thể hiện thái độ ngất ngưởng, cái ngông của một người tự phụ vào tài năng và cá tính của mình. Với những hình ảnh giàu biểu cảm phản ánh cái ngất ngưỡng của một cuộc đời đầy thăng trầm của ông.
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
9
Bài ca ngất ngưởng
2.5. Vần
- Câu đầu gieo vần chân – Mang thanh trắc.
- Hai câu tiếp theo gieo vần chân – Mang thanh bằng.
- Hai câu kế gieo vần chân – Mang thanh trắc.
.....
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
10
Bài ca ngất ngưởng
2.6. Từ ngữ
- Thậm xưng của tác giả : “Ông”,
- Các tên người, tên chức vụ, tên các điển tích, điển cố.
- Từ cổ.
- Biệt ngữ.
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
11
Bài ca ngất ngưởng
2.7. Câu
- Dài ngắn khác nhau, thể hiện sự phóng túng, cảm thức tự do, vượt ra ngoài khuôn khổ.
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
12
Bài ca ngất ngưởng
2.8. Biện pháp tu từ
- Điệp từ : “Khi”, “ ngất ngưởng”, …
- Ẩn dụ : “Vào lồng”, “mây trắng”, …

Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
13
Bài ca ngất ngưởng
3. Thử nghiệm phong cách học
- Chúng ta hãy thử nghiệm thay đổi một số từ trong bài ca :
“Gót tiên…” = ….
“Bụt…” = ….
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
14
Bài ca ngất ngưởng
4. So sánh đối lập

Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
15
Bài ca ngất ngưởng
5. Xác định sắc thái tu từ của các phương tiện ngôn ngữ trong ngữ cảnh
- Chúng ta hãy sắc thái của một số trường hợp trong ngữ cảnh của Nguyễn Công Trứ.
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
16
Bài ca ngất ngưởng
E. Kết
- Qua bài Bài ca ngất ngưởng chúng ta thấy được tâm hồn tự do, khoáng đạt cùng thái độ tự tin, có phần ngạo đời của tác giả. Một cá nhân có năng lực, có cốt cách tài tử phong lưu, biết sống và dám sống, không ngần ngại khẳng định cá tính của mình.
- Thấy được những đặc điểm nổi bật của thể hát nói, mà bài Bài ca ngất ngưởng là một bài hát nói gần đến chuẩn mực của thể loại này.
Nhóm 04 - Đỗ Khắc Trung - Nguyễn Quang Hân - Nguyễn Thanh Hải
17
Nhóm 04 – Xin chân thành cảm ơn
sự chú ý lắng nghe của tất cả mọi người !