Tuần 34. Ôn tập phần Tiếng Việt

Tiết 118
Ôn tập tiếng Việt
Giáo viên: Nịnh Thị Hồng Loan
THPT Xuân Huy - Tuyên Quang
Câu hỏi 1: Vì sao ngôn ngữ là tài sản chung của xã hội? Vì sao lời nói lại là sản phẩm của các nhân?
Ngôn ngữ chung
Lời nói cá nhân
- Bao g?m nh?ng y?u t? chung cho m?i th�nh viên trong xã hội: âm vị, tiếng, từ, cụm từ cố định..
- Có quy tắc ngữ pháp chung mà mọi thành viên đều phải tuân thủ như: tổ chức câu, sắp xếp trật tự từ, dùng dấu câu.
- Là sản phẩm chung của xã hội, được dùng làm phương tiện giao tiếp xã hội.
- Sự vận dụng các yếu tố chungđể tạo thành lời nói cụ thể.

- Vận dụng linh hoạt các quy tắc ngữ pháp.


- Mang dấu ấn cá nhân về nhiều phương diện như: trình độ, hoàn cảnh sống, sở thích cá nhân .
Câu hỏi 2: Phân tích mối quan hệ hai chiều giữa ngôn ngữ chung và lời nói thể hiện qua việc sử dụng ngôn ngữ để sáng tạo nên hình tượng bà Tú trong bài thơ "Thương vợ" của Tú Xương?

Bài thơ gồm 56 tiếng, đều là ngôn ngữ chung
Sự vận dụng sáng tạo của Tú Xương:
+ "Lặn lội thân cò" lấy từ ngôn ngữ chung, nhưng đã đảo trật tự từ
+ "Eo sèo mặt nước" (tương tự)
+ "Năm nắng mười mưa" (vận dụng thành ngữ)
Tất cả: thể hiện sự chịu thương, chịu khó, tần tảo đảm đang của bà Tú.
Câu 3: Ng÷ c¶nh lµ:
A. nh÷ng c©u v¨n ®i tr­íc vµ nh÷ng c©u v¨n ®i s©u mét c©u v¨n nµo ®ã.
B. lµ bèi c¶nh ng«n ng÷ lµm c¬ së cho viÖc sö dông tõ ng÷ vµ t¹o lËp lêi nãi, ®ång thêi lµm c¨n cø ®Ó lÜnh héi ®­îc néi dung ý nghÜa cña lêi nãi.
C. lµ hoµn c¶nh kh¸ch quan ®­îc nãi ®Õn trong c©u.
D. lµ hoµn c¶nh ng«n ng÷ vµo mét thêi k× nhÊt ®Þnh.
B
- Bài "Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc" được sáng tác trong bối cảnh như thế nào?
- Bối cảnh rộng: hoàn cảnh đất nước bị xâm lược
- Bối cảnh hẹp: Nghĩa sĩ nông dân Cần Giuộc tự vũ trang tập kích giặc ở đồn Cần Giuộc.
Trong cuộc chiến đấu không cân sức ấy: 21 nghĩa sĩ đã hi sinh bài văn tế đã ra đời trong bối cảnh chung và cụ thể đó.
Nghĩa sự việc
Nghĩa tình thái
- Khái niệm: Là nghĩa tương ứng với sự việc được đề cập đến trong câu
- Sự việc có thể là hành động, trạng thái, quá trình, tư thế, sự tồn tại, quan hệ
- Do các thành chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ, khởi ngữ, thành phần phụ khác của câu biểu hiện
- Khái niệm: Là thái độ, sự đánh giá của người nói với sự việc

- Thể hiện thái độ, tình cảm của người nói đối với người nghe

- Có thể biểu hiện riêng nhờ các từ ngữ tình thái.
Câu hỏi 7:
Đặc điểm loại hình của tiếng Việt
Ví dụ minh hoạ
1. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp
2. Từ không biến đổi hình thái
3. ý nghĩa ngữ pháp là ở chỗ sắp đặt từ theo thứ tự trước sau và cách dùng hư từ
1. "Thôn/ Đoài/ ngồi/ nhớ/ thôn /Đông"
2. "Con ngựa đá con ngựa đá"
3. ở đây cấm không được câu cá; ở đâyđược câu cá không cấm;
phong cách ngôn ngữ báo chí
phong cách ngôn ngữ chính luận
1.Các phương tiện diễn đạt:
+Từ vựng (phong phú) cho từng loại
+Ngữ pháp: câu đa dạng, ngắn gọn
+Biện pháp tu từ: không hạn chế
2. Đặc trưng cơ bản:
+Tính thông tin, thời sự
+Tính ngắn gọn
+Tính sinh động hấp dẫn
1.Các phương tiện diễn đạt:
+Từ ngữ chung, lớp từ chính trị
+Ngữ pháp: câu chuẩn mực
+Biện pháp tu từ: sử dụng
nhiều

2. Đặc trưng cơ bản:
+Tính công khai về quan điểm chính trị
+Tính chặt chẽ trong diễn đạt suy luận
+Tính truyền cảm, thuyết phục