Tuần 34. Ôn tập phần Làm văn

Giáo viên: Nguyễn Thị Minh Ngọc

I . Tiểu sử tóm tắt.
1. Mục đích :
- Thông tin một cách khách quan, trung thực những nét cơ bản về cuộc đời, sự nghiệp, cống hiến của một cá nhân.
2 . Yêu cầu :
- Thông tin chân thực, chính xác (có mốc thời gian, số liệu cụ thể)
- Nội dung, độ dài phù hợp
- Văn phong cô đọng, trong sáng, không sử dụng các phép tu từ.

3. Cách viết tiểu sử tóm tắt :
- Giới thiệu khái quát về nhân thân (họ tên, ngày tháng năm sinh, quê quán, gia đình, trình độ học vấn…)
- Hoạt động xã hội của người được viết tiểu sử: làm gì, ở đâu, mối quan hệ với mọi người…
- Những đóng góp, thành tựu tiêu biểu: chính trị, xã hôi, nghệ thuật.
- Đánh giá chung
II. Thao tác lập luận bác bỏ.
Bác bỏ là dùng lý lẽ, dẫn chứng để gạt bỏ quan niệm, ý kiến sai lệch hoặc thiếu chính xác của người khác, từ đó nêu ý kiến cá nhân nhằm thuyết phục người đọc
Cách bác bỏ luận điểm, luận cứ, lập luận:
+ nêu tác hại, mặt trái
+ chỉ ra nguyên nhân
+ phân tích những khía cạnh sai lệch, thiếu chính xác
- Khi bác bỏ cần giữ thái độ khách quan, đúng mực


Ví dụ: Bác bỏ quan niệm “Lối sống trong bao của Bêlicôp chỉ là một nét tính cách riêng của một cá nhân, có thể chấp nhận được”
Lối sống trong bao là một lối sống có hại với cá nhân con người, trái tự nhiên, khiến ta tự đào thải mình ra khỏi cuộc sống
Lối sống trong bao ảnh hưởng nặng nề đến mọi người và toàn xã hội
Con người cần thay đổi vì “không thể sống mãi như thế này được”
III. Thao tác bình luận :
1. Bình luận nhằm đề xuất và thuyết phục người đọc (người nghe) tán đồng với nhận xét , đánh giá , bình luận của mình về một hiện tượng (vấn đề) trong đời sống hoặc trong văn học .
2 . Yêu cầu :
- Có sự xác định phải - trái , hay –dở , đúng –sai
- Phải có sự trao đổi ý kiến, khách quan, khoa học
- Ý kiến phải thực sự thuyết phục, lôi cuốn người nghe bằng dẫn chứng, luận cứ chính xác, đảm bảo sự trung thực.
- Phải nắm vững kỹ năng và nghệ thuật bình luận …
3. Cách bình luận thường gặp nhất tiến hành theo 3 bước :
- Nêu hiện tượng (vấn đề) cần bình luận
Trình bày rõ ràng, trung thực
- Đánh giá hiện tượng (vấn đề ) cần bình luận
Phải đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định , đánh giá của mình là xác đáng .
- Bàn về hiện tượng ( vấn đề ) cần bình luận
Cần có những lời bàn sâu rộng.

Ví dụ: Bình luận quan niệm của Huygô về tình thương
Quan niệm của Huygô:
+ tình thương có sức mạnh phi thường, chiến thắng mọi thứ, kể cả pháp luật. Nó có uy quyền riêng bất chấp mọi uy quyền khác.
+ tình thương cứu rỗi linh hồn con người
+ tình thương bất tử, vĩnh cứu
- Bình luận: quan niệm nhân văn, nâng tình thương lên thành tôn giáo, giúp cuộc đời trở nên tốt đẹp hơn, hướng tâm hồn ta đến thế giới điều thiện.
Mời các em nghe một bài bình luận hay về cuộc sống và quan niệm của người viết về cuộc sống.
“Cám ơn đời…” 
Sáng hôm nay, bỗng dưng tôi muốn nói:
Cám ơn đời...
… Vì tất cả những gì cuộc đời đã ban cho tôi thật dồi dào:
sức khoẻ, hạnh phúc, phồn vinh.
… Vì những bài học cam go,
nhờ đó mà tôi hiểu rõ mình hơn và hiểu được tha nhân
Cám ơn đời...
… Vì những thất bại tôi kinh qua,
nhờ đó mà tôi học được lòng khiêm nhu,
ý thức rằng mình không được ngủ say trên chiến thắng
và hiểu rằng những người khác khi họ thất bại
thì cũng cần được nâng đỡ tiếp tay.
… Vì những cơ hội
để vun trồng đức nhẫn nại, lòng bao dung và niềm hy vọng…
Cám ơn đời...
…Vì bao nhiêu khám phá về thực tại và về chân lý.
… Vì những những vận may tôi đã gặp, những vận rủi tôi đã tránh,
những giải pháp tôi đã tìm ra, những tài năng tôi đã phát triển,
những thành công tôi đã đạt, những ngày đẹp tôi đã sống qua.
Cám ơn đời...
… Vì cha mẹ mà tôi có, bạn hữu tôi đã gặp,
thầy cô tôi đã học, những cuốn sách tôi được đọc,
những chuyến đi tôi đã thực hiện, những bữa ăn tôi đã dùng.
… Vì cảnh quan tôi chiêm ngưỡng, mặt trời tôi thấy kia,
bông hoa tôi ngắm nhìn, khí trời tôi hít thở.
Cám ơn đời...
… Vì càng ngày càng ý thức hơn rằng
Khi mình làm điều tốt lành
Thì tâm hồn sẽ thanh thản, hạnh phúc
Hạnh phúc chân thật như cơn gió mát muà xuân
Khi mình thương yêu và được thương yêu
Cám ơn đời...
… Vì niềm vui thật đơn sơ là thấy mình vẫn còn
SỐNG
Cám ơn đời...
Cám ơn đời… mỗi sớm mai thức dậy,
Tôi có thêm ngày nữa để yêu thương.
Bài học kết thúc ở đây! Xin cảm ơn các em.