Tuần 34. Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận

I. Tóm tắt văn bản nghị luận:
Đọc kỹ văn bản
Hiểu được nội dung văn bản (chủ đề)
Nắm được các luậnđiểm chính và luận cứ của VB
Khi tóm tắt chỉ cần nhắc lại các luận điểm và một số luận cứ tiêu biểu.
II. Tóm tắt đoạn trích Khoảnh khắc truyện ngắn của Bùi Hiển:
1. Phân đoạn: gồm 8 đoạn:
Đoạn 1: TG cho rằng cốt truyện (tình tiết) đối với truyện ngắn không quan trọng.
Đoạn 2: Vấn đề dung lượng đáng bàn hơn. Truyện ngắn là một đoạn trong bài thơ dài của số phận nhân loại.
Đoạn 3: Vấn đề là chọn các đoạn, các khoảnh khắc ấy.
Đoạn 4: VD về truyện Ngựa người và người ngựa của Nguyễn Công Hoan.
Đoạn 5: VD truyện Đôi mắt của Nam Cao.
Đoạn 6: Vai trò, ý nghĩa của khoảnh khắc trong truyện ngắn.
Đoạn 7: Điều kiện để chọn khoảnh khắc.
Đoạn 8: Vai trò, vốn sống của nhà văn.
I.Tóm tắt văn bản nghị luận :
II. Tóm tắt đoạn trích KKTN của Bùi Hiển
1. Phân đoạn
2. Tìm ý chính
2. Tìm ý chính của mỗi đoạn:
Đoạn 1: Vấn đề quan trọng trong truyện ngắn không phải là ở tình tiết mà là ở sự vang vọng vào tâm hồn, ở ấn tượng lưu lại trong trí nhớ người đọc.
Đoạn 2: Đáng chú ý hơn là vấn đề dung lượng thể loại. Truyện ngắn là một đoạn trong cả bài thơ dài vô tận của số phận nhân loại, là một chương rút ra trong truyện dài.
Đoạn 3: Vậy vấn đề đặt ra là việc phải biết chọn thật xác đáng cái khoảnh khắc ấy.
Đoạn 4: Khoảnh khắc trong truyện ngắn Người ngựa, ngựa người của NCH là cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai người trong thời khắc cuối năm, để từ đó nhấn mạnh đến cực độ những tủi cực, bi đát, tạo nên ở người đọc những chua xót ngậm ngùi cho số phận con người trong những hoàn cảnh ngặt nghèo.
Đoạn 5: Trong Đôi mắt của Nam Cao, cái khoảnh khắc được chọn là thời điểm đầu thời kì chống Pháp, qua mấy lời độc thoại về người nông dân, về cuộc kháng chiến của nhân vật, qua một cảnh sinh hoạt trong gia đình Hoàng, để phơi bày bản chất của cả một kiểu người trí thức như Hoàng.
Đoạn 6: Vậy khoảnh khắc là thời điểm mà ở đó nhân vật buộc phải bộc lộ những tính cách chủ yếu của mình, chi phối cách sống, cách nghĩ, cách ứng xử, số phận của nhân vật.
Đoạn 7: Điều kiện để chọn khoảnh khắc là vốn sống, sự am hiểu con người và cuộc đời, tài năng của chính nhà văn.
Đoạn 8: Trong đó, vai trò vốn sống nhiều mặt của nhà văn là điều hết sức quan trọng.
3. Nối các nội dung trên sẽ có văn bản tóm tắt hoàn chỉnh.
I.Tóm tắt văn bản nghị luận :
II. Tóm tắt đoạn trích KKTN của Bùi Hiển
1. Phân đoạn
2. Tìm ý chính

III. Tóm tắt VB Thương tiếc nhà văn Nguyên Hồng:
Phân đoạn: gồm 8 đoạn:
- Từ chìa khoá của mỗi đoạn:
Đoạn 1: Chủ đề tác phẩm của Nguyên Hồng
Đoạn 2: Tình cảm thống nhất và niềm tin mãnh liệt
Đoạn 3: Ca người lao động
Đoạn 4: Một tâm hồn đầy ánh sáng
Đoạn 5: Lí tưởng cách mạng
Đoạn 6: Ví trí không thay thế được
Đoạn 7: Cái chết đột ngột của Nguyên Hồng
Đoạn 8: Con người dễ xúc động

I.Tóm tắt văn bản nghị luận :
II. Tóm tắt đoạn trích KKTN của Bùi Hiển
1. Phân đoạn
2. Tìm ý chính
3. VB tóm tắt
Tìm ý chính đoạn văn:
Đoạn 1: Văn Nguyên Hồng bao giờ cũng lấp lánh sự sống, kết hợp tái, trí và tâm. Gồm:
+ Những dòng chữ đầy chi tiết
+ VB bám riết lấy cuộc đời
+ Tài và tâm đặt lên hàng đầu.
Đoạn 2: Trước CM tháng Tám, Nguyên Hồng đổ lên dầu nhân vật đủ tai hoạ trên đời.
+ Tình cảm nhân đạo đòi hỏi ông viết như thế.
+ Viết đề bày tỏ hết niềm tin và sự thương cảm của ông đối với người dân cùng khổ.

I.Tóm tắt văn bản nghị luận :
II. Tóm tắt đoạn trích KKTN của Bùi Hiển:
1. Phân đoạn
2. Tìm ý chính
3. VB tóm tắt
III. Tóm tắt văn bản TTNVNH của
NĐM:
1. Phân đoạn
2. Tìm ý chính

Đoạn 3: Liên tưởng so sánh Nguyên Hồng với Goóc-ki
+ Tuy có khác nhau về tầm cỡ nhưng đều yêu thương tha thiết con người, cùng giác ngộ lí tưởng cộng sản
+ Cả hai viết đủ thể loại.
+ Thời kì đầu viết về tầng lớp lưu manh, viết rất đẹp về hình tượng người mẹ, có tài viết về đám đông.
+ Họ là nhà văn dẫn đầu ca ngợi người lao động, NH là tấm gươngvề sự gắn bó giữa nghệ thuật và lao động.
Đoạn 4: So sánh với Nguyễn Tuân. Sở trường tả nắng thì nhất Nguyên Hồng.
I.Tóm tắt văn bản nghị luận :
II. Tóm tắt đoạn trích KKTN của Bùi Hiển:
1. Phân đoạn
2. Tìm ý chính
3. VB tóm tắt
III. Tóm tắt văn bản TTNVNH của
NĐM:
1. Phân đoạn
2. Tìm ý chính

Đoạn 5: Nguyên nhân tạo nên CN lạc quan của NH: Lí tưởng cách mạng; bản tính yêu đời, yêu cuộc sống của ND lao động; sống hết mình với cuộc đời, với mọi người và với mọi công việc.
Đoạn 6,7: Quá trình sáng tác liên tục, lâu dài và ví trí to lớn của Nguyên Hồng đối với lịch sử VH nước nhà.
Đoạn 8: Nguyên Hồng là người dễ xúc động, dễ khóc. Khóc vì con người cùng khổ, vì bạn bè, đồng chí, vì nghệ thuật và vì nhớ ơn cách mạng…
3. Nối các nội dung trên sẽ có văn bản tóm tắt hoàn chỉnh.
I.Tóm tắt văn bản nghị luận :
II. Tóm tắt đoạn trích KKTN của Bùi Hiển:
1. Phân đoạn
2. Tìm ý chính
3. VB tóm tắt
III. Tóm tắt văn bản TTNVNH của
NĐM:
1. Phân đoạn
2. Tìm ý chính

ề nhà :
Tóm tắt đoạn trích Mấy ý nghĩ về thơ của Nguyễn Đình Thi
Đọc và soạn bài : Tây Tiến của Quang Dũng. Chú ý tìm hiểu thêm:
+ Bố cục
+ Hình ảnh, câu thơ tiêu biểu ->ý nghĩa nội dung và nghệ thuật.
+ Vẻ đẹp hình tượng người chiến sĩ vệ quốc
THẢO LUẬN NHÓM
*Thời gian: 5 phút.
*Nhóm gồm 3 bàn, hàng ngang
-Bài tập 1 (Nhóm 1,2): Văn bản gồm mấy đoạn? Ý chính của mỗi đoạn?
-Bài tập 2 (Nhóm 3,4): Văn bản gồm mấy đoạn? Ý chính của mỗi đoạn?
* Viết vào giấy để đại diện nhóm trình bày, cho điểm những nhóm thảo luận và làm BT tốt


ANH TUẤN