Tuần 33. Ôn tập phần Văn học

Chào mừng quý thầy cô đến dự giờ thăm lớp
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
Tiết CT: 52
Ngày soạn:08/12/2009
Ngày dạy:10/12/2009
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
a) Nền văn học chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hóa, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước.
b) Nền văn học hướng về đại chúng.
c) Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.
1. Hoàn cảnh lịch sử:
- Hoàn cảnh lịch sử đất nước giai đoạn 1945 – 1975 (đất nước trải qua hai cuộc chiến tranh dành độc lập và thống nhất đất nước).
- Giai đoạn 1975 đến hết thế kỷ XX (văn học phát triển trong hoàn cảnh đất nước thống nhất, cho nên nền văn học đã có những chuyển biến mới về quan điểm sáng tác và thể loại văn học).
I. Khái quát chung
2. Quá trình phát triển và những thành tựu chủ yếu:
* Văn học Việt Nam giai đoạn từ năm 1945 – 1975
3. Đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ 1945 – 1975
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
* Văn học Việt Nam giai đoạn từ năm 1975 đến hết thế kỷ XX
II. Nội dung
1. Văn xuôi:
I. Khái quát chung
a) Tuyên ngôn độc lập – Hồ Chí Minh
* Đề ôn tập:
1. Em hãy làm rõ những tác động của hoàn cảnh lịch sử đối với nền văn học Việt Nam giai đoạn từ 1945 – 1975?
2. Những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ 1945 – 1975?
* Tác giả
1. Tiểu sử
2. Quan điểm sáng tác
3. Phong cách nghệ thuật
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
II. Nội dung
1. Văn xuôi:
I. Khái quát chung
a) Tuyên ngôn độc lập – Hồ Chí Minh
* Tác giả
* Tác phẩm
1. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác
2. Mục đích sáng tác
Tuyên bố nền độc lập
Bác bỏ luận điệu xâm lược của bọn thực dân Pháp
3. Bố cục văn bản
(gồm 3 phần)
b) Người lái đò sông Đà – Nguyễn Tuân
Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân
Phân tích hình tượng ông lái đò để thấy được sự giống nhau và khác biệt của phong cách Nguyễn Tuân trước và sau cách mạng tháng Tám năm 1945?
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
II. Nội dung
1. Văn xuôi:
I. Khái quát chung
a) Tuyên ngôn độc lập – Hồ Chí Minh
b) Người lái đò sông Đà – Nguyễn Tuân
Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân ?
Phân tích hình tượng ông lái đò để thấy được sự giống nhau và khác biệt của phong cách Nguyễn Tuân trước và sau cách mạng tháng Tám năm 1945 ?
Phân tích hình tượng con sông Đà ?
c) Ai đã đặt tên cho dòng sông? – Hoàng Phủ Ngọc Tường
Vài nét về tác giả ?
Vẽ đẹp của con sông Hương qua tác phẩm ?
Giá trị nghệ thuật qua tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông?
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
II. Nội dung
1. Văn xuôi:
I. Khái quát chung
2. Thơ ca:
* Tác giả
1. Cuộc đời, sự nghiệp của nhà thơ Tố Hữu?
2. Những tập thơ tiêu biểu ?
3. Phong cách thơ của Tố Hữu ?
a) Việt Bắc – Tố Hữu
* Tác phẩm
Câu 5:
a. Tố Hữu là nhà thơ trữ tình – chính trị:
- Tố Hữu là một thi sĩ – chiến sĩ, một kiểu mẫu nhà văn – chiến sĩ thời đại cách mạng.
- Thơ Tố Hữu, trước hết nhằm phục vụ cho cuộc đấu tranh cách mạng, cho những nhiệm vụ chính trị cơ bản của mỗi giai đoạn cách mạng.
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
II. Nội dung
1. Văn xuôi:
I. Khái quát chung
2. Thơ ca:
a) Việt Bắc – Tố Hữu
Câu 5:
a. Tố Hữu là nhà thơ trữ tình – chính trị:
- Tố Hữu là một thi sĩ – chiến sĩ, một kiểu mẫu nhà văn – chiến sĩ thời đại cách mạng.
- Thơ Tố Hữu, trước hết nhằm phục vụ cho cuộc đấu tranh cách mạng, cho những nhiệm vụ chính trị cơ bản của mỗi giai đoạn cách mạng.
- Thơ Tố Hữu chủ yếu khai thác cảm hứng từ đời sống chính trị của đất nước, từ tình cảm chính trị của chính bản thân nhà thơ.
b. Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong thơ Tố Hữu:
- Thơ Tố Hữu mang đậm chất sử thi:
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
II. Nội dung
1. Văn xuôi:
I. Khái quát chung
2. Thơ ca:
a) Việt Bắc – Tố Hữu
Câu 5:
a. Tố Hữu là nhà thơ trữ tình – chính trị:
b. Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong thơ Tố Hữu:
- Thơ Tố Hữu mang đậm chất sử thi:
+ Tập trung thể hiện những vấn đề trọng đại, có ý nghĩa sống còn của cộng đồng, cách mạng, dân tộc.
+ Con người trong thơ Tố Hữu chủ yếu được nhìn nhận từ nghĩa vụ, trách nhiệm công dân.
+ Cái tôi trữ tình trong thơ Tố Hữu, từ buổi đầu đến với cách mạng là cái tôi - chiến sĩ, sau đó là cái tôi – công dân mang hình thức trữ tình nhập vai.
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
II. Nội dung
1. Văn xuôi:
I. Khái quát chung
2. Thơ ca:
a) Việt Bắc – Tố Hữu
Câu 5:
a. Tố Hữu là nhà thơ trữ tình – chính trị:
b. Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong thơ Tố Hữu:
- Thơ Tố Hữu mang đậm chất sử thi:
- Thơ Tố Hữu cũng rất tiêu biểu cho cảm hứng lãng mạn. Đó là cảm hứng lãng mạn cách mạng.
ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
Câu 8: Hình tượng người lính trong Tây Tiến của Quang Dũng và Đồng Chí của Chính Hữu:
a. Nét riêng:
- Trong bài thơ Tây Tiến:
+ Người lính Tây Tiến phần lớn là học sinh, sinh viên được khắc họa chủ yếu bằng bút pháp lãng mạn: Họ hiện ra trong khung cảnh khác thường, kì vĩ, nổi bật với những nét độc đáo, phi thường.
+ Hình tượng người lính vừa có vẻ đẹp lãng mạn, vừa đậm chất bi tráng, phảng phất nét truyền thống của người anh hùng.
- Trong bài thơ Đồng Chí:
+ Người lính được khắc họa chủ yếu bằng bút pháp hiện thực: hiện ra trong không gian, môi trường quen thuộc, gần gũi, cái chung được làm nổi bật qua những chi tiết chân thực, cụ thể.
+ Người lính xuất thân chủ yếu từ nông dân, gắn bó với nhau bằng tình Đồng Chí, tình giai cấp. Tình cảm, suy nghĩ, tác phong sống giản dị. Họ vượt qua nhiều khó khăn gian khổ, thực sự là những con người bình thường mà vĩ đại.
b. Nét chung:
- Hình tượng người lính trong cả hai bài thơ đều là người chiến sĩ sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn gian khổ, xả thân vì Tổ quốc, xứng đáng là những anh hùng.
- Họ mang vẻ đẹp của hình tượng người lính trong thơ ca giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp và thể hiện cảm hứng ngợi ca của văn học kháng chiến.
Câu 12: Điểm thống nhất và khác biệt của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trước và sau Cách mạng tháng Tám 1945 qua truyện ngắn Chữ người tử tù và tùy bút Người lái đò Sông Đà:
- Những điểm thống nhất:
+ Có cảm hứng mãnh liệt trước những cảnh tượng độc đáo, tác động mạnh vào giác quan nghệ sĩ.
+ Tiếp cận thế giới thiên về phương diện thẩm mỹ, tiếp cận con người thiên về phương diện tài hoa nghệ sĩ.
+ Ngòi bút tài hoa, uyên bác.
- Những điểm khác biệt:
+ Nếu trong Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân đi tìm cái đẹp trong quá khứ “vang bóng một thời”, thì trong Người lái đò Sông Đà, nhà văn đi tìm cái đẹp trong cuộc sống hiện tại.
+ Trong Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân đi tìm chất tài hoa nghệ sĩ ở tầng lớp những con người thực sự là những nghệ sĩ. Còn trong Người lái đò Sông Đà, ông đi tìm chất tài hoa nghệ sĩ trong đại chúng nhân dân. Cái đập mạnh vào giác quan nghệ sĩ của ông giờ đây là những thành tích của nhân dân trong lao động.
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh