Tuần 32. Một số thể loại văn học: kịch, nghị luận

NGỮ VĂN 11
MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC : KỊCH , NGHỊ LUẬN
GS thực hiện: Lê Thị Phượng
GV hướng dẫn : Ngô Thị Thủy
chào mừng quý thầy cô
và các em học sinh !
MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC:
KỊCH , NGHỊ LUẬN
I.KỊCH
1.Khái lược về kịch
Khái niệm kịch
b. Đặc trưng của kịch
c. Bố cục và phân loại kịch
2. Yêu cầu về đọc kịch bản văn học



II.NGHỊ LUẬN (TIẾT 2 )
MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC:
KỊCH , NGHỊ LUẬN
I.KỊCH
1. Khái lược về kịch
Khái niệm kịch
Kịch là một loại hình nghệ thuật tổng hợp, có sự tham gia của nhiều người thuộc nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác nhau

Chỉ có kịch bản mới thuộc phạm vi văn học
Lão hà tiện ( Mô-li-e )
MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC : KỊCH , NGHỊ LUẬN
I.KỊCH
1.Khái lược về kịch
Khái niệm kịch
b. Đặc trưng của kịch
* Xung đột kịch ( kịch tính)
Xung đột kịch là gì?
- Khái niệm: Xung đột kịch là sự vận động, phát triển ngày càng gay gắt, quyết liệt, căng thẳng đòi hỏi phải giải quyết bằng cách này hay cách khác.
- Phạm vi: Xung đột kịch có thể diễn ra giữa các mặt khác nhau trong một con người; giữa các cá nhân này với cá nhân khác; giữa các nhóm người, các tập đoàn người; giữa một cá nhân với một nhóm người, một lớp người.
MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC : KỊCH , NGHỊ LUẬN
I.KỊCH
1.Khái lược về kịch
Khái niệm kịch
Đặc trưng kịch
* Xung đột kịch
* Hành động kịch
- Đó là sự tổ chức các tình tiết , sự kiện , biến cố trong cốt truyện với một trật tự logic , chặt chẽ , chủ yếu theo quy luật nhân quả.
- Hành động kịch không phải là những hành động mang tính chất vật lí : ăn , uống , chạy , nhảy …,hành động kịch bao giờ cũng bao hàm động cơ , mưu đồ , thể hiện suy nghĩ , tính cách của nhân vật kịch
I.KỊCH
1.Khái lược về kịch
Khái niệm kịch
b. Đặc trưng của kịch
* Xung đột kịch
* Hành động kịch
* Nhân vật kịch
- Nhân vật kịch chịu sự chi phối , ràng buộc chặt chẽ bởi những điều kiện luật lệ của nghệ thuật sân khấu .
- Nhân vật kịch tập trung làm nổi bật một loại hình tính cách của con người
- Nhân vật kịch thể hiện tính cách bằng lời thoại và hành động,qua đó cho thấy chủ đề tác phẩm.
Hoài linh
Xuân Bắc
Thúy Nga
Vân Dung
MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC : KỊCH , NGHỊ LUẬN
I.KỊCH
1.Khái lược về kịch
Khái niệm kịch
b. Đặc trưng của kịch
* Xung đột kịch
* Hành động kịch
* Nhân vật kịch
* Ngôn ngữ kịch
Ngôn ngữ kịch
có những loại nào ?
- Là ngôn ngữ nhân vật kịch được thể hiện trực tiếp trong những lời thoại .
- Có 3 loại lời thoại : đối thoại , độc thoại , bàng thoại
ví dụ :
a, Giu-li-et : Người là ai , mà khuất trong đêm tối , chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng.
Rô-mê-ô :Tôi không biết xưng danh cùng em thế nào.Nàng tiên yêu quý cuả tôi ơi , tôi thù ghét cái tên tôi , vì nó là kẻ thù của em. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó , thì tôi xé nát nó ra.
Lời đối thoại giữa các nhân vật với nhau
b. Giu-li-et : Ôi, Rô-mê-ô ! Sao chàng lại là Rô-mê-ô nhỉ ? Chàng hãy khước từ cha chàng và từ chối dòng họ của chàng đi ; hoặc nếu không thì chàng hãy thề là yêu em đi,và sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.
Rô-mê-ô : nói riêng – Mình cứ nghe thêm nữa,hay mình lên tiếng nhỉ ?
Lời độc thoại: nhân vật tự nói một mình , với mình , chỉ mang tính ước lệ , trên sân khấu lời nói thầm của nhân vật được nói lên rất to .
c. Tiếng vọng lên : Mầu ơi ,thế nhà mày có mấy chị em ?
Thị Mầu : Nhà tao có chín chị em , có mỗi tao là … chín chắn nhất thôi!
Lời bàng thoại : Lời nhân vật nói riêng với khán giả ( Những tiếng đế , lời giao đãi mở đầu giới thiệu nhân vật trong các vở kịch truyền thống . . . )
MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC : KỊCH , NGHỊ LUẬN
I.KỊCH
1.Khái lược về kịch
Khái niệm kịch
b. Đặc trưng của kịch
* Xung đột kịch
* Hành động kịch
* Nhân vật kịch
* Ngôn ngữ kịch
- là ngôn ngữ nhân vật kịch được thể hiện trực tiếp trong những lời thoại .
- có 3 loại lời thoại : đối thoại , độc thoại , bàng thoại
- ngôn ngữ kịch mang tính khẩu ngữ cao ( giống lời ăn tiếng nói hàng ngày ) và mang tính hành động ( những lời thoại thường đầy vẻ tranh luận, biện bác với nhiều sắc thái : tấn công – phản công,thăm dò – lảng tránh,cầu xin – từ chối . . .
I.KỊCH
1.Khái lược về kịch
Khái niệm kịch
b. Đặc trưng của kịch
c. Bố cục và phân loại kịch
* Bố cục:
Vở kịch
Màn ( hồi ) kịch 1
Màn ( hồi ) 2
Màn ( hồi ) 3 . . .
Lớp (cảnh) kịch 1
Lớp 2
Lớp 3 …
Ví dụ : Vở kịch Vũ Như Tô cuả Nguyễn Huy Tưởng có 5 hồi.Đoạn trích “ Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài “ là hồi V (Một cung cấm),gồm 9 lớp.
I.KỊCH
1.Khái lược về kịch
Khái niệm kịch
b. Đặc trưng của kịch
c. Bố cục và phân loại kịch
*Bố cục:
*Phân loại:
- Căn cứ vào tính truyền thống hay hiện đại,có tác giả hay truyền miệng : kịch truyền thống dân gian ( chèo,tuồng,kịch rối,cải lương…),kịch cổ điển (trước thế kỉ XX),kịch hiện đại (từ thế kỉ XX)
Có nhiều cách phân loại khác nhau
- Căn cứ vào tính chất và cách giải quyết xung đột kịch có : bi kịch (Rô-mê-ô và Giu-li-et ),hài kịch ( Trưởng giả học làm sang),chính kịch ( Hồn Trương Ba da hàng thịt )
- Căn cứ theo hình thức ngôn ngữ trình diễn : kịch nói ; kịch thơ ; kịch ca ; kịch múa ; kịch câm ; kịch rối ; kịch phim ; kịch truyền hình…
- Ở Việt Nam,các loại hình kịch truyền thống có từ hàng nghìn năm trước : chèo , tuồng , dân ca ,kịch rối….Kịch nói hiện đại và kịch cải lương xuất hiện từ đầu thế kỉ XX
MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC : KỊCH , NGHỊ LUẬN
I.KỊCH
1.Khái lược về kịch
2.Yêu cầu về đọc kịch bản văn học
Các em gặp những khó khăn gì trong quá trình đọc – hiểu kịch bản văn học trong nhà trường ?
Các em học sinh chỉ học kịch bản văn học ở một vài đoạn trích với một vài màn, cảnh, không có điều kiện để tìm hiểu toàn bộ vở kịch hay xem trực tiếp trên sân khấu
Yêu cầu về đọc kịch bản văn học
Đọc,tìm hiểu : tiểu dẫn, lời giới thiệu, chủ đề vở kịch,
tóm tắt nội dung cốt truyện kịch, vị trí của đoạn trích


Đọc kĩ các lời thoại để phát hiện :







Hành động, nội tâm,
tính cách nhân vật
Kịch tính
của tác phẩm
Tính triết lí trong
các lời thoại đặc biệt
Phát hiện, phân tích xung đột kịch,
tính chất bi, hài của các xung đột đó
Khái quát chủ đề tư tưởng, nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm
Luyện tập,củng cố
Phân tích xung đột kịch trong “ tình yêu và thù hận” ( Rô-mê-ô và Giu-li-et )
Trong toàn vở kịch : đó là xung đột giữa
hai dòng họ Mông-ta-ghiu và Ca-piu-lét
dẫn đến hàng loạt hành động trả thù
và cái chết của Rô-mê-ô và Giu-li-et.
Trong đoạn trích “tình yêu và thù hận” : xung đột giữa tình yêu
của 2 người và sự cản trở bởi thù hận
của hai dòng họ. Họ sẵn sàng từ bỏ tên họ,dòng họ mình
để bảo vệ tình yêu trong sáng, mê say, mãnh liệt