Tuần 32. Một số thể loại văn học: kịch, nghị luận

MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC
KỊCH, NGHỊ LUẬN
I. KỊCH
Khái lược về kịch
Khái niệm
- Kịch là một loại hình nghệ thuật tổng hợp vì có sự tham gia của nhiều ngành thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau: kịch bản (lĩnh vực văn học), đạo diễn, diễn viên, họa sĩ…(thuộc lĩnh vực sân khấu).
- Có ba đối tượng quan trọng nhất :
KỊCH BẢN
ĐẠO DIỄN
DIỄN VIÊN
b. Những đặc trưng của kịch
Mâu thuẫn xung đột kịch

Xung đột bên ngoài : giữa nhân vật này với nhân vật khác, nhân vật với gia đình, dòng họ…

Xung đột bên trong : nội tâm, tâm trạng, cảm xúc của nhân vật
 Hành động kịch
- Đó là sự tổ chức cốt truyện, nhân vật, tình tiết, biến cố theo một diễn biến chặt chẽ, nhất quán  hành động kịch do các nhân vật kịch thực hiện, trong quá trình đó, nhân vật bộc lộ đặc điểm, tính cách của mình.
• Nhân vật kịch
Nhân vật chính
Nhân vật phụ
Nhân vật chính diện
Nhân vật phản diện
• Ngôn ngữ kịch
Có ba loại : đối thoại, độc thoại và bàng thoại.
Đăc điểm :
+ Ngôn ngữ kịch khắc họa, đặc điểm ngoại hình và tính cách nhân vật.
+ Ngôn ngữ kịch mang tính ành động.
+ Gần gũi với đời sống, ít nhiều mang tính khẩu ngữ.
• Cốt truyện kịch
Phát triển theo xung đột kịch, qua các giai đoạn: mở đầu – thắt nút – phát triển – cao trào – giải quyết (cởi nút).
Thời gian, không gian kịch.
Một vở kịch có thể chia thành nhiều màn (hồi). Mỗi màn (hồi) chia thành nhiều lớp.
c. Phân loại kịch
Xét theo nội dung,ý nghĩa của xung đột kịch phân ra thành 4 loại sau:
+ Bi kịch: Nỗi xót xa, thương cảm,…
+ Hài kịch: tình huống khôi hài,đối lập,…
+ Chính kịch: đề tài cuộc sống.
- Căn cứ vào ngôn ngữ trình diễn
+ Kịch thơ
+ Kịch nói
+ Ca kịch (tuồng, chèo, cải lương).
+ Kịch câm
+ Nhạc kịch (Opera)
+ Vũ kịch
+ Kịch rối
...
- Căn cứ vào tính truyền thống hay hiện đại
+ Kịch dân gian (chèo, tuồng, cải lương…)
+ Kịch cổ điển (trước thế kỉ XX)
+ Kịch hiện đại (từ thế kỉ XX)
2. Yêu cầu về đọc kịch bản văn học
Đọc kĩ lời giới thiệu, tiểu dẫn.
Tập trung chú ý vào các lời thoại của nhân vật.
Phân tích hành động kịch.
Cần nêu rõ chủ đề tư tưởng, ý nghĩa xã hội của tác phẩm.