Tuần 31. Một thời đại trong thi ca

Tổ 4: Chứng minh Huy Cận mang đặc trưng nền văn học thời đại
Bố cục
3. Chứng minh Huy Cận mang đặc trưng thời đại
2. Đặc trưng phong trào Thơ Mới
1. Khái quát đại ý VB “Một thời đại trong thi ca”
I. Đại ý “Một thời đại trong thi ca”
1. Cái khó trong việc tìm ra tinh thần thơ mới
“Giá trong thơ cũ chỉ có những trần ngôn sáo ngữ, những bài thơ chúc tụng, những bài thơ vịnh hết cái này đến cái nọ, mà các nhà thơ mới lại chỉ làm những bài kiệt tác thì cũng tiện cho ta biết mấy”
Thơ trung đại và Thơ mới
Hoài Thanh
Để hiểu được tinh thần thơ mới không phải dễ
I. Đại ý “Một thời đại trong thi ca”
1. Cái khó trong việc tìm ra tinh thần thơ mới
“Trời đất không phải dựng lên cùng một lần với thế hệ chúng ta. Hôm nay đã phôi thai từ hôm qua và trong cái mới vẫn còn rớt lại ít nhiều cái cũ”
Thơ trung đại và Thơ mới
Hoài Thanh
Khoảnh khắc “giao thời”
Mới – cũ chưa rõ
Khó khăn là đương nhiên
I. Đại ý “Một thời đại trong thi ca”
1. Cái khó trong việc tìm ra tinh thần thơ mới
“Muốn rõ đặc sắc mỗi thời phải nhìn vào đại thể”
I. Đại ý “Một thời đại trong thi ca”
2. Điều cốt lõi làm nên tinh thần thơ mới
Cái “ta”
đoàn thể
Quốc gia
Gia đình
Cái “tôi” cá nhân
Bị kìm hãm, rẻ rúng
Không tự xưng
Ẩn sau chữ “ta”
I. Đại ý “Một thời đại trong thi ca”
2. Điều cốt lõi làm nên tinh thần thơ mới
Cốt cách hiên ngang
Tiên giới
Tình yêu
Điên cuồng
Ngơ ngẩn buồn
Bi kịch
I. Đại ý “Một thời đại trong thi ca”
3. Cách giải quyết bi kịch
Gửi bi kịch vào tình yêu tiếng Việt
►Thơ mới dựa vào và phát triển trên những cái xưa cũ, có sẵn để tạo ra “sản phẩm” giá trị cao nhất.

►Muốn làm thơ mới:
+ Tin tưởng vào cái “tôi” cá nhân
+ Giải phóng tâm lí khỏi sự rụt rè, bỡ ngỡ trước hoàn cảnh
+ Sẵn sàng tiên phong đối đầu mọi chướng ngại
=> Cái “tôi” mới tự do và phát triển hoàn toàn
II. Phong trào Thơ mới
Bị phản đối gay gắt, mạnh mẽ
Đặc điểm phong phú, đặc sắc
Cách mạng đổi mới nền văn học xưa cũ đã mỏi mòn, khô cứng
HOÀN CẢNH
II. Phong trào Thơ mới
1. Sự khẳng định “cái tôi”
Nguyên nhân:
Nền văn học trung đại mang tính phi ngã
Sự cựa quậy, bứt phá tìm đến bản ngã ít nhiều có
Gắn liền tầng lớp thị dân, văn minh công nghiệp
Cái tôi đem lại nhiều giá trị mới:
- Thể hiện sự cách tân của thơ vì cuộc đời và lẽ sống
- Vừa là sản phẩm, vừa là chủ thể của nền văn hoá mới
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
II. Phong trào Thơ mới
1. Sự khẳng định “cái tôi”
Biểu hiện: Đa dạng và phong phú
“Tôi là con chim đến từ núi lạ,
Ngứa cổ hót chơi”
(Lời thơ vào tập gửi hương-Xuân Diệu)
“Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnh.
Anh nhớ em, anh nhớ lắm em ơi!”
(Tương tư chiều – Xuân Diệu)
“Ta là Một, là Riêng, là Thứ Nhất.
Không có chi bè bạn nổi cùng ta”
(Hy Mã Lạp sơn – Xuân Diệu)
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
II. Phong trào Thơ mới
1. Sự khẳng định “cái tôi”
Mục đích:
Khẳng định bản ngã của chính mình
Mong được đóng góp vào “Mạch văn” của nền văn học dân tộc
Mở đường cho sự phát triển của thi ca Việt Nam hiện đại
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
II. Phong trào Thơ mới
2. Nỗi buồn cô đơn
Lý do:
Nhiều nghệ sĩ có tài năng, tâm huyết, khát vọng lớn
Bị dòng đời, số phận đẩy đưa, lênh đênh vô định
Buồn đau, bế tắc, không tìm được lối thoát
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
II. Phong trào Thơ mới
2. Nỗi buồn cô đơn
Biểu hiện:
“Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối
Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm.”
(Giục giã – Xuân Diệu)
“Người đi, một nửa hồn tôi mất,
Một nửa hồn tôi hoá dại khờ.”
(Những giọt lệ - Hàn Mặc Tử)
“Thuyền về nước lại, sầu trăm ngả
Củi một cành khô lạc mấy dòng”
(Tràng giang – Huy Cận)
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
II. Phong trào Thơ mới
2. Nỗi buồn cô đơn
Ý nghĩa:
Cảm hứng chủ đạo của chủ nghĩa lãng mạn
Cách giải thoát tâm hồn, trải lòng với đời và chính mình
Quan niệm thẩm mỹ mới, vẻ đẹp mới trong nghệ thuật
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
II. Phong trào Thơ mới
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
3. Thiên nhiên và tình cảm
* Thiên nhiên
“Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay
Hoa xoan lớp lớp rụng rơi đầy”
(Mưa xuân – Nguyễn Bính)
“Buổi trưa hè nhè nhẹ trong ca dao
Có cu gáy và bướm vàng nữa chứ”
(Đi giữa đường thơm – Huy Cận)
Vẻ đẹp thiên nhiên tươi mới, tràn đầy sắc hương, bình dị
II. Phong trào Thơ mới
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
3. Thiên nhiên và tình cảm
* Tình cảm
“Tôi khờ khạo lắm, ngu ngơ quá
Chỉ biết yêu thôi chẳng biết gì”
(Vì sao? – Xuân Diệu)
“Với tôi, tất cả như vô nghĩa.
Tất cả không ngoài nghĩa khổ đau!”
(Chiều xuân – Chế Lan Viên)
Tình cảm của các nhà thơ mới đã có sự thăng hoa
II. Phong trào Thơ mới
ĐẶC TRƯNG NGHỆ THUẬT
Thể loại
Vần và thanh điệu
Thế giới nghệ thuật
Phong cách diễn đạt
Ban đầu: phá cách, tự do
Về sau: truyền thống
Độc đáo, sáng tạo
Giàu giá trị tạo hình, gợi cảm
Tinh tế, đầy màu sắc hội hoạ
III. Nhà thơ Huy Cận
Là 1 trong 3 đỉnh cao của phong trào Thơ mới
III. Nhà thơ Huy Cận
Hồn thơ rạo rực với mùa xuân và tuổi trẻ
Mang đậm nỗi buồn, nỗi sầu vạn cổ
Tình yêu đau đớn thiết tha hướng về trần thế
III. Nhà thơ Huy Cận
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
1. Sự khẳng định “cái tôi”
Cái “tôi” trữ tình:
Rợn ngợp trước không gian rộng lớn
Buồn bã, trăn trở về kiếp người
Khát khao sống ý nghĩa, giao cảm với đời
“Nắng xuống, trời lên sâu chót vót
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.”
(Tràng giang – Huy Cận)
III. Nhà thơ Huy Cận
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
2. Nỗi buồn cô đơn
Ngơ ngẩn buồn trước thế cuộc
Ngậm ngùi với kiếp nhân thế
Nỗi cô đơn không được giao cảm
“Chiều đông tàn, lạnh xuống tự trời cao
Không lửa ấm, chắc hồn buồn lắm đó”
(Nhạc sầu – Huy Cận)
III. Nhà thơ Huy Cận
ĐẶC TRƯNG NỘI DUNG
3. Thiên nhiên và tình cảm
“Trời xanh ran lá biếc
Biển choá ngập buồm vàng
Gió thổi miền bất diệt
Mây tạnh đất hồng hoang”
(Trời, biển, hoa, hương – Huy Cận)
Ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên quê hương, đất nước
Ca ngợi vẻ đẹp mộc mạc, bình dị, chân chất
Thể hiện kín đáo tâm trạng u uất của người dân mất nước
III. Nhà thơ Huy Cận
ĐẶC TRƯNG NGHỆ THUẬT

=> Huy Cận mang những nét đặc trưng của thời đại văn học đương thời.
Tuy vậy, ông vẫn có những nét sáng tạo riêng, phong cách riêng so với các tác giả Thơ mới khác.
Cảm ơn cô và các bạn đã
chú ý lắng nghe