Tuần 30. Truyện Kiều (tiếp theo - Chí khí anh hùng)

CHÍ KHÍ ANH HÙNG
(Trích “Truyện Kiều”)
NGUYỄN DU
I. Tìm hiểu tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bố cục:
3 phần
- 4 câu đầu: Từ Hải chia tay Thuý Kiều để ra đi
- 12 câu giữa: Cuộc đối thoại giữa Thuý Kiều và Từ Hải
- 2 câu cuối: Từ Hải dứt áo ra đi

II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.
Trông vời trời bể mênh mang,
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong.
a. Từ Hải chia tay Thuý Kiều để ra đi
2. Phân tích
Phiếu học tâp
Bài: Chí khí anh hùng
Yêu cầu: Đọc 4 câu thơ đầu của văn bản Chí khí anh hùng và trả lời những câu hỏi bên dưới.
- Tìm trong bốn câu thơ đầu những từ ngữ có sắc thái tôn xưng mà Nguyễn Du đã sử dụng để nói về chí khí anh hùng của Từ Hải và phân tích ngắn gọn những từ ngữ đó? .............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Những hình ảnh nào thường gắn với cuộc đời của người anh hùng? Ý nghĩa của những hình ảnh đó?...............................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
- Những cử chỉ, hành động nào của Từ Hải được Nguyễn Du ca ngợi? Những cử chỉ ấy nói lên điều gì?
............................................................................................................................................
-Qua việc tìm hiểu những yếu tố trên, em hiểu quan niệm về người anh hùng của Nguyễn Du như thế nào ? Thái độ của tác giả đối với Từ Hải ra sao?
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Thông tin phản hồi phiếu học tập
Những từ ngữ mang sắc thái tôn xưng:
+ Trượng phu 
người đàn ông có chí khí, với hàm ý khâm phục ngợi ca.
+ Động lòng bốn phương 
hình ảnh ước lệ 
khát vọng lập
công danh sự nghiệp 
lí tưởng anh hùng thời trung đại, không
ràng buộc vợ con, gia đình.
- Những hình ảnh gắn với cuộc đời của người anh hùng: bốn phương, thanh gươm yên ngựa.. 
quyết mưu sự nghiệp lớn.
- Cử chỉ, hành động:
+ Thoắt 
dứt khoát, mau lẹ, kiên quyết
+ Thẳng rong-> đi liền một mạch không ngoái lại.
 Với Nguyễn Du người anh hùng phải là người có chí khí, mang tầm vóc vũ trụ, là người dứt khoát không bịn rịn, quyết mưa sự nghiệp phi thường.
b. Cuộc đối thoại giữa Thuý Kiều và Từ Hải:
* Lời của Thuý Kiều
2. Phân tích:
Nàng rằng: “Phận gái chữ tòng,
Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi.”
* Lời Từ Hải:
Từ rằng: “Tâm phúc tương tri,
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?
2. Phân tích:
Tư thế người trai thời Lý - Trần
- Bao giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.
Làm cho rõ mặt phi thường,
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.
* Lời Từ Hải:
- Bằng nay bốn bể không nhà,
Theo càng thêm bận biết là đi đâu.
Đành lòng chờ đó ít lâu,
Chầy chăng là một năm sau vội gì!”
* Lời Từ Hải:
c. Từ Hải dứt áo ra đi:
2. Phân tích:
“Quyết lời dứt áo ra đi”
Thái độ, cử chỉ dứt khoát, mạnh mẽ, không để tình cảm lung lạc ý chí.
Hình ảnh ẩn dụ:
khát vọng tự do
khát vọng xây dựng sự nghiệp lớn
cánh chim bằng
c. Từ Hải dứt áo ra đi:
III. TỔNG KẾT
- Miêu tả theo khuynh hướng lí tưởng hoá.
-Từ Hải là hình tượng người anh hùng thể hiện ước mơ của Nguyễn Du về tự do và công lí.
Người anh hùng
Từ Hải

Ngôn ngữ ước lệ
(trượng phu, bốn bể..)
Hình tượng ước lệ
(cánh chim bằng)
Hàng độnh (dứt
áo ra đi..)
NGHỆ THUẬT KHẮC HOẠ NGƯỜI ANH HÙNG TỪ HẢI
Tâm thế (ánh
mắt, dáng dấp)
Có thể khái quát chí anh hùng của Từ Hải
trong đoạn thơ như thế nào?
Chí khí phi thường, mưu cầu nghiệp lớn, rất
mực tự tin vào tài năng bản lĩnh của mình.
Qua nhân vật Từ Hải, em có thể rút ra được
bài học gì cho bản thân trong cuộc sống
sau này?