Tuần 30. Phong cách ngôn ngữ chính luận

NGỮ VĂN LỚP 11
TẬP THỂ LỚP 11A7
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ
KHỞI ĐỘNG
1
2
Tiếng Việt - 102
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN
Tiết 1:
(PPCT – tiết 102)
I- VĂN BẢN CHÍNH LUẬN VÀ
NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN
Tiết 2:
(PPCT – tiết 105)
II- CÁC PHƯƠNG TIỆN DIỄN ĐẠT VÀ
ĐẶC TRƯNG CỦA NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN
Tìm hiểu văn bản chính luận:
a. Các loại văn bản chính luận
Thời xưa
Hiện đại
Hịch, cáo, thư, sách, chiếu, biểu,…
Các cương lĩnh; tuyên bố; tuyên ngôn, lời kêu gọi, hiệu triệu; các bài bình luận, xã luận; các báo cáo, tham luận, phát biểu trong các hội thảo, hội nghị chính trị, …
Chữ Hán
I. VĂN BẢN CHÍNH LUẬN VÀ NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN
- Văn bản
chính luận
Văn bản chính luận thời xưa bao gồm các thể loại nào?
Văn bản chính luận hiện đại bao gồm các thể loại nào?

Kể tên các văn bản chính luận mà em đã đọc, học?


HỊCH TƯỚNG SĨ
BÌNH NGÔ ĐẠI CÁO
BÁC HỒ ĐỌC TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
I- Văn bản chính luận và ngôn ngữ chính luận
1- Tìm hiểu văn bản chính luận:
b. Tìm hiểu ngữ liệu
* Đọc các văn bản
- Văn bản 1:
- Văn bản 2:
- Văn bản 3:
* Yêu cầu:? Hãy xác định thể loại của từng văn bản
? Mục đích viết văn bản
? Thái độ, quan điểm của người viết đối với những vấn đề được đề cập đến.
Trả lời
Thể loại
Mục đích viết
Thái độ, quan điểm người viết
Bình luận thời sự
Xã luận
Đánh giá, bình luận tình hình: Pháp đầu hàng Nhật và thời cơ, nhiệm vụ của ta.
Khẳng định về quyền sống, quyền mưu cầu hạnh phúc của con người.
Phân tích tình hình nước ta: vận hội mới, thế và lực mới, tự tin đi tới.
Tuyên ngôn
Kiên định, dứt khoát, đanh thép.
Khẳng định dứt khoát
Khẳng định sự đổi mới đất nước là con đường đúng đắn và niềm tự hào, tin tưởng vào tương lai đất nước.

LÀM VIỆC NHÓM: 3’

I. VĂN BẢN CHÍNH LUẬN VÀ NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN:
1- Tìm hiểu văn bản chính luận:
2 - Nhận xét chung về văn bản chính luận và ngôn ngữ chính luận:
- Các dạng tồn tại.
- Mục đích.
- Khái niệm.
NGUYỄN CHÍ THANH
Hình ảnh những nhà chính trị nổi tiếng
Những cây bút chính luận xuất sắc
TRƯỜNG CHINH
HỒ CHÍ MINH
LÊ DUẨN
PHẠM VĂN ĐỒNG
Bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
trước Phiên thảo luận cấp cao của Đại Hội đồng LHQ khoá 68
"Thưa quý vị,
Đã phải trải qua những cuộc chiến tranh ngoại xâm tàn bạo và đói nghèo cùng cực nên khát vọng hòa bình và thịnh vượng của Việt Nam chúng tôi càng cháy bỏng. Chúng tôi luôn nỗ lực tham gia kiến tạo hòa bình, xóa đói giảm nghèo, bảo vệ hành tinh của chúng ta. Việt Nam đã  sẵn sàng tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ. Chúng tôi sẵn lòng đóng góp nguồn lực, dù còn nhỏ bé, như sự tri ân đối với bạn bè quốc tế đã giúp chúng tôi giành và giữ độc lập, thống nhất đất nước, thoát khỏi đói nghèo. Việt Nam đã và sẽ mãi mãi là một đối tác tin cậy, một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế."...
(Trích)
2 - Nhận xét chung về văn bản chính luận và ngôn ngữ chính luận
a/ Văn bản chính luận:
Thể loại của văn bản chính luận:
Các dạng tồn tại:
- Mục đích chung:
b/ Phân biệt ngôn ngữ trong các văn bản khác với
ngôn ngữ chính luận
c/ Khái niệm ngôn ngữ chính luận
Phân biệt
ngôn ngữ chính luận với ngôn ngữ dùng trong các vb khác:
NGHỊ LUẬN VĂN CHƯƠNG
Đồng tiền cơ hồ đã thành một thế lực vạn năng. Tài năng, nhan sắc, tình nghĩa, nhân phẩm, công lí đều không còn có nghĩa gì trước thế lực của đồng tiền. Tài tình, hiếu hạnh như Kiều cũng chỉ còn là một món hàng không hơn không kém. (…)
Hoài Thanh


Từ các nội dung vừa tìm hiểu, em hãy phân biệt NGHỊ LUẬN và CHÍNH LUẬN?
3. LUYỆN TẬP
a. BÀI TẬP 1. Phân biệt khái niệm nghị luận và chính luận
Nghị luận
- L� m?t phuong ph�p tu duy d? trình b�i nh?ng � ki?n, lí l?, l?p lu?n v? m?t v?n d? n�o dĩ (di?n gi?ng, b�n b?c, l?p lu?n.).
Chính luận
- L� m?t phong c�ch ngơn ng? , hình th�nh d?c l?p v?i c�c phong c�ch ngơn ng? kh�c.
- Thao tác được sử dụng ở tất cả mọi lĩnh vực khi cần trình bày, diễn đạt.
- Chỉ thu hẹp trong phạm vi trình bày những vấn đề theo một quan điểm chính trị .
Bài tập 2
Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.
(Hồ Chí Minh, Tinh Thần yêu nước của nhân dân ta)
Chú ý:
Về từ ngữ?
Về câu văn?
Về cách lập luận?
Quan điểm chính trị của Bác ?
Bài tập 2:
- Từ ngữ:



- Câu văn:
- Quan điểm chính trị:

- Lập luận:
Dùng nhiều từ ngữ chính trị: yêu nước, truyền thống, xâm lăng, bán nước, cướp nước. Để từ đó Bác nêu rõ lập trường quan điểm, khẳng định sức mạnh của lòng yêu nước.
mạch lạc, chặt chẽ.
về lòng yêu nước, đánh giá cao lòng yêu nước của nhân dân ta
Nhờ lập luận chặt chẽ, hình ảnh so sánh cụ thể, sát hợp, có sức hấp dẫn và truyền cảm.
Đoạn văn nào sau đây thuộc phong cách ngôn ngữ chính luận? Vì sao?
a. Chiến tranh có thể kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa. Hà Nội, Hải Phòng và một số thành phố, xí nghiệp có thể bị tàn phá, song nhân dân Việt Nam quyết không sợ! Không có gì quý hơn độc lập, tự do!
(Hồ Chí Minh)
b. Đánh cho tiếng chiêng vượt qua sàn nhà vang xuống đất! Đánh cho tiếng chiêng vượt qua mái nhà vang lên trời và lan ra khắp cả xứ! Hãy đánh cho đến lúc voi và tê giác phải lắng tai nghe và quên cho con bú! Đánh cho ếch nhái và dế cũng phải lắng tai nghe và không kêu nữa.
(Trường ca Đăm San)
VĂN BẢN A
1/ Soạn phần II:
Các phương tiện diễn đạt và đặc trưng của ngôn ngữ chính luận


2/ Chuẩn bị bài: "Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác”


HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
VÀ KÍNH CHÚC SỨC KHỎE
QUÝ THẦY CÔ ĐÃ ĐẾN DỰ!
a/ Tuyên ngôn
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
"Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc."
Lời bất hủ ấy ở trong bản Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của Mĩ. Suy rộng ra, câu ấy có nghĩa là: Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
"Người ta sinh ra bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi."
Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.
(Hồ Chí Minh)
Quay lại
b/ Bình luận thời sự
CAO TRÀO KHÁNG NHẬT, CỨU NƯỚC

Ngày 9-3-1945, ở Đông Dương, phát xít Nhật quật thực dân Pháp xuống chân đài chính trị. Không đầy hai mươi bốn tiếng đồng hồ, trong các thành phố lớn, thực dân Pháp đều hạ súng xin hàng. Nhiều quân đội ở Pháp nhằm biên giới cắm đầu chạy. Riêng ở Cao Bằng và Bắc Cạn, một vài đội quân của Pháp định thống nhất hành động với Quân giải phóng Việt Nam chống Nhật. Ở Bắc Cạn, họ cũng đã tổ chức "Ủy ban Pháp - Việt chống Nhật". Nhưng không bao lâu họ cũng bỏ ta chạy sang Trung quốc. Có thể nói là quân Pháp ở Đông Dương đã không kháng chiến và công cuộc kháng chiến ở Đông Dương là công cuộc duy nhất của nhân dân ta. (...)
(Trường Chinh, Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân Việt Nam, tập I, NXB Sự thật, 1976)
Quay lại

c/ Xã luận
VIỆT NAM ĐI TỚI
Khắp non sông Việt Nam đang bừng dậy một sinh khí mới. sinh khí ấy đang biểu hiện trên khuôn mặt của từng người dân, trong từng thôn bản, ngõ phố, trên từng cánh đồng, công trường, trong từng viện nghiên cứu, trên các chốt tiền tiêu đầu sóng ngọn gió...
Rạo rực đất trời, rạo rực lòng người! (...)
Đất nước đang căng tràn sức xuân trong ý chí khát vọng vươn tới của 80 triệu người con đất Việt. Nguồn sinh lực mới được kết tụ và nhân lên trong xuân Giáp Thân đang hứa hẹn tạo ra một sức băng lướt mới trên con đường dài xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Xuân mới, thế và lực mới, chúng ta tự tin đi tới!
(Theo báo Quân đội nhân dân, số Tết 2004)
Quay lại
Phong cách ngôn ngữ báo chí.
Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.
Phong cách ngôn ngữ chính luận.
Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt.
A
B
C
D
Mày ngủ chưa? Đang làm gì đấy? Mai nhớ đem tiền trả tao.
Chưa. Tao nhớ rồi.
Quay lại
Đọc đoạn văn sau:
Đêm hôm ấy, lúc trại giam tỉnh Sơn chỉ còn vẳng tiếng mõ trên vọng canh, một cảnh tượng xưa nay chưa từng có đã bày ra trong buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, tổ rệp, đất bừa bãi phân chuột và gián.
(Trích Chữ người tử tù - Nguyễn Tuân)
Cho biết đoạn văn thuộc phong cách ngôn ngữ nào sau đây?
a. Phong cách ngôn ngữ báo chí.
b. Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.
c. Phong cách ngôn ngữ chính luận.
d. Phong cách ngôn ngữ khoa học.
Cho biết đoạn văn thuộc phong cách ngôn ngữ nào sau đây?
a. Phong cách ngôn ngữ báo chí.
b. Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.
c. Phong cách ngôn ngữ chính luận.
d. Phong cách ngôn ngữ khoa học.
Quay lại
Cảm ơn em, chúc em học tốt và ngày càng yêu thích bộ môn Địa Lí
Một điểm 8
1
Một tràng pháo tay.
2
Một điểm 9
3
QUÀ TẶNG
Một tràng pháo tay
6
Một điểm 8
5
Một điểm cộng
4