Tuần 30. Chí khí anh hùng

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ
LỚP 10 C3. TRƯỜNG THPT LỊCH HỘI THƯỢNG
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: NGUYỄN XUÂN DŨNG
(Trích “Truyện Kiều”)
CHÍ KHÍ ANH HÙNG
NGUYỄN DU
Em hãy cho biết đây là hình ảnh của ai?
1. Hoạt động - khởi động
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả: Nguyễn Du.
2. Tác phẩm: Truyện Kiều
3. Đoạn trích. “Chí khí anh hùng”
- Vị trí đoạn trích:
Từ câu 2213 đến câu 2230.
2. Hoạt động 2 – Hình thành kiến thức
So sánh Nhân vật Từ Hải trong Truyện Kiều của Nguyễn Du và Từ Hải Trong Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân.
. Em hãy giải thích nhan đề của đoạn trích.
-. Ý nghĩa nhan đề
“Chí”: mục đích cao cả cần hướng tới
- “Khí”: nghị lực để đạt tới mục đích
- “Chí khí anh hùng”: lí tưởng, nghị lực và mục đích cao cả của người anh hùng
- Bố cục:
Gồm 3 phần.
4 câu đầu: khát vọng lên đường.
12 câu tiếp theo: lí tưởng anh hùng của Từ Hải nổi bật thông qua lời đối thoại với Thúy Kiều
2 câu cuối: hình ảnh Từ Hải dứt áo ra đi.
Khát vọng lên đường.
Hoàn cảnh chia tay:
+ “Hương lửa đương nồng” (ẩn dụ) -> tình cảm vợ chồng đang đằm thắm, mặn nồng.
+ Trượng phu: người đàn ông có hoài bão, có chí lớn -> người anh hùng.
+ “Thoắt”-> quyết định nhanh chóng, bất ngờ, dứt khoát.
+ “Động lòng bốn phương” (cách nói ước lệ) -> khát khao vẫy vùng, tung hoành bốn phương là một sức mạnh tự nhiên không gì có thể ngăn cản nổi.
II. Đọc – hiểu văn bản

+ “Trời bể mênh mang”
->Không gian ước lệ -> rộng lớn, mang tầm vóc vũ trụ.
+ “Thanh gươm, yên ngựa…thẳng rong” -> Tư thế đẹp, hiên ngang,thái độ mạnh mẽ dứt khoát, quyết tâm lập nên nghiệp lớn của người quân tử lúc lên đường.
.=> Tình cảm đang mặn nồng nhưng Từ Hải không quyến luyến bịn rịn vì tình yêu mà quên đi lí tưởng cao cả mà khát vọng lập sự nghiệp lớn, phi thường
Hoành sóc giang san…..
Hình ảnh người trai thời Trần
2. Lí tưởng anh hùng của Từ Hải nổi
bật thông qua lời đối thoại với Thúy Kiều
a. Lời Thuý Kiều
“Nàng rằng: Phận gái chữ tòng,
Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi.”
- Lời của Kiều xin đi theo Từ Hải
Kiều vẫn giữ được vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam: thủy chung, quyết theo chồng.
- Mục đích: chia sẻ khó khăn cùng Từ Hải
 Vẻ đẹp nhân cách của người vợ
2. Lí tưởng anh hùng của Từ Hải nổi bật
thông qua cuộc đối thoại với Thuý Kiều.

b. Lời Từ Hải:
“Từ rằng: Tâm phúc tương tri,
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?”

- Trách Kiều là người tri kỉ mà không hiểu mình, khuyên Kiều hãy vượt lên tình cảm thông thường để sánh với người anh hùng


“Bao giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.
Làm cho rõ mặt phi thường,
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.”
+ Những hình ảnh, âm thanh  cường điệu
+ “Mặt phi thường” Hoán dụ:  tài năng xuất chúng
+ Từ Hải: hứa trở về sẽ rước Kiều nghi gia
2. Lí tưởng anh hùng của Từ Hải nổi bật thông qua lời đối thoại với Thúy Kiều
 Khát vọng xây dựng cơ đồ, làm nên những điều lớn lao
b. Lời Từ Hải:
“Bao giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường”.
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
- “Bằng nay bốn bể không nhà,
Theo càng thêm bận biết là đi đâu.
Đành lòng chờ đó ít lâu,
Chầy chăng là một năm sau vội gì!”
+ Hoàn cảnh thực tại: “bốn bể không nhà,”
+ “Theo càng thêm bận” từ chối Kiều
+ Lời hẹn ước “một năm”
 Từ Hải không chỉ là người anh hùng có khát vọng lớn mà còn rất tự tin vào tài năng của mình.
 Vì sự nghiệp mới bắt đầu, còn nhiều khó khăn
 dứt khoát, tự tin
b. Lời Từ Hải:
3. Từ Hải dứt áo ra đi:
+“Quyết lời dứt áo ra đi”
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
Thái độ, hành động dứt khoát, mạnh mẽ, không để tình cảm lung lạc ý chí.
“Cánh chim bằng”: (ẩn dụ):-> Khát vọng xây dựng nghiệp lớn, khát vọng tự do
 2 câu cuối đã khái quát hình ảnh người anh hùng Từ Hải với khát vọng, lý tưởng thật đẹp và phi thường. Tác giả rất khâm phục, ngợi ca người anh hùng dám nghĩ, dám làm.
3. Thái độ dứt áo ra đi của Từ Hải.
III- Tổng kết
- Khuynh hu?ng lớ tu?ng húa ngu?i anh hựng b?ng bỳt phỏp u?c l? v� c?m h?ng vu tr?; trong dú, c? hai phuong di?n u?c l? v� c?m h?ng vu tr? g?n bú ch?t ch? v?i nhau.
2- Ý nghĩa văn bản:
Lí tưởng anh hùng của Từ Hải.
Ước mơ công lí, khát vọng tự do của Nguyễn Du
1- Nghệ thuật
3. Hoạt động 3 – Luyện tập (thực hành kĩ năng đọc hiểu
Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau:
Câu 1: Từ “trượng phu” trong câu “Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương” có nghĩa là:
Người đàn ông có chí lớn.
Người đàn ông tài hoa.
c. Người đàn ông khỏe mạnh
d. Người đàn ông có võ thuật
Câu 2: Đặc điểm của cách miêu tả người anh hùng Từ Hải trong đoạn trích?
Lí tưởng hoá.
Hiện thực.
Tượng trưng.
Câu 3: Lời nói nào của Từ Hải bộc lộ rõ nhất lí tưởng anh hùng?
a. “Trông vời trời bể mênh mang,
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”
b. “Bao giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường”.
c. “Quyết lời dứt áo ra đi
Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”
d. Cả a, b và c.
4. Hoạt động 4 – Vận dụng (thực hiện ở nhà hoặc tại lớp)
- Từ việc phân tích nhân vật Từ Hải em rút ra bài học cho bản thân:
+ Sống có ước mơ, khát vọng, hoài bão vươn lên khẳng định năng lực bản thân, dũng cảm lạc quan, sự tự tin, lập sự nghiệp trước, mới lo đến việc rước nàng.
+ Phê phán người thiếu ý chí, thiếu nghị lực
Từ việc phân tích nhân vật Từ Hải em rút ra
bài học gì cho bản thân?
5. Hoạt động 5 – Tìm tòi mở rộng. Chuẩn bị
cho bài học sau (thực hiện ở nhà)
Vẽ sơ đồ tư duy cho bài học
- Lời của Từ Hải:
Từ Hải
Nâng Kiều ngang hàng với bản thân mình
Trân trọng Kiều
Lý tưởng làm trai của Từ Hải
Đây không đơn giản là tình nghĩa vợ chồng mà là tình tri kỉ, tri âm giữa Từ Hải với Thuý Kiều.
- Lời của Từ Hải: