Tuần 30. Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác

Tiết 106- 107- Đọc văn

BA CỐNG HIẾN VĨ ĐẠI
CỦA CÁC MÁC
( Ph. Ăng –ghen)

A.Giới thiệu chung :
I. Vĩ nhân Các Mác và ăng- ghen
1. Phri- đrích ăng- ghen (1820- 1895) : SGK
- Là nhà triết học lỗi lạc người Đức
- Là nhà hoạt động Cách mạng kiên cường trong phong trào công nhân thế giới và quốc tế cộng sản
- Là bạn thân thiết của Các Mác
=> Có nhiều đóng góp to lớn để xây dựng lí luận của chủ nghĩa Mác
Nêu tên một số
tác phẩm
nổi tiếng của
ăng-ghen?
- Phép biện chứng tự nhiên
- Chống Đuy-rinh
- Bộ Tư bản
Tuyên ngôn
Đảng cộng sản
2. Các Mác(1818-1883): SGK
- Là nhà triết học thiên tài và nhà lí luận chính trị vĩ đại người Đức
Nhà lãnh tụ tiên phong của giai cấp công nhân và nhân dân lao động thế giới
Học thuyết của ông về chủ nghĩa cộng sản Khoa học đã mở ra một kỉ nguyên mới cho nhân loại



- Kế thừa và sáng tạo một cách xuất sắc những đỉnh cao của tư tưởng thế kỉ XIX ( Triết học cổ điển Đức; Kinh tế chính trị cổ điển Anh; CNXH không tưởng Pháp)
=>Lí luận của chủ nghĩa Mác

Là cha đẻ của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, xây dựng học thuyết kinh tế Mác xít và CNXHKH
=> Đỉnh cao tư tưởng: là vũ khí đấu tranh của giai cấp công nhân chống lại giai cấp Tư sản


Một số quan niện về hạnh phúc của Mác:
Nêu một số
quan niệm
về Hạnh phúc
của Mác?
Người nào đem lại
Hạnh phúc cho nhiều người nhất thì người đó là kẻ Hạnh phúc

Hạnh phúc
là
đấu tranh
Chân dung của Mác và Ăng ghen
Tại sao
thường có ảnh
chân dung
Mác và ăng- ghen
chụp chung?
2/ "Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác"
a.Hoàn cảnh ra đời:
- Tỏc ph?m dược viết sau thời điểm Các Mác qua đời và được đọc trước mộ của Mác



= > Là tình cảm thái độ của một vĩ nhân trước một vĩ nhân
( Tên bài do người biên soạn đặt)


2. Thể loại :
Văn tế ( Điếu văn ) :
- Được viết bằng văn xuôi chính luận
- Không lâm li bi đát như các bài văn tế bình thường khác
c. Bố cục: 3 phần
P1: Từ đầu đến " vĩ nhân ấy gây ra" =>Thông báo thời điểm qua đời và nhận định khái quát về sự cống hiến vĩ đại của Mác
P2: Tiếp đến " thêm nữa" => Đánh giá những cống hiến to lớn của Mác đối với sự phát triển nhân loại
P3: Còn lại => Bày tỏ tình cảm tiếc thương vô hạn và khẳng định sự bất diệt của Mác
=> Kết cấu văn nghị luận chặt chẽ, khúc chiết.




B. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc - Chú thích:
a. Đọc :
- Giọng: trầm hùng, rõ ràng, dứt khoát, mang tính chất hùng biện, mạnh mẽ
- Thái độ: trang nghiêm, tự hào ,thành kính
b. Chú thích : SGK
2.Phân tích :
a. Phần1: Thông báo thời điểm Mác qua đời và nhận định tổng quát về Mác
*Thời điểm:
- Thời gian: 3 giờ kém 15phút
Chiều 14/3/1883
- Không gian: Trong phòng ở
Trên chiếc ghế bành
- Sự qua đời:
+ Ngừng suy nghĩ,
+ Ngủ thiếp đi- giấc ngủ nghìn thu

= > Ng. thuật: nói giảm, nói tránh -> Là chiếc đòn bẩy nhấn mạnh cái khác thường, cái phi thường của một vĩ nhân
Câu văn : " Để Mác ở lại một mình vẻn vẹn chỉ có hai phút, thế mà khi trở vào phòng, chúng tôi đã thấy ông ngủ thiếp đi thanh thản trên chiếc ghế bành- nhưng là giấc ngủ nghìn thu"


Giãi bày tâm trạng

Giải thích nỗi niềm thương tiếc

Phân bua với
đồng chí, đồng đội

Mục đích
tác giả muốn
nói gì qua
câu văn trên?

*Nhận định khái quát : Mác là "nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại":

- Tính chất Cách mạng: mới mẻ và sáng tạo
- Sự vượt chội về tính chất , phẩm chất so với thời đại
= > Ng. thuật: so sánh - tăng tiến -> Nhấn
mạnh, đề cao tầm vĩ nhân của Mác

* Niềm tiếc thương vô hạn đối với sự ra đi của Mác
Là một tổn thất lớn
( Không sao lường hết được)
- Đối với giai cấp vô sản.
- Đối với khoa học lịch sử.
Là nỗi trống vắng ghê gớm
- Đối với toàn nhân loại.

= > Ngh? thuật: Kết cấu trùng điệp, tăng tiến
Nhấn mạnh vai trò và tầm quan trọng của Mác
Sự kính trọng và lòng tiếc thương được nhân lên gấp bội
* Tóm lại:
Cách giới thiệu ngắn gọn, chính xác
Thể hiện niềm tiếc thương và thành kính
Gợi cảm xúc sâu xa trong lòng người
b.Phần 2- Đánh giá ba cống hiến vĩ đại của các Mác:
b1.Cống hiến 1: Tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người:
+Lịch sử hình thành và phát triển của kinh tế xã hội.
+ Mối quan hệ giữa cơ sở hạ tầng và thượng tầng kiến trúc.
 phát hiện mới mẻ, quan trọng đến mức vĩ đại . Nó trở thành hạt nhân của chủ nghĩa duy vật lịch sử- một nền móng cơ bản của triết học Mác.
=> Cống hiến này mang tầmvĩ mô, khái quát trên tất cả các lĩnh vực.
-Cách đánh giá bằng lối so sánh tương đồng và bình luận  giản dị và dễ hiểu .
*
Theo Ăng ghen, cống hiến vĩ đại
đầu tiên của Mác là gì?


* Câu “Nhưng không chỉ có thế…” vừa có tác dụng :
+Chuyển ý, nối đoạn.
+ Vùa ngầm so sánh, đánh giá rằng : Cống hiến sau còn lớn hơn, giá trị hơn cống hiến trước.

* Câu “Nhưng,không chỉ có thế thôi…”
Có vai trò gì trong đoạn văn?
b2 . Cống hiến 2: Tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất Tư bản chủ nghĩa:
- Gía trị thặng dư và quy luật của giá trị thặng dư.
- Giai cấp tư sản bóc lột công nhân làm thuê để tạo ra giá trị thăng dư này :
+ Chúng giàu lên nhanh chóng.
+ Giai cấp công nhân càng bị bần cùng đi
 Đây chính là bản chất đặc thù của phương thức sản xuất TBCN.
=> Cống hiến này mang tầm vi mô, mới mẻ, tinh vi và sâu sắc

b3.Cống hiến 3:
Sự kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, biến các lý thuyết cách mạng – khoa học thành hành động cách mạng:
- Với Mác:
+ Khoa học là động lực lịch sử , là lực lượng Cách mạng.
+ Hành động đấu tranh Cách mạng là niềm vui, là hạnh phúc,là sứ mệnh thiết thân của cuộc đời, là lẽ sống tự nhiên của Mác.
=> Mác vừa là nhà tư tưởng , vừa là người thực hành tư tưởng…
c. Đánh giá sự bất tử của Mác:
- Giải thích vì sao Mác lại bị căm ghét , bị vu khống, bị nguyền rủa nhiều nhất .
( Vì ông vạch trần chân tướng của những kẻ bóc lột nhân dân).
- Nhưng vẫn có triệu triệu người ( cộng sự, giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới ) kính trọng và thương yêu Mác .
=> Ông có nhiều kẻ thù nhưng chưa chắc có kẻ thù
III/ GHI NHỚ ( SGK)
Luyện tập :
* Trắc nghiệm:
Câu 1: Bài điếu văn "Ba cống hiến vĩ đại của
Các Mác" thể hiện nội dung gì?
A. Bày tỏ tình cảm tiếc thương vô hạn của những người cộng sản trước sự ra đi của Các mác
B. Ca ngợi công lao to lớn của Mác đối với toàn nhân loại
C. Cả hai nội dung trên

Câu 2: Khi đọc diễn cảm toàn văn bài viết trên của ăng- ghen, ta cần đọc với giọng như thế nào?
Trầm hùng, mạnh mẽ
Bi luỵ, lâm li
Tâm tình, ngọt ngào tha thiết

* Câu 3: Nghệ thuật lập luận được sử dụng trong phần 1 bài điếu văn này là gì?
A . So sánh, ẩn dụ
B . Phóng đại, tượng trưng
C . So sánh, trùng điệp, tăng tiến