Tuần 3. Đọc thêm: Vịnh khoa thi Hương

Tiết 11: Đọc văn : Vịnh khoa thi hương.
–Trần Tế Xương –
I/ TÌM HIỂU CHUNG
1.HOÀN CẢNH SÁNG TÁC:
Hoµn c¶nh chung: Cuèi thÕ kØ XIX ®Çu thÕ kØ XX, thùc d©n Ph¸p chÝnh thøc ®Æt ¸ch thèng trÞ trªn toµn câi §«ng D­¬ng. T×nh h×nh v¨n hãa gi¸o dôc ë ViÖt Nam cã sù biÕn ®æi s©u s¾c: Nho häc m¹t vËn…
Hoµn c¶nh riªng: 1897, khoa thi §inh DËu, lµ khoa thi cuèi cïng tuyÓn chän quan l¹i b»ng ch÷ H¸n, ®ång thêi còng ®¸nh dÊu sù thay ®æi cña thêi cuéc.
2. THỂ LOẠI:ViÕt b»ng ch÷ N«m, thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt.
3.CHỦ ĐỀ:T¸c gi¶ biÓu lé th¸i ®é mØa mai, phÉn uÊt tr­íc thùc tr¹ng gi¸o dôc n­íc nhµ ®­¬ng thêi bÞ thùc d©n lµm lòng ®o¹n, tha hãa.
II/ ĐỌC - HIỂU.
1/ Đọc:
6 c©u ®Çu: §äc giäng mØa mai, giÔu cît.
2 c©u cuèi: ThÓ hiÖn ®­îc c¶m xóc phÉn uÊt cña nhµ th¬.
2/ Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật bài thơ.
Nhà nước:
Mỉa mai , “ Thoái vị” của triều đình phong kiến trong tổ chức thi cử.
Lẫn:
Không còn quy cũ.
a/ Hai câu đề: Giới thiệu về kì thi.Nhà nước ba năm mở một khoa.Trường Nam thi lẫn với trường Hà.
b/ Cảnh trường thi:
Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ.
Ậm ọe quan trường miệng thét loa.
Lọng cắm rợp trời quan sứ đến.
Váy lê quét đất mụ đầm ra.
- Lôi thôi sĩ tử: nhếch nhác, bệ rạc.
Phản ánh sự sa sút về “ Nho phong sĩ khí “ nước Nam.
Ậm ọe quan trường:
Nhốn nháo ồn ào.
Không còn tôn nghiêm.
Trường thi không còn tôn nghiêm: Thầy trò, quan quân cũng như nhau - đều láo nháo.
Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ.
Ậm ọe quan trường miệng thét loa.
Lọng cắm rợp trời quan sứ đến. Váy lê quét đất mụ đầm ra.
Lọng cắm…quan sứ đến
Phô trương về hình thức.
Váy lê… mụ đầm ra:
Lố bịch, nhố nhăng.
 Nghệ thuật đối, đảo ngữ tạo nên sức mạnh đả kích, dữ dội và quyết liệt.
Qua hai câu thực và luận tác giả đã tái hiện lại cảnh trường thi huyên náo, lộn xộn đã là lời cáo chung cho một lối khoa cử lỗi thời, giữa lúc xã hội ngày càng nhố nhăng.
Hai câu kết: Tâm tư tác giả Nhân tài đất Bắc nào ai đó Nghoảnh cổ mà trông cảnh nước nhà.
Những sĩ tử trong khoa thi - nơi hội tụ của tài trí đất Bắc.
Nhân tài đất Bắc:Câu hỏi phiếm chỉ


Tất cả những ai tự cho mình là “ nhân tài”.
Cảnh thi cử ô hợp, huyên náo.
Cảnh nước nhà
Thực trạng mất nước.
Qua hai câu kết tác giả muốn lay gọi lương tri và thức tỉnh tinh thần dân tộc của nhân sĩ Bắc hà, đồng thời gợi lên được nỗi đau mất nước của nhà thơ.
Tổng kết:
Bài thơ cho thấy tấm lòng yêu nước của Tú Xương trước tình cảnh đất nước , đồng thời còn có sức mạnh châm biếm và đả kích rất dữ dội.