Tuần 3. Đọc thêm: Khóc Dương Khuê

NGUYEÃN KHUYEÁN

NGUYỄN KHUYẾN
I.Giới thiệu:
1.Hoàn cảnh sáng tác:
2.Đề tài:
3.Bố cục:
3 phần
-Phần 1:tin bạn mất
-Phần 2:hồi tưởng về những kỉ niệm
-Phần 3:nỗi đau mất bạn
II.Phân tích:
1.Tin bạn mất (hai câu đầu):
?Bác Dương thôi đã thôi rồi
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta?
=>đau đớn ,bàng hoàng của thi nhân
* Kỉ niệm ngọt ngào thời thanh xuân
)
Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trước
Vẫn sớm hôm tôi bác cùng nhau
Kính yêu từ trước đến sau
Trong khi gặp gỡ khác đâu duyên trời
Cũng có lúc chơi nơi dặm khách
Tếng suối nghe róc rách lưng đèo
Có khi từng gác cheo leo
Thú vui con hát lựa chiềucầm xoang
Cũng có lúc rượu ngon cùngnhắp
Chén qùynh tương ăm ắp bầu xuân
Có khi bàn sọan câu văn
Biết bao đông bích điển phần trước sau
2.Hồi tưởng về những kỉ niệm


Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trước
Vẫn sớm hôm tôi bác cùng nhau
Kính yêu từ trước đến sau
Trong khi gặp gỡ khác đâu duyên trời
* Kỉ niệm ngọt ngào thời thanh xuân:
->trở thành bạn thân do mến mộ tài
năng và tri thức của nhau
Cũng có lúc chơi nơi dăm khách
Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo
Có khi từng gác cheo leo
Thú vui con hát lựa chiều cầm xoang
->có chung niềm vui tinh thần
Cũng có lúc rượu ngon cùng nhắp
Chén quỳnh tương ăm ắp bầu xuân
Có khi bàn soạn câu văn
Biết bao đông bích điển phần trước sau
->điển hình cho sự gặp gỡ của thinhân
=>Tình bạn trong sáng ,họ đến với nhau bởi sự đồng
vọng của trái tim
-
* Kỉ niệm thăng trầm thời thế:
Buổi dương cửu cùng nhau hoạn nạn
Phận đấu thăng chẳng dám tham trời
->hiểu ,cảm thông và chia sẻ với bạn khi bạn gặp
khó khăn
Bác già tôi cũng già rồi
Biết thôi thôi thế thì thôi mới là
->lời khuyên cho mình và cho bạn : bỏ qua những
biến đổi của thời cuộc để an hưởng tuổi già .
* Lần gặp cuối:
Trước ba năm gặp bác một lần
Cầm tay hỏi hết xa gần
Mừng rằng bác hãy tinh thần chưa can
-> tình bạn bền chặt, sâu nặng
3.Nỗi đau mất bạn :
Làm sao bác vội về ngay
Chợt nghe tôi bỗng chân tay rụng rời
Ai chẳng biết chán đời là phải
Vội vàngchi đã mải lên tiên
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua, không phải không tiền không mua
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết
Viết đưa ai ,ai biết mà đưa
Giường kia treo cũng hững hờ
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn
Bác chẳng ở dẫu van chẳ�ng ở
Tôi tuy thương lấy nhớ làm thương
Tuổi già hạt lệ như sương
Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan .


3.Nỗi đau mất bạn:

* Nói về cái chết của bạn:
->muốn tìm nguyên nhân gây ra cái chết của bạn,
lời thơ vừa xót xa vừa như là một lời trách.
* Nỗi đau của thi nhân:
Chợt nghe tôi bỗng chân tay rụng rời
->nỗi đau quá lớn ,ập đến bất ngờ
Làm sao bác vội về ngay
Ai chẳng biết chán đời là phải
Vội vàng chi đã mải lên tiên
Bác chẳng ở dẫu van chẳng ở
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua,không phải không tiền không mua
Câu thơ nghĩ đắn đo khôngviết
Viết đưa ai ,ai biết mà đưa
->không có bạn cuộc sống trở nên vô nghĩa
*Nỗi đau tác động đến vật vô tri :

Giường kia treo cũng hững hờ
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn
-> tâm trang hụt hẫ�ng , ngẩn ngơ

=> nỗi đau chuyển sang sự thống thiết .

* Hạt lệ hiếm hoi:
Tuổi già
hạt lệ như sương
Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan
->hạt ngọc long lanh ,kết tinh của một tình bạn trong
sáng thuỷ chung ,sâu nặng .
=>Nguyễn Khuyến sống trọn tình trọn nghĩa với
bạn,tình cảm dành cho bạn như những đợt sóng
trào lên trút xuống rồi lại trào lên mạnh mẽ.
III.Tổng kết:
1.Nghệ thuật:
Nhân hoá ,so sánh,điệp ngữ ,câu hỏi tu từ
Sử dụng ngôn ngữ Tiếng Việt phong phú ,không
bị khuôn sáo .
2.Nội dung :
Tác giả gửi trong tiếng khóc một tình bạn trong
sáng ,thuỷ chung .Vì vậy nó để lại dư âm sâu sắc
trong lòng bao thế hệ.