Tuần 3. Đọc thêm: Khóc Dương Khuê
Chia sẻ bởi Mai Thị Ly Na |
Ngày 10/05/2019 |
19
Chia sẻ tài liệu: Tuần 3. Đọc thêm: Khóc Dương Khuê thuộc Ngữ văn 11
Nội dung tài liệu:
Chào mừng các bạn
đến với bài thuyết trình
của tổ 2
Nguyễn Khuyến
Khóc Dương Khuê
Nguyễn Khuyến (1835 – 1909), người Yên Đổ, Bình Lục, Hà Nam. Nhà nghèo, rất hiếu thảo, học giỏi và có chí lớn. Đỗ đầu ba kỳ thi, được người đời ái mộ gọi là “Tam nguyên Yên Đổ”. Làm quan dưới triều Nguyễn. Yêu nước nhưng bất lực trước thời cuộc, cáo quan về quê, không cam tâm làm tôi tớ - tay sai cho thực dân Pháp.
Dương Khuê (1839-1902) người làng Vân Đình, tổng Phương Đình ,tỉnh Hà Đông (nay là Ứng Hòa, Hà Nội), Đỗ tiến sĩ năm 1868, làm quan đến chức Tổng đốc Nam Định, Ninh Bình. Ông là Bạn Thân Của Nguyễn Khuyến.
3.Nội dung chính :
Thể hiện một tình bạn chân thành, cảm động, thuỷ chung sâu sắc của Nguyễn Khuyến đối với Dương Khuê khi nghe tin bạn mất , những kỉ niệm êm đềm gắn bó ngày xưa sống dậy mãnh liệt trong tâm hồn nhà thơ , tâm trạng hụt hẫng, cô đơn khi mất bạn.
I.Tìm hiểu chung
1.Hoàn cảnh sáng tác:
- Năm 1902, khi nghe tin bạn mất, Nguyễn Khuyến đã làm bài thơ khóc bạn.
2.Thể loại:
- Viết bằng thể thơ song thất- lục bát.
4.B? c?c: 3 ph?n
Ph?n 1: 2 cu d?u: N?i dau c?a nh tho khi hay tin b?n m?t.
Ph?n 2: Ti?p d?n cu 22: H?i tu?ng l?i nh?ng k? ni?m gi?a nh tho v b?n.
Ph?n 3: Cịn l?i: N?i dau khơn t? tru?c hi?n th?c xĩt xa.
5.Ch? d?:
Bi tho l ni?m suy tu?ng, n?i xĩt xa vơ h?n khi nghe tin b?n m?t. D?ng th?i ca ng?i tình b?n keo son, g?n bĩ c?a tc gi? v Duong Khu.
Bác Dương thôi đã thôi rồi
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta
Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trước
Vẫn sớm hôm tôi bác cùng nhau
Kính yêu từ trớc đến sau
Trong khi gặp gỡ khác đâu duyên trời
Cũng có lúc chơi nơi dặm khách
Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo
Có khi từng gác cheo leo
Thú vui con hát lựa chiều cầm xoang
Cũng có lúc rượu ngon cùng nhấp
Chén quỳnh tương ăm ắp bầu xuân
Có khi bàn soạn câu văn
Biết bao đông bích, điển phần trước sau
Buổi dương cửu cùng nhau hoạn nạn
Phận đẩu thăng chẳng dám than trời
Bác già tôi cũng già rồi
Biết thi, thôi thế thì thôi mới là !
Muốn đi lại tuổi già thêm nhác
Trước ba năm gặp bác một lần
Cầm tay hỏi hết xa gần
Mừng rằng bác hãy tinh thần chưa can
Kể tuổi tôi cò hơn tuổi bác
Tôi lại đau trước bác mấy ngày
Làm sao bác vội về ngay
Chợt nghe, tôi bỗng chân tay rụng rời
Ai chẳng biết chán đời là phải
Sao vội vàng đã mải lên tiên
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua không phải không tiền không mua
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết
Viết đưa ai, ai biết mà đưa
Giường kia treo cũng hững hờ
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn
bác chẳng ở, dẫu van chẳng ở
Tôi thuy thương, lấy nhớ làm thương
Tuổi già hạt lệ như sương
Hơi đâu chuốc lấy hai hàng chứa chan !
II.Đọc hiểu văn bản:
1.Nỗi đau ban đầu của nhà thơ khi nghe tin bạn mất:
" Bác Dương thôi đã thôi rồi
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta
- Cách xưng hô:Bác Dương: bộc lộ thái độ thân thiết, kính trọng.
-Thôi đã thôi rồi : lựa từ , cụm từ, cách nói giảm.
=> Câu thơ là lời than đau đớn, xót xa rất nghẹn đến độ thảm thiết, bàng hoàng trước cái chết đột ngột : Bạn đã qua đời.
"Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta"
-Từ láy , đảo ngữ : Khắc sâu nỗi buồn đau : Như xoáy trong lòng , như thấm đượm cả đất trời , mây nước .
Hai câu thơ đã thể hiện nỗi đau đớn, xót xa khôn cùng của nhà thơ khi nghe tin bạn mất.
2.Nhớ lại những kỉ niệm gắn bó của tình bạn:
- Nhớ từ thuở đăng khoa: cùng nhau đi thi , cùng thi đỗ: lần đầu gặp nhau: như duyên của trời .
- Lúc chơi nơi dặm khách: cùng nhau ngao du sơn thuỷ, bầu bạn cùng tiếng suối cảnh thiên nhiên
tâm hồn phóng khoáng
- Từng gác cheo leo : cùng thưởng thức tiếng đàn, điệu hát.
- Cũng có lúc rượu ngon cùng nhắp cũng thưởng thức một chén rượu ngon
- Cùng bàn soạn câu văn: khó khăn cùng chia sẻ, thú vui cùng hưởng
Họ gắn bó cùng chia sẻ những thú vui trong cuộc đời , cho thấy sự đồng điệu trong tâm hồn , sở thích .
- Buổi dương cửu ...cùng hoạn nạn
+ Lần gặp nhau khi đã già ( 3 năm ).
Cùng chia sẻ khó khăn, cùng là quan thanh liêm có tâm hồn thanh cao.
Cầm tay
Bạn tuổi già thật cảm động, thân thiết : Hiểu nhau
-Điệp từ "thôi`` thể hiện nỗi niềm tâm sự thầm kín, xót xa của nhà thơ đối với bạn dù cuộc sống hai người có khác nhau
Chia sẻ.
-Điệp từ "nhớ": lối liệt kê, dòng hồi ức của tác giả hiện ra rõ mồn một: Chuyện lâu nhất cách hàng mấy chục năm, gần nhất đã 3 năm song tưởng chừng như mới hôm qua.
Qua dòng hồi tưởng về những kỷ niệm của tác giả, chúng ta cảm nhận được tình bạn gắn bó thắm thiết "Kính yêu từ trước đến sau".
3.Trở lại với nỗi đau mất bạn- hiện thực xót xa:
" Làm sao bác vội về ngay
Chợt nghe tôi bỗng chân tay rụng rời"
-"Làm sao", "vội", "chợt nghe"" chân tay rụng rời": sự sửng sốt, bàng hoàng, đau đớn vì sự mất mát quá lớn, quá đột ngột.
"Ai chẳng biết chán đời là phải
Sao vội vàng đã mải lên tiên"
-Nghịch lý: chán đời nhưng vẫn phải sống, có bạn chia sẻ thì tốt hơn
- Bạn mất, nhà thơ cảm thất mất hết niềm vui:
"Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua không phải không tiền không mua"
Diễn tả nỗi đau xót đến nghẹn ngào, th vui đầy ý nghĩa của nhà thơ trước đây giờ trở nên vô nghĩa.
Mất bạn là không còn tri âm, tri kỷ.
-Điển tích:
"Giường kia treo cũng hững hờ
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn"
- Nhấn mạnh hơn về sự trống vắng, hụt hẫng.
-Đoạn cuối bài thơ là những câu thơ an ủi, thương mình:
" Bác chẳng dẫu van chẳng ở
Hơi đâu chuốc lấy hai hàng chứa chan!"
- Tuổi già mà còn trải qua bao đau khổ của cuộc đời, phải khóc trước bao bi kịch, nước mắt khô cạn"sương" nhưng nỗi nhớ thương không thể nào nguôi.
III- Tổng kết:
1.Nghệ thuật:
Với dòng cảm xúc dạt dào, từ ngữ đầy hình ảnh gợi tả cùng cách dùng điêp từ, điệp ngữ, câu hỏi tu từ, tạo âm điệu bài thơ song thất- lục bát réo rắt, thiết tha, lời thơ thủ thỉ phân trần, thở than như lời tâm sự với người còn sống.
2.Nội dung:
Bài thơ là tiếng khóc của người bạn già đối với một người bạn già, đằng sau tiếng khó nổi bật tình bạn cao đẹp, son sắt, gắn bó, thuỷ chung, tha thiết chân thành của nhà thơ.
Bài thơ gợi niềm cảm động trong lòng người đọc và là bài học sâu sắc về tình bạn trong cuộc đời.
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Mai Thị Ly Na
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)