Tuần 3. Chiến thắng Mtao Mxây (trích Đăm Săn - sử thi Tây Nguyên)

BÀI GIẢNG NGỮ VĂN 10
GV thực hiện: Nguyễn Thị Vân
Trường THPT Hiệp Hòa số 1
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn – Sử thi Tây Nguyên)
Tiết 8. Đọc văn
I-Tìm hiểu chung
1. Sử thi:
a. Khái niệm:
- Tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng hoành tráng, hào hùng để kể về một hoặc nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của dân cư thời cổ đại
Qua kiến thức đã học về VHDG em hãy nhắc lại khái niệm về sử thi?
b. Phân loại
Sử thi thần thoại
- Sử thi anh hùng
2. Sử thi “Đăm Săn”
a. Xuất xứ: Đăm Săn là tác phẩm tiêu biểu cho loại sử thi anh hùng Tây Nguyên (dân tộc Ê-đê)
b. Tóm tắt tác phẩm: SGK
c. Ý nghĩa: Tác phẩm kể về của cá nhân tù trưởng Đăm săn Hình ảnh của của cả cộng đồng thị tộc Ê-đê trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động.
Sử thi Tây Nguyên chủ yếu là sử thi anh hùng
c. Môi trường diễn xướng: hát, kể, diễn
2. Sử thi “Đăm Săn”
I-Tìm hiểu chung
1. Sử thi:
2. Sử thi “Đăm Săn”
3. Đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây.
a. Vị trí đoạn trích
Nằm ở phần giữa tác phẩm
- Mtao Mxây cướp vợ Đăm Săn khiến chàng phải chiến đấu để giành lại vợ
b. Bố cục:
Phần 1: Cảnh trận đánh giữa hai tù trưởng
-Phần 2: Cảnh Đăm Săn cùng nô lệ trở về sau chiến thắng
- Phần 3: Cảnh ăn mừng chiến thắng
Đoạn trích có thể chia làm mấy phần?Nội dung của mỗi phần là gì?
I-Tìm hiểu chung
1. Sử thi:
2. Sử thi “Đăm Săn”
3. Đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây.
II- Đọc hiểu văn bản
1. Cuộc chiến đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây
a. Đăm Săn khiêu chiến và Mtao Mxây đáp lại
ĐĂM SĂN
MTAO MXÂY
- Khiêu chiến với thái độ tự tin
- Ngạo nghễ, chọc tức Đăm Săn
-Thách thức, quyết liệt, đe dọa
- Run sợ: sợ bị đâm lén
- Tỏ ra coi thường
- Mtao Mxây đi xuống, “dáng tần ngần, do dự”, “mỗi bước mỗi đắn đo”  hèn nhát
b. Khi vào cuộc chiến
MTAO MXÂY
- Nhường Mtao Mxây múa khiên trước
- Múa khiên: khiên hắn kêu lạch xạch như quả mướp khô Kém cỏi
- Thản nhiên, bình tĩnh bản lĩnh
- Vẫn huênh hoang, khoác lác
1. Cuộc chiến đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây
Tìm hiểu thái
thái độ, hành động của Đăm Săn và Mtao mxây?
Hiệp một:
ĐĂM SĂN
Hiệp hai:
- Múa khiên sức mạnh phi thường
Hốt hoảng chạy trốn chém Đăm Săn nhưng trượt.
- Cầu cứu Hơ Nhị quăng cho miếng trầu đã yếu sức.
- Cướp được miếng trầu sức mạnh tăng lên gấp bội.
Hiệp ba:
Đăm Săn múa khiên:
ĐĂM SĂN
MTAO MXÂY
Múa trên cao, gió như bão
Múa dưới thấp, gió như lốc
Chòi lẫm đổ lăn lóc
Cây cối chết rụi
Múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung
Đăm Săn đâm trúng Mtao Mxây nhưng không thủng được áo hắn. Chàng phải cầu cứu thần linh – được ông trời chỉ cách
Hiệp bốn:
- Đăm Săn được thần linh giúp sức  chàng đuổi theo và giết chết kẻ thù.
I-Tìm hiểu chung
1. Sử thi:
2. Sử thi “Đăm Săn”
3. Đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây.
II- Đọc hiểu văn bản
1. Cuộc chiến đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây
- Chỉ ra các biện pháp nghệ thuật mà các tác giả dân gian đã sử dụng khi miêu tả trận chiến đấu của Đăm Săn và nêu tác dụng của chúng?
- Theo em, chi tiết miếng trầu do Hơ Nhị ném ra giúp Đăm Săn tăng thêm sức mạnh và chi tiết ông trời hiện ra trong giấc mơ giúp chàng cách đánh thắng kẻ thù có ý nghĩa gì?
Trong trận chiến đấu, Đăn Săn đã bộc lộ rõ những phẩm chất của một người anh hùng: Trọng danh dự, dũng cảm, tài năng, có tinh thần cộng đồng.
Trong trận chiến đấu này,
Đăm Săn đã bộc lộ những
phẩm chất đáng quý nào?
CỦNG CỐ:
Tóm tắt nội dung sử thi Đăm Săn.
2. Vẻ đẹp của người anh hùng Đăm Săn trong cuộc chiến?
TỔ 1:
TỔ 2:
Đọc từ “Ngươi múa trước đi, ơ diêng” đến “Vậy thì ngươi hãy xem đây”
Đọc từ “Đăm Săn rung khiên múa” đến “Bớ riêng, bây giờ ngươi lại chạy ta đuổi coi”
TỔ 3:
Đọc từ “Thế là Đăm Săn lại múa” đến “Thế ư, cháu?Vậy thì chấu lấy một cái chày mòn ném vào vành tai hắn là được”
TỔ 4:
Đọc từ “Đăm Săn bừng tỉnh...” đến “Cắt đầu Mtao Mxây đem bêu ngoài đường”
Đây chính là bốn hiệp đấu giữa Đăm Săn
và Mtao Mxây. Mỗi tổ hãy miêu tả lại
trận đấu ở từng hiệp?