Tuần 29. Về luân lí xã hội ở nước ta

“ĐẠO ĐỨC VÀ LUÂN LÍ ĐÔNG TÂY”
Cùng với Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh là một chí sĩ yêu nước tiêu biểu ở 30 năm đầu thế kỉ XX
Đám tang Phan Châu Trinh trở thành một phong trào vận động yêu nước .
I. TÌM HIỂU CHUNG :
1.Tác giả (1872-1926)
Thân thế :Tây Hồ, Quảng Nam
Sự nghiệp:
30 t, làm quan nhà Nguyễn
38t, bị đày Côn đảo (từ quan, chống Pháp
41t, sang Pháp, cùng con trai(Phan Văn Trường) sống với Bác Hồ,chống Pháp
56t, về Saigon diễn thuyết.
Thơ văn: Văn chính luận, thơ
Chính trị: một chí sĩ yêu nước tiêu biểu ở 30 năm đầu thế kỉ XX
C.Phong cách :
Về chính trị:duy tân- dân chủ ( học Pháp để chống Pháp );dùng văn chương để làm CM
Về Thơ văn:
-văn chính luận :lập luận chặt chẽ, giọng văn đanh thép
-thơ: giàu cảm xúc về quê hương.
2.Hoàn cảnh sáng tác :Phần III của bài”Đạo đức và luân lí Đông Tây”, được diễn thuyết vào đêm 19/11/1925 tại nhà Hội Thanh niên ở Sài Gòn


2.Hoàn cảnh sáng tác :Phần III của bài”Đạo đức và luân lí Đông Tây”, được diễn thuyết vào đêm 19/11/1925 tại nhà Hội Thanh niên ở Sài Gòn
Thanh niên VN 1925 tại Saigon: được Pháp đào tạo,ra làm quan cho Pháp
3.Bố cục:
a(1) Tg nêu lên vấn đề gì ?
B(2) Biểu hiện cụ thể của vấn đề này như thế nào?
C(3) Thanh niên nên làm gì để giải quyết được vấn đề ?
Xã hội luân lý-
đoàn kết phạm vi toàn thế giới ( xã hội )
lý-quốc gia luân lý
đoàn kết trong nước
4.Đọc và cắt nghĩa từ khó :
-Xã hội luân lý-quốc gia luân lý : đoàn kết trong phạm vi toàn thế giới ( xã hội ) đến đất nước ( quốc gia )
-bè bạn: bình đẳng ,quanvà dân xem nhau như bạn bè
-Sửa nhà, trị nước,yên thiên hạ : làm chủ gia đình, cai quản quốc gia, đoàn kết toàn nhân loại
-Làm trò cười : nêu lý thuyết giả dối, không thực hành .
Đạo đức và luân lý tây
Đạo đức và luân lý đông
Đạo đức và luân lý đông; quan hà hiếp dân, gây chia rẽ trong dân
, : đoàn kết,thương yêu nhau
Quan xét xử dân
Quan với dân là bè bạn
-Cái..là gì : Tinh thần đoàn kết được phổ biến rộng rãi ở Châu Âu, nhưng người VN không hề hay biết.
-Xã hội luân lý : nghĩa vụ loài người trên thế giới ăn ở với nhau # đoàn kết ,bảo vệ nhau>< kẻ thù quyền lực.
-Quốc gia luân lý : nghĩa vụ mỗi người trong nước #Dân Vn cùng bảo vệ nhau,không chia rẽ giữa dân lành, kẻ quan chức
-Hồi cổ sơ : thời xa xưa
-luân lý bọn thượng lưu : kết bè phái với nhau để bóc lột dân lành
-đạo đức ,luân lý : đoàn kết,thương yêu nhau
Xã hội chủ nghĩa : Chủ trương(cách thức) đoàn kết toàn dân trên thế giới
(1ab/85)Người VN không biết Đoàn kết toàn dân (xã hội luân lý )
Từ xưa, nho sĩ có nói “yên thiên hạ”,nhưng không có ý thức Đoàn kết toàn dân (xã hội luân lý )
-Dẫu..xong :Người VN có tâm lý ức hiếp kẻ dưới
-Dân càng.. Được:làm quan tham ô lại được ca ngợi->đó là đạo đức của bọn thượng lưu .
Ngày…vậy:Quan lại phong kiến lẫn thực dân đều là bọn hại dân

-kẻ ở vườn: nông dân
-bén mùi làm quan : thích làm quan.
Nào lo..mới thôi:xoay xở kiếm tiền , mua một chức quan nhỏ, tạo uy quyền.
-Những..thay:việc đáng chê,nhưng dân nghèo lại khen
-Làng..cả:cả làng đều sợ kẻ có quyền
(1ab/85)Người VN không biết Đoàn kết toàn dân (xã hội luân lý )
Từ xưa, nho sĩ có nói “yên thiên hạ”,nhưng không có ý thức Đoàn kết toàn dân (xã hội luân lý )
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN :
Tg nêu lến vấn đề gì ?
Việc đoàn kết trong phạm vi đất nước ( quốc gia ) đến toàn cầu ( xã hội ),người V N không hề biết
Tổ tiên có dạy quan lại VN : Sửa nhà, trị nước,yên thiên hạ( nghĩa là làm chủ gia đình, cai quản quốc gia, đoàn kết toàn nhân loại) nhưng chỉ là lý thuyết giả dối
=> Lập luận bằng biện pháp bác bỏ


2.Biểu hiện cụ thể :
A.Cha ông ta xưa hiểu rõ : đã biết sống thì phải bênh vực nhau
-Td : Cổ tích,thành ngữ về đoàn kết
-Kết luận : Nhưng nay thì chia rẽ nhau.
*Đoạn diễn dịch
B.Ở Châu Âu:
(cái xã hội..mình ) họ xây dựng thành đoàn thể mạnh- Họ biết đ/kết
->Họ biết đ/kết vì họ có học thức ->
họ có học thức ->có tầm nhìn xa
KHi chính quyền gây bạo lưc, họ đoàn kết vàđấu tranh quyết liệt


Tại VN
Không có ý thức đoàn kết

Kém học

Không có tầm nhìn xa
KHi chính quyền gây bạo lưc, thì ai chết mặc họ
Lập luận so sánh rất chặt chẽ, lý lẽ đanh thép
KHi chính quyền gây bạo lưc, thì ai chết mặc họ
KHi chính quyền gây bạo lưc, họ đoàn kết và đấu tranh quyết liệt
C. Tại sao dân VN thiếu ý thức đoàn kết ?
(1)-thời phong kiến :a.(đoạn3/86)Quan lại p.kiến từ lâu đã tạo ra luật pháp để bảo vệ danh và lợi của họ, gây chia rẽ trong dân-có quyền lực,họ ức hiếp kẻ dưới
b.Đượclàm quan, tham ô lại được ca ngợi->đó là đạo đức của bọn thượng lưu
:c.Quan lại phong kiến lẫn thực dân đều là bọn hại dân
*Đoạn diễn dịch



đoạn3/86)Quan lại p.kiến từ lâu đã tạo ra luật pháp để bảo vệ danh và lợi của họ, gây chia rẽ trong dân-có quyền lực,họ ức hiếp kẻ dười
Đượclàm quan, tham ô lại được ca ngợi->đó là đạo đức của bọn thượng lưu
Quan lại phong kiến lẫn thực dân đều là bọn hại dân
Quan lại phong kiến lẫn thực dân đều là bọn hại dân
Họ thích làm
Họ thích làm quan- :xoay xở kiếm tiền , mua một chức quan nhỏ, tạo uy quyền
(d)Dân làng luôn khiếp sợ kẻ quyền thế
- Họ thích làm quan- :xoay xở kiếm tiền , mua một chức quan nhỏ, tạo uy quyền
Đây là việc đáng chê,nhưng dân nghèo lại khen.
Như vậy,làm sao xây dựng khối đoàn kết được?
*Đoạn quy nạp.

3.Thanh niên phải làm gì ?Đoạn móc xích
Muốn có ĐL,TD ->dân VN phải đoàn kết (1)
Muốn đoàn kết ->phải truyền bá xã hội chủ nghĩa cho dân (2)
Bài học tóm tắt:
1 Nêu vấn đề,cắt nghĩa :
-vấn đề : Cần phải có xã hội luân lý
-cắt nghĩa :xã hội luân lý là gì ?(đoàn kết toàn dân thì có sức mạnh đánh tan cường quyền,bạo lực)
2. Biểu hiện của việc cần có Xã h ội luân lý :
-Châu Âu đã có xã hội luân lý ,còn VN chưa có
-Dưới thời PK, do muốn tạo địa vị, tiền của, bọn quan lại tạo ra luật, gây chia rẽ nhân dân
-THời Pháp thuộc, người dân cũng chạy theo danh,lợi mà chia rẽ nhau
3. Thanh niên phải làm gì ? Phải truyền bá xã hội CN trong dân: xây dựng khối đoàn kết toàn dân


III. TỔNG KẾT
1. Nội dung : Tác giả kêu gọi thanh niên( lớp người có trách nhiệm tiếp bước ông cha)phải biết xây dựng khối đoàn kết toàn dân và cả nhân loại, đó là cách để đánh thắng Pháp hiệu quả nhất
2. Nghệ thuật : Lối lập luận mạch lạc và chặt chẽ, lý lẽ đanh thép ,thuyết phục, có sức mạnh tuyên truyền lớn .