Tuần 29. Truyện Kiều (tiếp theo - Trao duyên)

( Trích“ Truyện Kiều” )
NGUYỄN DU
TRAO DUYÊN
Tiết 85 - Đọc văn
Nguyễn Du
( Trích“ Truyện Kiều” )

I. Đọc – hiểu khái quát
1. Vị trí đoạn trích
Có thể chia cốt truyện “Truyện Kiều” thành mấy phần? Đoạn trích này thuộc phần nào trong tác phẩm?
Vị trí : Khép lại cuộc sống êm đềm, hạnh phúc; mở ra đoạn đời nổi nênh, phiêu bạt, đắng cay của Thúy Kiều.
I. Đọc – hiểu khái quát
2. Đọc – giải thích từ khó
a) Đọc
b) Giải thích từ khó
- Duyên
- Hiếu – Tình
1. Vị trí đoạn trích
I. Đọc – hiểu khái quát
1. Vị trí
2. Đọc và giải thích từ khó
3. Nhan đề
Dự báo nghịch cảnh éo le và bi kịch tình yêu.
Đọc – hiểu khái quát
Vị trí đoạn trích
Đọc – giải thích từ khó
3. Bố cục:
2 phần:
Đoạn 1 (18 câu đầu): Thúy Kiều
“trao duyên”- nhờ Thúy Vân thay
mình trả nghĩa cho Kim Trọng

Đoạn trích có thể chia thành mấy phần?
Đoạn 2 (16 câu cuối): Tâm trạng
của Kiều sau khi trao duyên
II. Đọc – hiểu chi tiết
1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.
Cảnh Kiều trao duyên cho Thúy Vân có thể chia thành mấy giai đoạn?
Mở lời
trao duyên
(2 câu)
Tâm sự,
thuyết phục
Thúy Vân
(10 câu)
Trao kỉ vật
Tình yêu
(4 câu)
“Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.
Chiếc vành với bức tờ mây,
Duyên này thì giữ vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.

I.Đọc – hiểu khái quát

II. Đọc – hiểu chi tiết
1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.
a) Mở lời trao duyên
Cậy em, em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
Cậy
chịu
lạy
thưa
Ngôn ngữ :
+ Cậy
+ Chịu
Đặt người được nhờ vào thế
không thể chối từ
Ngôn ngữ
chính xác,
giản dị,
thuyết
phục
Ngồi lên
Em thấy cách mở lời trao duyên của Kiều có gì đặc biệt? ( về ngôn ngữ, cử chỉ, giọng điệu)
Mang hàm nghĩa “nhờ”
Gửi gắm niềm tin
Mang hàm nghĩa “nhận”
- Cử chỉ :
I. Đọc – hiểu khái quát
II. Đọc – hiểu chi tiết
Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.
Đặt vấn đề trao duyên
- Ngôn ngữ
Thường dùng trong quan hệ
kẻ bề dưới với bề trên
Có sự đảo lộn vị thế: quan hệ
ân nhân – kẻ chịu ơn
Không khí trang
nghiêm, thiêng
liêng, thành kính
Lạy,
Thưa
Giọng điệu:
+ Điệp từ “em”: 2 lần/câu
+ Ngắt nhịp: 2/4 và 5/3
Giọng điệu tha thiết,
khẩn khoản, van nài
I. Đọc – hiểu khái quát
II. Đọc – hiểu chi tiết
1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.
a) Mở lời trao duyên
b) Tâm sự, thuyết phục em
- Tâm sự về mối tình với Kim Trọng
Tình yêu sâu nặng, gắn bó

Tình yêu mong manh, ngắn ngủi
Khi gặp chàng Kim
Khi đêm chén thề
Khi
Khi
Thực tại phũ phàng:
Đứt gánh tương tư
Sóng gió bất kì
Hiếu – tình khôn lẽ
- Kiều chân thành, tha thiết tâm sự với em những chuyện sâu kín mong tìm được sự cảm thông, chia sẻ…
- Tâm trạng xót xa đau đớn, giằng xé tâm can
Khi ngày quạt ước
Những kỉ niệm tình yêu
Khi
- Thuyết phục em nhận lời:
I. Đọc – hiểu khái quát
II. Đọc – hiểu chi tiết
1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.
a) Đặt vấn đề trao duyên
b) Tâm sự, thuyết phục em
- Tâm sự về mối tình với chàng Kim
Kiều đưa ra mấy lí do thuyết phục để Thúy Vân không thể chối từ?
Ngày xuân em còn dài
Xót tình máu mủ
Thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối
Thúy Vân còn trẻ
Tình chị em ruột thịt
Dẫu có chết cũng mãn nguyện
Lí lẽ thuyết phục có tình có lí,
khiến Thúy Vân không thể chối từ.
c) Trao kỉ vật tình yêu
I. Đọc – hiểu khái quát
II. Đọc – hiểu chi tiết
1. Thúy Kiều “trao duyên” – nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng.
a) Đặt vấn đề trao duyên
b) Tâm sự, thuyết phục em
- Những kỉ vật:
Chiếc vành
Bức tờ mây
Phím đàn
Mảnh hương nguyền
Kỉ vật thiêng liêng, vô giá. Minh chứng cho tình yêu thiết tha, sâu nặng
Quyết định trao kỉ vật thể hiện sự dứt khoát, quyết tâm trao duyên (Lí trí)
- Tâm trạng
+ Duyên này thì giữ
Vật này của chung
của chung
Khi trao kỉ vật lại dùng dằng, nửa trao, nửa níu (Tình cảm)
Tâm trạng phức tạp, giằng xé, đau đớn
+ Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc…
Mất người …
Coi như mình đã chết, chỉ mong không bị lãng quên
người mệnh bạc
Mất người


Kiều trao những kỉ vật gì cho em? Những kỉ vật này có ý nghĩa như thế nào với Kiều?
Mặc dù dứt khoát, quyết tâm trao duyên cho em nhưng khi thực sự trao kỉ vật tình yêu tâm trạng Thúy Kiều ra sao? Từ ngữ nào cho thấy điều đó?
Tiểu kết

- Nhân cách cao đẹp của Kiều: là người trọng tình trọng nghĩa, hiếu thảo với cha mẹ, thủy chung trong tình yêu, luôn quên mình vì người khác,…
- Ngôn ngữ tinh tế, điêu luyện; Nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế, sắc sảo.


Qua diễn biến tâm trạng trao duyên em thấy nàng Kiều hiện lên là một con người như thế nào?
Theo em thành công nghệ thuật nổi bật nhất của Nguyễn Du trong đoạn trao duyên là gì?
Kiều trao duyên cho em
Mở lời
Tâm sự, thuyết phục
Trao kỉ vật
-Tình yêu sâu nặng và bi kịch khổ đau của Kiều
Nhân cách cao đẹp, ngời sáng
- Nghệ thuật miêu tả tâm trạng
" Học - học nữa - học mãi "
V. I - Lê nin
Bài học hôm nay
kết thúc ở đây.
Cảm ơn các thầy cô và các em
đã theo dõi !