Tuần 29. Truyện Kiều (tiếp theo - Trao duyên)

Chào mừng
quý thầy cô và các em học sinh
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc một đoạn “Truyện Kiều” mà em thích? Theo em, cảm hứng chủ đạo của “Truyện Kiều” là gì?



TIẾT 81, 82 – ĐỌC VĂN:


TRAO DUYÊN
(Trích “Truyện Kiều”) - Nguyễn Du



I. ĐỌC – HIỂU TIỂU DẪN
+ Mở đầu cho 15 năm lưu lạc
- Khi gia đình Kiều gặp sự biến
+ Kiều bán mình chuộc cha
+ Trao duyên cho em.
+ Ngồi trắng đêm suy nghĩ
Phần đầu
“Truyện Kiều”
+ Từ câu 723 - 756/ 3254
* Vị trí đoạn trích
Một mình nàng, ngọn đèn khuya
Áo đầm giọt lệ, tóc se mái sầu
Nỗi riêng riêng những bàn hoàn
Dầu trong trắng đĩa lệ tràn tấm khăn
Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân
Dưới đèn, ghé đến, ân cần hỏi han



II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
- Nhịp chậm, tha thiết
- Càng về sau càng chậm, khẩn thiết
1. Đọc và tìm hiểu bố cục
Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân
Trong đèn, nghé án, ân cần hỏi han
Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân
Trong đèn, nghé án, ân cần hỏi han
a. Đọc
b. Bố cục
“Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.
Chiếc vành với bức tờ mây,
Duyên này thì giữ vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.

Thúy Kiều tìm cách thuyết phục trao duyên cho Thúy Vân.
(12 câu)
Thúy Kiều
trao kỉ vật
(6 câu)


Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy so tơ phím này.
Trông ra ngọn cỏ lá cây,
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai.
Dạ đài cách mặt khuất lời,
Rưới xin giọt nước cho người thác oan.
Bây giờ trâm gẫy gương tan,
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân !
Trăm nghìn gửi lại tình quân,
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi !
Phận sao phận bạc như vôi !
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.
Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”

và dặn dò Thúy Vân (8câu)
Thúy Kiều trở về với thực tại đau xót khi nhớ đến Kim Trọng
(còn lại)
Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân
Trong đèn, nghé án, ân cần hỏi han
Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân
Trong đèn, nghé án, ân cần hỏi han
12 câu đầu: Thúy Kiều tìm cách thuyết phục trao duyên cho Thúy Vân
* Lời nhờ cậy (câu 1-2):
2. Đọc – hiểu từng phần văn bản
Cậy em em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
- Những từ


cậy:
chịu:
lạy:
thưa:
Tin tưởng, trông mong, hi vọng.
Bắt buộc, thông cảm mà chấp nhận.
Sự trang trọng, kính cẩn
(nhờ, mượn, phiền,…)
(nghe, vâng,…)
ngôn ngữ chính xác, tài tình
Cậy em em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.

* Lí lẽ trao duyên (câu 3 12)
* Lời nhờ cậy (câu 1-2):
nhiều từ ngữ biểu cảm, từ Hán Việt: “Khi … thề”, “Sự… bất kì”,… đi cùng điển tích: keo loan chắp mối tơ thừa.
cụm từ mang màu sắc, phong cách thành ngữ: “đứt gánh tương tư”,“tình máu mủ”, “lời non nước”, “thịt nát xương mòn”.
Chiếc vành với bức tờ mây,
Duyên này thì giữ vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.
b. 14 câu tiếp: Thuý Kiều trao kỉ vật và dặn dò em
* 6 câu đầu: Trao kỉ vật cho Thúy Vân