Tuần 29. Trao duyên

TRƯỜNG THPT NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU
NEXT
NEXT
TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – GV: PHẠM THANK KiỀU
http://www.powerpointbackgrounds.com
Hãy nêu những tác phẩm chính trong sự nghiệp văn học của nguyễn Du ?
Trả lời
- Chữ Hán: Thanh hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục.
- Chữ Nôm: Đoạn trường tân thanh, Văn chiêu hồn.
Câu hỏi
I Tìm hiểu chung
II Đọc hiểu
III Tổng Kết
Trao duyên
Ph?n hai
Trích Truy?n Ki?u Nguy?n Du
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Chị em Thúy Kiều
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
1.Vị trí đoạn trích: Trang 104 – 105 (SGK)
- Trích từ câu 723 - 756: lời Thuý Kiều nói với Thuý Vân.
Gia biến, Kiều quyết định bán mình chuộc cha.
Đêm cuối cùng, trước ngày đi theo Mã Giám Sinh, Kiều đã tâm sự và nhờ Thúy Vân thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng.
- Đoạn thơ mở đầu cho cuộc đời đau khổ của Kiều.
I. TÌM HI?U CHUNG :
Trao duyên
Trích Truy?n Ki?u Nguy?n Du
Hãy cho biết vị trí đoạn trích ?
Nêu những nội dung chính trong phần tiểu dẫn ?
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Khép lại cuộc sống ềm đềm, hạnh phúc→ mở ra đoạn đời trôi nổi, phiêu bạt, đắng cay.
-Vị trí đặc biệt:
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Bản chữ Nôm đoạn trích “Trao Duyên”
Ông Vũ Văn Kính khảo lục
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Cớ chi ngồi nhẫn tàn canh
Nỗi riêng còn mắc mối tình chi đây
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân.
Trước đèn ghé đến ân cần hỏi han
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Thuý Kiều
Kim Trọng
Thuý Vân
* Cuộc trao duyên:
Trực
tiếp
Gián
tiếp
Gợi ý tìm bố cục
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
2. Bố cục:
- Câu 1 - 12:
Thuý Kiều giãi bày lý do,
tìm cách thuyết phục để
trao duyên cho Thúy Vân
Câu 13 – 26:
Thuý Kiều trao kỷ vật
và dặn dò em.
- Câu 27 -34:
Thuý Kiều đau đớn đến ngất đi.
Văn bản trên chia làm mấy đoạn ?
Nội dung của từng đoạn ?
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
3 đoạn
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
II. ĐỌC HIỂU:
1.Thuý Kiều giãi bày lý do, tìm cách thuyết phục để trao duyên cho Thuý Vân: (Câu 1- 12)
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
Thúy Kiều đã dùng những từ nào để trao duyên ?
Em hãy tìm những từ gần nghĩa gạch dưới bên trên ?
Câu 1 – 2:
Thông cảm mà chịu lời.
+ Từ:
 Lựa chọn chính xác, chặt chẽ.
“Cậy ”:
“Chịu ”:
+ Từ:
- Lời lẽ , thái độ của Thúy Kiều:
“Lạy – thưa”: Thuý Vân
 Thể hiện thái độ trân trọng, hàm ơn.
Tin tưởng mà gởi gấm, hy vọng.
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
- Lời thưa của Thúy Kiều: rất rõ ràng, vắn tắt , dứt khoát
+ Thành ngữ:
"d?t gỏnh gi?a du?ng" + di?n tớch "keo loan"
 Kiều nhờ Vân nối lời thề ước với Kim Trọng
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Câu 3 – 4:
Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em
Cho biết nghệ thuật được sử dụng trong câu thơ trên ?
+ Đối:
“ngày quạt ước > < đêm chén thề”
Điệp : “Khi”
 Sự thề ước sâu nặng không thể nuốt lời .
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
- Lý do trao duyên:
Câu 5 – 6:
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề
Cho biết nghệ thuật được sử dụng trong câu thơ trên ?
- Kiều nói về hoàn cảnh khó xử của mình :
Hiếu – tình
Vì chữ hiếu, hy sinh chữ tình
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Câu 7 – 8:
Sự đâu sóng gió bất kỳ
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai
 Bi kịch nghiệt ngã.
Thào luận nhóm (3 phút):
Phân tích lý do để Thúy Kiều thuyết phục Thúy vân ?
- Thúy Kiều thuyết phục Thúy Vân nhận lời:
+ “ngày xuân …dài”
+ “ xót…non”
+ “ thịt nát xương mòn” – “ ngậm cười”
 Thúy vân còn rất trẻ
 Thúy Vân & Thúy Kiều là chỗ máu mủ tình thâm
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Câu 9 – 12:
Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây
 Lòng biết ơn sâu nặng đối với Thúy Vân
Thúy Kiều thuyết phục Thúy Vân như thế nào ?
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
 Thái độ trang trọng khẩn thiết, lý lẽ khéo léo, Kiều đã thuyết phục Thúy Vân thay mình nối lời thề ước với Kim Trọng
Câu hỏi:
Em có nhận xét gì về thái độ, lý lẽ của Kiều ?
Trả lời:
TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ
-Trao những kỷ vật, nhắc lại kỷ niệm:
Chiếc vành
Bức tờ mây
Phím đàn
Mảnh hương nguyền
Xuyến vàng đôi chiếc, khăn là một vuông
Tiên thề cùng thảo một chương
So lần dây vũ dây văn
Đài sen nối sáp, lò đào thêm hương
 Kỷ niệm đẹp: tình yêu sâu nặng.
 Gắn với đêm thề nguyền: thiêng liêng
2. Thuý Kiều trao kỷ vật và dặn dò em( câu 13-26)
1.Thuý Kiều giãi bày lý do, tìm cách thuyết phục để trao duyên cho Thuý Vân: (Câu 1- 12)
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Tình duyên thuộc về Thuý Vân
Kỉ vật là của hai người
 tâm trạng bi kịch, nỗi đau đớn tột cùng, tuyệt vọng.
 Tâm trạng nuối tiếc, đau đớn vì phải chia li với mối tình tuyệt đẹp .
-Thúy Kiều nói với Thúy Vân như nói với chính mình :
Mai sau
Tương lai
Đối lập :
Em nên vợ, nên chồng >< chị
Người mệnh bạc
Nhịp thơ 4/4 đứt đoạn như tiếng khóc
Hồn mang nặng lời thề
Người thác oan
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
Tâm trạng phức tạp, đau khổ, tuyệt vọng
Trước khi
trao duyên
Khi
trao duyên
Sau khi
trao duyên
Tình của
mình
Trắng tay
Sống với
hiện tại
Sống với quá khứ
và hiện tại
Sống với tương
lai hư vô
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
2. Thuý Kiều trao kỷ vật và dặn dò em: (câu 13 - 26)
I. TÌM HI?U CHUNG
II. ĐỌC HIỂU :
3.Thuý Kiều đau đớn đến ngất đi : (Câu 27 - 34) :
-Trở về hiện tại :
Đối : Trâm gãy, gương tan > < muôn vàn ái ân.
- Hướng về Kim Trọng : tình quân, Kim Lang, tự nhận mình phụ bạc
=> Ngôn ngữ độc thoại nội tâm , tác giả miêu tả một cách tinh tế diễn biến tâm trạng ,nỗi đau xót cực độ của Thuý Kiều khi phải đứt ruột trao mối duyên tình.Kiều phải hi sinh tình yêu nhưng lại càng tha thiết, trân trọng tình yêu đó  Kiều có thân phận khổ đau nhưng nhân cách sáng ngời!
Độc thoại nội tâm:
Thành ngữ:
Trâm gãy gương tan
Lời than thân - đau đớn cho số phận nghiệt ngã
- Phận bạc như vôi
-Nước chảy hoa trôi
 tình cảm nồng nàn không thể kìm nén; tiếng khóc uất nghẹn, thống thiết, tuyệt vọng
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
III. TỔNG KẾT
* Nội dung: Đoạn trích thể hiện bi kịch tình yêu, thân phận bất hạnh và nhân cách cao đẹp của Thúy Kiều,
* Nghệ thuật:
- Miêu tả tinh tế diễn biến tâm trạng nhân vật.
- Nghệ thuật đối thoại và độc thoại khéo léo, sinh động.
- Ngôn ngữ kết hợp hài hòa giữa bác học (điển tích) và bình dân (thành ngữ, từ ngữ dân gian)
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10 – BÀI : TRAO DUYÊN
4/ Mối quan hệ giữa tình cảm & lí trí, thân phận & nhân cách :
* Lí trí :
Tất yếu phải nhờ em trả nghĩa
* Tình cảm :
Tha thiết với Kim Trọng nhưng chữ hiếu buộc nàng phải hy sinh tình yêu
* Thân phận :
Đau khổ
* Nhân cách:
sáng ngời ( tự nhận mình là người phụ bạc)
Bốn mặt này hòa quyện chặt chẽ vào nhau làm cho nhân vật gần với con người thật
Tâm sự với nàng Thúy Vân
Xót thương lời chị dặn dò
Mười lăm năm đắm con đò xuân xanh
Chị yêu lệ chảy đã đành
Chớ em nước mắt đâu dành cho Kim
Ô kìa, sao chị ngồi im
Máu còn biết chảy về tim để hồng
Lấy người yêu chị làm chồng
Đời em thể thắt một vòng oan khiên...

... Em thành vợ của chàng Kim
Ngồi ru giọt máu tượng hình chị trao
Giấu đầy đêm nỗi khát khao
Kiều ơi! Em biết khi nào được yêu.
Trương Nam Hương
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa
Sau lời trao duyên thống thiết, Kiều chủ động trao lại cho Vân những kỷ vật nào ?
Sau lời trao duyên thống thiết, Kiều chủ động trao lại cho Vân những kỷ vật nào ?