Tuần 29. Trăng ơi... từ đâu đến?

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY
TRƯỜNG THCS HOÀI CHÂU
GV: LÊ THỊ NGA
Kiểm tra bài cũ
Ngôi kể là gì? Hãy nêu vai trò của ngôi kể trong văn tự sự?
Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện.

- Ngôi kể thứ nhất:trực tiếp kể ra những gì mình nghe, thấy, trải qua; trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ của mình chủ quan.
- Ngôi kể thứ ba: kể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật khách quan.
Vai trò:
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I.Tìm hiểu thứ tự kể trong văn
tự sự:
? Hãy tóm tắt các sự việc trong truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”?
1) Giới thiệu gia cảnh ông lão đánh cá.
2) Ông lão bắt được cá vàng, thả cá vàng, cá vàng hứa đền ơn ông.
3) Ông lão về nhà kể cho vợ nghe, mụ vợ bắt ông lão ra biển đòi cá vàng trả ơn.
4) Ông lão ra biển 5 lần theo đòi hỏi của mụ vợ và kết quả mỗi lần.
5) Cuối cùng, mụ trở về thân phận cũ bên cái máng lợn sứt mẻ ...
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
? Hãy chỉ ra sự việc mở đầu, sự việc chỉ nguyên nhân, sự việc thuộc diễn biến, sự việc chỉ kết quả?
Sự việc mở đầu
Nguyên nhân
Diễn biến
Kết quả
Các sự việc trong truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”?
?Các sự việc trong truyện được kể theo thứ tự nào? Thứ tự đó nêu lên hiệu quả nghệ thuật gì?
Các sự việc được kể theo thứ tự tự nhiên (trình tự thời gian)
Việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.-> kể xuôi.
=> Thứ tự kể xuôi nhằm nhấn mạnh lòng tham , sự bội bạc ngày càng tăng của mụ vợ và cuối cùng bị trả giá.
dễ theo dõi, dễ hiểu, dễ nhớ; làm nổi bật ý nghĩa truyện.
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I.Tìm hiểu thứ tự kể trong văn
tự sự:
1.Kể “xuôi”
? Vậy thế nào là kể theo thứ tự tự nhiên(kể xuôi)? Hiệu quả của thứ tự kể xuôi?

Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
Thảo luận : 2 phút
Câu 1: Sắp xếp các sự việc trong văn bản “ Sơn Tinh, Thủy Tinh” cho hợp lí ,bằng cách đánh số vào vòng tròn:
Sơn Tinh , Thủy Tinh đến cầu hôn.
Thủy tinh đến sau, tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh.
Hằng năm Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh, nhưng đều thua.
Vua Hùng ra điều kiện chọn rể.
Vua Hùng kén rể.
Sơn Tinh đến trước, được vợ.
Câu 2: Vì sao các truyện dân gian( truyền thuyết, cổ tích ) thường kể theo thứ tự nhiên ( kể xuôi) ?
Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh thua, rút về.
1
2
3
4
5
6
7
* Vì truyện dân gian thường có cốt truyện đơn giản, các sự việc nối tiếp nhau, các hành động thường lặp lại và tăng cấp Đây là cách kể thích hợp làm cho cốt truyện mạch lạc, sáng tỏ, dễ theo dõi.
dễ theo dõi, dễ hiểu, dễ nhớ; làm nổi bật ý nghĩa truyện.
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I.Tìm hiểu thứ tự kể trong văn
tự sự:
1.Kể “xuôi”

? Nêu các sự việc trong văn bản 2 sgk/98 ?
?Hậu quả Ngỗ phải gánh chịu trong hiện tại là gì?
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm thuốc trừ bệnh dại .
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình của Ngỗ.
Các sự việc trong văn bản 2 sgk/98 ?
? Nguyên nhân nào dẫn đến hậu quả đó?
Hậu quả
Nguyên nhân
?Thứ tự kể của văn bản này có giống văn bản “ Ông lão đánh cá và con cá vàng ” không? Vì sao?
Truyện bắt đầu từ hậu quả xấu-> Ngược lên kể nguyên nhân.
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm thuốc trừ bệnh dại .
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình của Ngỗ.
Các sự việc trong văn bản 2 sgk/98 ?
? Kí ức đó được thể hiện ở những sự việc nào?
? Vậy yếu tố hồi tưởng đóng vai trò gì trong câu chuyện?
Yếu tố hồi tưởng
- Giải thích những sự việc diễn ra trong quá khứ.
- Là chất keo kết dính, xâu chuỗi các sự việc: Hiện tại - Quá khứ - Hiện tại thống nhất với nhau.
Là yếu tố quan trọng làm cơ sở cho việc kể ngược.
gây bất ngờ, gây chú ý; thể hiện tình cảm nhân vật.

dễ theo dõi, dễ hiểu, dễ nhớ; làm nổi bật ý nghĩa truyện.
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I.Tìm hiểu thứ tự kể trong văn
tự sự:
1.Kể “xuôi”

2.Kể “ngược”

? Vậy đặc điểm của kể “ngược” là gì? Tác dụng của cách kể “ngược”?
dễ hiểu, dễ nhớ, dễ theo dõi; làm nổi bật ý nghĩa truyện.
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

? Có thể sắp xếp các sự việc ở bài tập 2 theo thứ tự xuôi không? Nếu được em sẽ bắt đầu từ sự việc nào và kết thúc ở sự việc nào?
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên trở thành lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm thuốc trừ bệnh dại.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình của Ngỗ.
2) Bị chó dại cắn, Ngỗ kêu cứu, không ai đến giúp.
dễ hiểu, dễ nhớ, dễ theo dõi; làm nổi bật ý nghĩa truyện.
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên trở thành lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm thuốc trừ bệnh dại.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình của Ngỗ.
2) Bị chó dại cắn, Ngỗ kêu cứu, không ai đến giúp.
? Vậy cùng một nội dung câu chuyện, chúng ta có thể kể theo mấy cách?
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
? Qua bài tập 1, 2 em hãy cho biết có những thứ tự kể nào trong văn tự sự ? Nêu đặc điểm và tác dụng của những thứ tự kể ấy ?
Có 2 thứ tự kể trong văn tự sự:
Kể “xuôi”

gây bất ngờ, gây chú ý, thể hiện tình cảm nhân vật.

Kể “ngược”

dễ theo dõi, dễ hiểu, dễ nhớ; làm nổi bật ý nghĩa truyện.
gây bất ngờ, gây chú ý, thể hiện tình cảm nhân vật.

dễ theo dõi, dễ hiểu, dễ nhớ; làm nổi bật ý nghĩa truyện.
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I.Tìm hiểu thứ tự kể trong văn
tự sự:
1.Kể “xuôi”

2.Kể “ngược”

II. Luyện tập:
1.Bài tập 1: (sgk/98)
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

* Truyện kể theo ngôi thứ nhất.
* Thứ tự kể: Kể ngược ( hồi tưởng)
* Vai trò của yếu tố hồi tưởng:
Là cơ sở cho việc kể ngược, xâu chuỗi các sự việc:
Hiện tại- quá khứ- hiện tại.
*Túm t?t cỏc s? vi?c chớnh:
1) "Tụi" v� Liờn l� dụi b?n thõn.
2) Lỳc d?u "tụi" ghột Liờn.
3) M?t l?n va ch?m "tụi" dó hi?u Liờn.
4) Chỳng tụi th�nh b?n.

1. Bài tập 1: (SGK /98):

Câu chuyện được kể theo thứ tự nào, ngôi nào ? Yếu tố hồi tưởng đóng vai trò thế nào trong câu chuyện?
gây bất ngờ, gây chú ý, thể hiện tình cảm nhân vật.

dễ theo dõi, dễ hiểu, dễ nhớ; làm nổi bật ý nghĩa truyện.
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I.Tìm hiểu thứ tự kể trong văn
tự sự:
1.Kể “xuôi”

2.Kể “ngược”

II. Luyện tập:
1.Bài tập 1: (sgk/98)
2.Bài tập 2: (sgk/99)
Tìm hiểu đề và lập dàn bài cho đề sau:
“Kể câu chuyện lần đầu tiên em được đi chơi xa”.


Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
2.Bài tập 2: (sgk/99)
I.Tìm hiểu đề:
1.Thể loại: Tự sự (kể chuyện) đời thường.
2. Nội dung: Lần đầu được đi chơi xa.
3. Ngôi kể: Ngôi thứ nhất
4.Thứ tự kể: Kể xuôi (hoặc kể ngược)

II. Dàn bài:
1. Mở bài:
- Nếu kể xuôi: Giới thiệu thời gian, địa điểm, lí do được đi chơi.
- Nếu kể ngược( hồi tưởng): Nhân điều gì đó khiến em nhớ lại lần đầu
tiên được đi chơi xa, ở nơi nào?
2. Thân bài: Kể tuần tự diễn biến (hành trình) cuộc đi chơi - cần lưu
ý kể tỉ mỉ một sự việc đáng nhớ nhất.
3. Kết bài: - Nêu ấn tượng sau chuyến đi.
- Mong ước của em…
gây bất ngờ, gây chú ý, thể hiện tình cảm nhân vật.

dễ theo dõi, dễ hiểu, dễ nhớ; làm nổi bật ý nghĩa truyện.
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I.Tìm hiểu thứ tự kể trong văn
tự sự:
1.Kể “xuôi”

2.Kể “ngược”

II. Luyện tập:
1.Bài tập 1: (sgk/98)
2.Bài tập 2: (sgk/99)
Thực hành: Viết phần mở bài:
* Cách 1( kể xuôi)
* Cách 2( kể ngược)
VD: Trong kỳ nghỉ hè vừa qua,
em được bố mẹ cho đi chơi xa một chuyến ở Vũng Tàu. Đó là một chuyến đi mà em mong đợi từ lâu.
VD: Hôm chủ nhật vừa qua khi dọn dẹp tủ sách, tình cờ em tìm thấy tấm ảnh gia đình chụp ở. Nha Trang mùa hè năm trước. Cầm tấm ảnh trên tay, lòng em bồi hồi nhớ lại chuyến đi chơi xa đầy thú vị đó.
Kể xuôi : giới thiệu thời gian, địa điểm, lí do được đi chơi.
Kể ngược (hồi tưởng): nhân điều gì khiến em nhớ lại lần đi chơi xa, ở nơi nào? Chuyến đi đã để lại ấn tượng gì ?
Tiết 36 Tập làm văn:
THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
DẶN DÒ:
- Hoàn tất các bài tập vào vở.
- Học thuộc phần ghi nhớ.
- Chuẩn bị cho bài viết tập làm văn 2 tiết tại lớp, cụ thể: lập dàn ý cho các đề trong sgk.
XIN CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
Tiết học đến đây kết thúc
- Hoàn tất các bài tập vào vở.
- Học thuộc phần ghi nhớ.
- Chuẩn bị cho bài viết tập làm văn 2 tiết tại lớp.
(lập dàn ý cho các đề trong sgk)
Không nắm được nội dung, ý nghĩa của truyện vì các sự việc bị xáo trộn không theo trình tự tự nhiên. Do đó không làm nổi bật ý nghĩa của truyện là phê phán sự tham lam bội bạc của mụ vợ.
* Vì truyện dân gian thường có cốt truyện đơn giản, các sự việc nối tiếp nhau, các hành động thường lặp lại và tăng cấp => Đây là cách kể thích hợp làm cho cốt truyện mạch lạc, sáng tỏ, dễ theo dõi.
1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm thuốc trừ bệnh dại
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên trở thành lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình của Ngỗ.
? Vậy cùng một nội dung câu chuyện, chúng ta có thể kể theo mấy cách?
I.Tìm hiểu đề:
1.Thể loại: Tự sự (kể chuyện) đời thường.
2. Nội dung: Lần đầu được đi chơi xa.
3. Ngôi kể: Ngôi thứ nhất
4.Thứ tự kể: Kể xuôi (hoặc kể ngược)

? Hãy tóm tắt các sự việc trong truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”?
VD: Hôm chủ nhật vừa qua khi dọn dẹp tủ sách, tình cờ em tìm thấy tấm ảnh gia đình chụp ở. Nha Trang mùa hè năm trước. Cầm tấm ảnh trên tay, lòng em bồi hồi nhớ lại chuyến đi chơi xa đầy thú vị đó.
Kể ngược (hồi tưởng): nhân điều gì khiến em nhớ lại lần đi chơi xa, ở nơi nào? Chuyến đi đã để lại ấn tượng gì ?
Kể xuôi : giới thiệu thời gian, địa điểm, lí do được đi chơi