Tuần 29. Hồn Trương Ba, da hàng thịt

HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT
--- Lưu Quang Vũ ---
NHÓM 6
ĐỀ BÀI: Từ bi kịch của Hồn Trương Ba, nêu ý nghĩa tư tưởng của đoạn trích “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”?
DÀN BÀI:
Mở Bài:
+ Lưu Quang Vũ (1948 - 1988), là một tài năng đa dạng, được coi là hiện tượng đặc biệt của sân khấu kịch, nhà soạn kịch tài ba của Việt Nam.
+ Tài năng của ông chịu ảnh hưởng từ cha, từ Xuân Quỳnh, và từ thời đại. Những vở kịch của ông mang ý nghĩa triết lí về cuộc sống.
+ Vở kịch “HTB, DHT” là vở kịch đặc sắc nhất của LQV, sáng tác 1981, ra mắt 1984, nhanh chóng gây tiếng vang lớn, có ý nghĩa tư tưởng rất sâu sắc. Thể hiện qua bi kịch của nhân vật Trương Ba.
2. Thân Bài:
Thế nào là bi kịch?
Là trạng thái tinh thần tiêu cực được nảy sinh khi có mâu thuẫn giữa ước mơ, khát vọng với hiện thực. Nó nảy sinh buồn chán, đau khổ và bất lực.
Xung đột kịch: Thường được tạo dựng bởi những mâu thuẫn không thể điều hòa giữa cái thiện và cái ác, giữa cái cao cả và cái thấp hèn. Mọi cách giải quyết đều dẫn đến cái chết.
Nhân vật bi kịch: Mang trong mình nhiều vẻ đẹp, lí tưởng cao cả…nhưng cũng mang lỗi lầm và kết thúc là sự trớ trêu của số phận, mang tính chất dự báo, thức tỉnh về những điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống.
 Trương Ba là một nhân vật như thế.
b) Tìm hiểu bi kịch của Trương Ba (Xét bi kịch bị tha hóa trong cuộc đối thoại giữa hồn và xác)
Trương Ba là ai?
+ Tâm hồn cao khiết, sống mẫu mực.
+ Làm vườn chăm chỉ, khéo léo, yêu cỏ cây hoa lá.
+ Chơi cờ rất giỏi, bạn cờ của Đế Thích.
Tình huống bi kịch:
+ Do sự tắc trách của Nam Tào, Bắc Đẩu  Chết oan  Đế Thích sửa sai: Cho hồn Trương Ba nhập vào xác hàng thịt vừa chết.
Khập khiễng, đối mặt với nghịch cảnh.
* Lời đối thoại giữa hồn và xác: HỒN CÓ PHỤ THUỘC VÀO XÁC HAY KHÔNG?
Khi hồn muốn thoát khỏi xác thì xác tuyên chiến bằng giọng mỉa mai, châm biếm.
+ Khẳng định “Ông không tách ra khỏi tôi được đâu”.
+ Đưa ra những lí lẽ cụ thể, sắc bén (Hai ta đã…, ông phải tồn tại nhờ tôi…)
Xác chứng minh: Nếu không có xác thì hồn không thể tồn tại.
Trương Ba đuối lí, bối rối.
Khi hồn cho rằng xác âm u đui mù, không chi phối được mình  Xác chứng minh hồn không đúng (Khi đứng cạnh vợ tôi, trước các món ăn, tát thằng con…)
Xác rủ hồn chơi “Trò chơi tâm hồn” ( Hồn phải chiều chuộng những bản năng của xác, rồi cứ việc đổ lỗi cho xác để hồn được thanh thản…)
 Hồn khẳng định lí lẽ của xác thật ti tiện. Dần dần đuối lí, bần thần nhập vào xác.
HỒN ĐÃ THUA CUỘC.
c) GIÁ TRỊ TƯ TƯỞNG THÔNG QUA BI KỊCH:
HỒN: Ý thức, lí trí.
XÁC: Bản năng của con người.
Nếu để bản năng chiến thắng lí trí  Dễ đánh mất mình, dung tục hóa.
Ý NGHĨA TƯ TƯỞNG:
Được sống làm người quý giá thật, nhưng được sống là chính mình còn quý giá hơn. Sự sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên với sự hài hòa giữa thể xác và tâm hồn. Con người phải luôn luôn biết đấu tranh trước những nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục, để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tốt đẹp.
3. Kết Bài:
Thông qua bi kịch bị tha hóa, người đọc nhận ra được thông điệp của Lưu Quang Vũ: Đừng để bản năng lấn át mất lí trí. Hãy biết cân bằng giữa phần CON và phần NGƯỜI. Đây là lời cảnh tỉnh, nhắc nhở tất cả mọi người nhất là trong thời đại bây giờ.
Những ý nghĩa tư tưởng ấy sẽ còn lưu dấu mãi trong lòng mỗi người.
BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ TỪNG THÀNH VIÊN:
+ Tìm các thông tin: Ly, Nhung, Trung, Linh, Ngọc (cả nhóm)
+ Biên tập thông tin: Ngọc, Phương Linh
+ Viết bài: Ngọc, Phương Linh
+ Thiết kế PowerPoint : Trung, Ly, Nhung
+ Soát, duyệt, chỉnh sửa bài: Cả nhóm
+ Thuyết trình: Ngọc
Ưu điểm: Đoàn kết, hoạt động nhóm tương đối hiệu quả, khá tích cực.
Nhược điểm: Chờ đợi lời nhận xét từ Cô và các bạn !!!!
Đây là buổi thuyết trình văn cuối cùng của NHÓM 6 trước khi phải rời xa mái trường và thầy cô. Trong lúc mọi sự bối rối, có điều gì sơ suất mong các bạn góp ý =))
Sự nhận xét của cô và các bạn là động lực giúp cho nhóm có thêm kinh nghiệm để hoàn thiện tốt hơn những công việc trong tương lai!
XIN CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE!