Tuần 29. Đọc thêm: Tiếng mẹ đẻ - nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức

Chào Cô Và Các Bạn Thân Mến!
11.3
Trường THPT Võ Minh Đức
VĂN HỌC
(Đọc Thêm)
TIẾNG MẸ ĐẺ
NGUỒN GIẢI PHÓNG
CÁC DÂN TỘC BỊ ÁP BỨC
Nguyễn An Ninh
A. Giới Thiệu
Nguyễn An Ninh
(1900 – 1943)
1. Tác giả:
- Là nhà văn, nhà báo, nhà yêu nước tiến bộ nổi tiếng đầu thế kỉ XX.
- Ông sinh ra trong gia đình giàu truyền thống yêu nước thương nòi, lớn lên trên đất Gia Định là trung tâm văn hóa của nước ta thời kì Pháp thuộc.
- Ông có học vấn rộng, tìm hiểu văn hóa của nhiều nước Châu Âu.
- Cuộc đời ông gắn liền với hoạt động diễn thuyết, viết báo chống Đế quốc - Phong kiến, là phần tử nguy hiểm trong mắt thực dân Pháp và bị truy nã.
- 1939, ông bị bắt, kết án, giam ở Côn Đảo.
-1943, ông mất do sự hành hạ của Thực dân Pháp.
Chân dung Nguyễn An Ninh trên mộ ở Côn Đảo
Cảnh tù đày ở Côn Đảo
Quang cảnh mộ nhà yêu nước Nguyễn An Ninh ở Côn Đảo
Mộ nhà yêu nước Nguyễn An Ninh ở Côn Đảo
2. Sáng tác:
Sự nghiệp tên tuổi của ông gắn liền với những buổi diễn thuyết sôi động và những bài báo nổi tiếng.
Văn phong của ông khúc chiết, trong sáng, vừa có độ sâu về tư duy văn hóa vừa tràn đầy nhiệt huyết của một người yêu nước gần gũi với đời sống và người lao động.
Là chủ bút của tờ báo yêu nước “Tiếng chuông rè”.
Ông dịch “Khế ước xã hội” của Ru-xô, soạn vở tuồng “Hai Bà Trưng”,...
Một số tác phẩm của ông
Khế ước xã hội của Ru-xô
- Viết năm 1925, đăng trên báo “Tiếng chuông rè”, bút danh Nguyễn Tịnh.
- Trong những năm đầu thế kỉ XX, phần lớn tầng lớp trí thức Việt Nam xuất thân từ nhà trường Tây học. Họ ít nhiều chịu tư tưởng nô dich, sùng bái phương Tây. Trong hoàn cảnh ấy, nhà báo Nguyễn An Ninh đã viết bài báo này để đánh thức những kẻ có hiểu biết nông cạn về văn hóa, chỉ ra cho họ thấy sai lầm của mình.
3. Tác phẩm: “Tiếng mẹ đẻ - Nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức
a) Hoàn cảnh sáng tác:
Báo “Tiếng chuông rè”
Phần 1:Từ đầu đến “giống nòi lo lắng”: Phê phán những người do thiếu hiểu biết, thích khoe khoang nên đã vô tình từ bỏ “văn hóa cha ông và tiếng mẹ đẻ”.
- Phần 2: Tiếp theo đến “nói ra” :Thuyết minh cho tư tưởng nòng cốt của bài viết: “tiếng mẹ đẻ, nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức”.
- Phần 3: Phần còn lại: Quan niệm của tác giả về mối quan hệ giữa tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài.
c) Bố cục tác phẩm: (3 phần)
b) Đọc tác phẩm: SGK/89
B. Tìm Hiểu ND - NT
1) Những hành vi học đòi Tây hóa đáng phê phán:
Tác giả Nguyễn An Ninh phê phán những hành vi nào của thói học đòi “Tây hóa”?
- Thích nói tiếng Pháp (dù là bập bẹ mấy tiếng) hơn là nói tiếng Việt cho mạch lạc.
- Cóp nhặt những cái tầm thường của phong hóa Châu Âu để lòe đồng bào rằng: mình được đào tạo theo kiểu Tây phương.
- Mù văn hóa Châu Âu.
- Kiến trúc và trang trí nhà cửa lai căng, lại ngỡ là học theo văn minh Pháp.
- Từ bỏ tiếng mẹ đẻ, cho là tiếng Việt nghèo nàn.
1) Những hành vi học đòi Tây hóa đáng phê phán:
=>Thái độ của tác giả: châm biếm, phê phán gay gắt, lo lắng, xót xa.


Những người An Nam thời Pháp thuộc
2) Tiếng nói có tầm quan trọng đặc biệt đối với vận mệnh dân tộc:
Theo bạn, Tiếng Mẹ Đẻ có vai trò như thế nào?
- Tiếng nói là người bảo vệ quý báu nhất nền độc lập của các dân tộc.
Tiếng nói là yếu tố quan trọng nhất giúp giải phóng các dân tộc bị thống trị.

2) Tiếng nói có tầm quan trọng đặc biệt đối với vận mệnh dân tộc:
3) Căn cứ chứng tỏ tiếng nước mình “không nghèo” :
Căn cứ vào đâu, tác giả nhận định “tiếng nước mình” không nghèo nàn?
-Ngôn từ thông dụng (sinh hoạt, khẩu ngữ…) của tiếng Việt rất phong phú.
-Ngôn ngữ giàu có của Nguyễn Du.
-Người Việt có thể dịch những tác phẩm lớn của Trung Quốc sang tiếng Việt.
-Tác giả không lí luận nhiều, chỉ đưa ra liên tiếp 3 câu hỏi tu từ:
- “Ngôn ngữ của Nguyễn Du giàu hay nghèo?”
- “Vì sao người An Nam… tác phẩm tương tự?”
- “Phải quy lỗi… bất tài của con người?”
Người Việt sáng tạo ra chữ Nôm để ghi âm tiếng Việt
3) Căn cứ chứng tỏ tiếng nước mình “không nghèo” :
- Tiếng nước ngoài là cần thiết với mỗi người. tuy nhiên, sự cần thiết biết một ngôn ngữ Châu Âu hoàn toàn không kéo theo chuyện từ bỏ tiếng mẹ đẻ.
Tiếng nước ngoài mà mình học được phải làm giàu cho ngôn ngữ nước mình.
- Häc tiÕng n­íc ngoµi ®Ó lµm giµu cho ng«n ng÷ “n­íc m×nh” chø kh«ng ph¶i tõ bá tiÕng mÑ ®Î.

4) Mối quan hệ giữa ngôn ngữ nước ngoài và ngôn ngữ “nước mình” :
=> Quan điểm đúng đắn: Tiếng Việt cần phải được bảo vệ và giữ gìn.
Trong hoàn cảnh nước nhà đang bị thực dân thống trị thì câu nói sau đây của tác giả có hoàn toàn đúng không: “Nếu người An Nam hãnh diện giữ gìn tiếng nói của mình và ra sức làm cho tiếng nói ấy phong phú hơn để có khả năng phổ biến tại An Nam các học thuyết đạo đức và khoa học của Châu Âu , việc giải phóng dân tộc An Nam chỉ còn là vấn đề thời gian”?
5) Nhận định của Nguyễn An Ninh:
Trong hoàn cảnh nước nhà đang bị thực dân Pháp thống trị thì câu nói (.) của Nguyễn An Ninh phiến diện, chỉ đúng một nửa, vì:
- Để lật đổ được chính quyền thực dân - phong kiến cai trị cần cả đấu tranh vũ trang.
- Tiếng nói cũng là là một nhiệm vụ quan trọng của cách mạng Việt Nam.
C. Củng cố
Tiếng Việt
[...] “Ai phiêu bạt nơi chân trời góc biển
Có gọi thầm tiếng Việt mỗi đêm khuya
Ai ở phía bên kia cầm súng khác
Cùng tôi trong tiếng Việt quay về.

Ôi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ
Quên nỗi mình quên áo mặc cơm ăn
Trời xanh quá, môi tôi hồi hộp quá
Tiếng Việt ơi, tiếng Việt ân tình.”
Lưu Quang Vũ
GIẢI MÃ Ô SỐ
Trò Chơi
Chơi
1
2
3
4
5
6
7
Thực hiện:
Châu Khánh Mai
Phạm Thị Thanh Thảo
Lê Trần Trúc Vy
Nguyễn Cam Trúc Vy
Bài Thuyết Trình Đến Đây Là Kết Thúc!!!
11.3