Tuần 28. Truyện Kiều

Truyện Kiều
Nguyễn Du
Môn Ngữ Văn
Giáo viên Nguyễn Thu Thủy
NỘI DUNG BÀI HỌC:
Cuộc đời Nguyễn Du
Sự nghiệp văn học Nguyễn Du
I. Cuộc đời Nguyễn Du

Nguyễn Du ( 1765- 1820) sinh tại Thăng Long.Hiệu là Thanh Hiên, tự là Tố Như.
Cha là : Nguyễn Nghiễm – Tể tướng nhà Lê, quê : Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh.
Mẹ là: Trần Thị Tần, vợ ba của Nguyễn Nghiễm, quê Đông Ngà, Kinh Bắc nay thuộc Bắc Ninh
Ông sinh ra trong gia đình có truyền thống quan lại và sáng tac văn chương
- Các giai đoạn của cuộc đời:
+ Thời thơ ấu sống sung túc ở kinh thành Thăng Long. Cha mẹ mất sớm, mấy anh em phải nương nhờ người anh cả cùng cha khác mẹ Nguyễn Khản . Từng thi đỗ tam trường.
+ Mười năm lang thang gió bụi ở quê vợ Thái Bình và nhiều vùng nông thôn khác.
+ Làm quan (bất đắc dĩ) dưới triều Nguyễn Gia Long.
Những nhân tố góp phần phát triển sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Du.
a) Gia đình, quê hương và các vùng văn hóa.
- Quê cha Hà Tĩnh – vùng quê anh kiệt.
- Quê mẹ Bắc Ninh – cái nôi của dân ca quan họ.
- Sinh ra và lớn lên ở kinh thành Thăng Long nghìn năm văn hiến trong một gia đình quan lại quý tộc, có học vấn và truyền thống văn chương.
- Mười năm lưu lạc quê vợ và nhiều vùng nông thôn khác – nơi đây đã giúp ND trải nhiệm cuộc sống và đưa những trải nghiệm ấy vào tác phẩm.
- Từng đi sứ TQ và được tiếp xúc với nền văn hóa Trung Hoa.
b) Thời đại xã hội
- ND sống vào khoảng nửa cuối TK 18 nửa đầu TK 19, XHPKVN có nhiều biến động.
- ND đã chứng kiến, trải qua và sống với những biến động ấy. Điều đó cũng đã ảnh hưởng đến sáng tác của ông.
C, Bản thân
cuộc đời gió bụi, phiêu bạt trong loạn lạc chính là yếu tố quan trọng nhất để Nguyễn Du có vốn sống và tư tưởng làm nên một đỉnh cao văn học có một không hai: Truyện Kiều.
II.SỰ NGHIỆP VĂN HỌC

1. Các sáng tác chính
a) Sáng tác bằng chữ Hán
- Thanh Hiên thi tập
- Nam trung tạp ngâm
- Bắc hành tạp lục
b) Sáng tác bằng chữ Nôm
- Truyện Kiều
- Văn chiêu hồn
2. Một vài đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của thơ văn Nguyễn Du
a) Đặc điểm nội dung
- Thể hiện tình cảm chân thành, sự cảm thông sâu sắc đối với cuộc sống và con người, đặc biệt là những người nhỏ bé, bất hạnh, người phụ nữ.
- Triết lí về thân phận của người phụ nữ.
- Khái quát bản chất tàn bạo của chế độ phong kiến, của bọn vua chúa đã chà đạp lên quyền sống, quyền hạnh phúc của con người.
- Đặt vấn đề về người phụ nữ tài hoa bạc mệnh với tấm lòng nhân đạo sâu sắc.
- Đề cao quyền sống con người, đồng cảm và ngợi ca tình yêu lứa đôi tự do, khát vọng tự do và hạnh phúc của con người.


b) Đặc điểm nghệ thuật
- Vận dụng thành công các thể thơ của TQ
- Đưa thể thơ lục bát lên đỉnh điểm của thơ ca
trung đại.
- Việt hóa nhiều yếu tố ngôn ngữ ngoại nhập.
- Vận dụng sáng tạo thành công lời ăn tiếng nói của
nhân dân vào trong sáng tác của mình