Tuần 28. Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật

Tiết 85: Tiếng Việt
Phong cách ngôn ngữ
nghệ thuật
Giáo viên : Nguyễn Thị Dung
Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Tuyên Quang
VĂN BẢN 1
VĂN BẢN 2

Sen: cây mọc ở nước, lá tròn to, hoa màu trắng hay hồng, nhị vàng hương thơm nhẹ, hạt dùng để ăn.

(Từ điển Tiếng Việt )
Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng.

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh,

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
(Ca dao)
Sen: cây mọc ở nước, lá tròn to, hoa màu trắng hay hồng, nhị vàng hương thơm nhẹ, hạt dùng để ăn.
(Từ điển Tiếng Việt )
VĂN BẢN 1
VĂN BẢN 2
Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng.

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh,

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
(Ca dao)
Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng.

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh,

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
(Ca dao)


Văn bản 1
Văn bản 2
Từ ngữ
trung hòa,
diễn đạt không
bóng bẩy.
Từ ngữ gợi hình, gợi cảm, diễn đạt sinh động. Hình ảnh, màu sắc phong phú,
đa dạng: lá xanh, bông trắng, nhị vàng. Cách sắp
xếp các lớp lang để gợi tả
Đều nói về cây
hoa sen
Ví dụ:
Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng.
(Tố Hữu, Lượm)
Đoạn thơ nói về ai? Về sự việc gì? Người viết muốn gửi gắm tình cảm gì trong đoạn thơ? Khi đọc đoạn thơ em có tình cảm gì với nhân vật?

Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung
(Nguyễn Du)

Bạn thấy hôm nay thời tiết thế nào?
- Thời tiết hôm nay rất đẹp!
So sánh
Tác giả
Điểm
chung
Điểm riêng
Từ ngữ
Nhịp điệu
Hình tượng
Nguyễn
Khuyến
Lưu Trọng
Lư
Nguyễn
Đình
Thi
Cùng

viết

về

mùa

thu
Chỉ mức độ về khoảng
cách, màu sắc, trạng thái, hoạt động.
Dùng âm thanh để gợi cảm xúc.
Miêu tả trực tiếp hình ảnh và cảm xúc.
4/3
3/2
3/2+ 4/3+ 2/3...
Bầu trời bao la, trong sáng, tĩnh lặng, nhẹ nhàng.
Âm thanh xào xạc, lá vàng chuyển mùa.
Bầu trời thu tràn đầy sức sống mới.
Anh Chí ơi! Sao anh lại làm ra thế?
Chí Phèo lim rim mắt, rên lên:
Tao chỉ liều chết với bố con nhà mày đấy thôi. Nhưng mà tao chết thì có thằng sạt nghiệp, mà còn rũ tù chưa biết chừng.
Cụ bá cười nhạt, nhưng tiếng cười giòn giã lắm: người ta bảo cụ hơn người cũng bởi cái cười:
Cái anh này nói mới hay! Ai làm gì mà anh phải chết? Đời người chứ có phải con ngoé đâu? Lại say rồi phải không?
(Nam Cao, Chí Phèo)
phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
Tính hình tượng
Tính cá thể hoá
Tính truyền cảm
Bánh trôi nước
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
(Hồ Xuân Hương)
Bánh trôi nước
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
(Hồ Xuân Hương)

BÁNH
TRÔI
NƯỚC
Tính hình tượng: Gợi tả hình
ảnh bánh trôi nước từ đó gợi
tả hình ảnh người phụ nữ.
Tính cá thể hoá: Hình ảnh
độc đáo, sinh động; diễn đạt
cụ thể, hàm súc; sử dụng
các biện pháp tu từ.
Tính truyền cảm: Đồng cảm
với thân phận bất hạnh
của người phụ nữ, ca ngợi
phẩm chất tốt đẹp của họ.
Ngôn ngữ nghệ thuật
Thông tin
Thẩm mỹ
Tổ chức, lựa chọn ngôn từ
Tính hình tượng
Tính truyền cảm
Tính cá thể
Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ:
- Tìm trong SGK Ngữ văn đã học những văn bản nghệ thuật và xếp vào 3 loại: tự sự, trữ tình, văn bản sân khấu (kịch, chèo).
- Tìm và phân tích tính hình tượng của ngôn ngữ nghệ thuật trong hai câu thơ sau:
“Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi bóng những hàng tre”.
(Tế Hanh)
Đọc soạn bài: “Trao duyên” (trích Truyện Kiều) của Nguyễn Du.