Tuần 28. Ông già và biển cả

HÊ Minh Uê
ông già và biể
n cả
Giáo viên: Phan Thị Hêuệ
Lớp 12 Tiết PPCT:82
Trường thpt cẩm bình
Qua phần tiểu dẫn và các tư liệu tham khảo , trình bày những hiểu biết của em về tác giả Hê _ Minh _ Uê ?
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Ông già và biển cả
Năm sinh _ mất: 1899 _ 1961
Nơi sinh: Ngoại bang Chicago Hoa Kỳ .
Gia đình: Sinh trưởng trong một gia đình khá giả bố là bác sĩ , mẹ là giáo viên dạy nhạc
?Cuộc đời: Ông đã từng tham gia chiến
tranh rất nhiều lần và bị
thương ? lí do ông viết rất
hay về chiến tranh .
Ông sống chủ yếu ở ngoài nước
Mĩ (Gần 20 năm sống ở Cuba)
1. Tác giả
Ông già và biển cả
Hê Minh Uê nhà văn lớn của nhân loại tiến bộ .Người đề xuất nguyên lí tảng băng trôi .
Nhà văn suốt đời theo đuổi phương châm viết một áng văn xuôi đơn giản và trung thực về con người .
Hê Minh Uê đã vượt ra ngoài một "thế hệ vứt đi " mà ông thuộc về một" thế hệ đang tiếp đến "
Quan sát hình ảnh tảng băng trôi . Anh (Chị ) hãy giải thích ngắn gọn những hiểu biết của mình về nguyên lí tảng băng trôi của Hê Minh Uê
Ông già và biển cả
1. Tác giả
Tác phẩm văn chương phải là một tảng băng trôi một phần nổi bảy phần chìm .
Nguyên lí tảng băng trôi
Cách viết ngắn gọn hàm xúc tạo ra mạch ngầm văn bản hay các lớp nghĩa chưa được phơi bày trực tiếp trong tác phẩm .
Văn phong giản dị , tước bỏ những chi tiết không cần thiết chỉ giữ lại phần cốt lõi nhưng người đọc vẫn hiểu được những gì tác giả bỏ đi , không có trong văn bản .
Ngôn ngữ , chi tiết , cốt truyện , thậm chí cả nhân vật trong tác phẩm rất cô đọng .
Xây dựng hình ảnh tượng trưng với nhiều tầng ý nghĩa
Phát huy trí tưởng tượng , sáng tạo của người đọc
Ông già và biển cả
2 . Tác phẩm
Kể tên những tác phẩm của Hê Minh Uê ?
Truyện ngắn: 80 truyện
? Phong vị độc đáo , hiếm thấy
Tiểu thuyết: Đặc biệt thành công
1952 _ Ông già và biển cả
1926 _ Mặt trời vẫn mọc
1929 _ Giã từ vũ khí
1940 _ chuông nguyện hồn ai
* Hệ thống tác phẩm:
Em hiểu gì về nhan đề của tác phẩm ?
=> Tầm vóc lớn lao của con người ngay cả khi tưởng chừng như không thể .
ý chí nghị lực của con người ? bài ca ngợi ca con người .
Tư tưởng chủ đề của tác phẩm: Niềm tin bất diệt vào con người .
Ông già và biển cả
2 . Tác phẩm
* Tiểu thuyết Ông già và biển cả
Giới thiệu khái quát:
Nhan đề " Ông già và biển cả "
Người câu _ con cá
Con người _ thiên nhiên
Con người _ ước mơ khát vọng cao cả
Ông già và biển cả
2 . Tác phẩm
=> Tác phẩm thể hiện rõ nhất Nguyên lí tảng băng trôi
* Tiểu thuyết Ông già và biển cả
Giới thiệu khái quát: + , Tác phẩm quan trọng nhất trong sự nghiệp sáng tác của Hê Minh Uê ( quyết định giải Nô ben văn học ) .
+ , Tác phẩm chuyển tải thông điệp_tuyên ngôn nghệ thuật cho toàn bộ sự nghiệp sáng tác của Hê Minh Uê: Con người ta sinh ra không phải để dành cho thất bại , con người có thể bị huỷ diệt chứ không thể bị thất bại .
Tóm tắt tác phẩm: Ông già và biển cả
Ông già và biển cả
2 . Tác phẩm
Sức tàn lực kiệt , lão vác cột buồm về lều , ngủ mê man và mơ về những con sư tử .
Có một ông già đánh cá ở vùng nhiệt lưu tên là: Xantiago đã 84 ngày không kiếm được con cá nào. Chú bé Manôlin không được bố mẹ cho đi thuyền của lão già xúi quẩy .
Ngày thứ 85 , lão Xantiago chèo thuyền ra khơi trước lúc trời sáng .Đến vùng giếng lớn lão thả câu .
Đúng lúc định chợp mắt, lão thấy con thuyền bị kéo phăng ra khơi . Lão cố níu dây câu để giữ con cá lớn đến lúc không còn nhìn thấy đất liền .
Đêm xuống ,lão ái ngại cho con cá chưa thấy mặt . Sáng ngày thứ hai , lão cắt bớt dây câu . Đêm thứ hai , con cá bơi chậm lại và đột nhiên nhô lên - một con cá Kiếm - con cá lớn mà lão mơ tưởng. Lão vật lộn với nó .
Sáng ngày thứ ba , con cá bắt đầu lượn vòng rồi lồng lên phô tất cả tầm vóc, sức mạnh và vẻ đẹp .
Sau khi dùng xỉa đâm chết con cá , lão tìm cách quay về .
Nhưng lúc quay về , hết đàn cá mập này đến đàn cá mập khác đến rỉa thịt con cá của lão . Sau khi chống lại con cá mập cuối cùng lão cập bến với bộ xương cá Kiếm .
Nêu vị trí và nội dung của đoạn trích ? Đoạn trích có thể chia thành mấy phần ? ý chính của mỗi phần ?
Ông già và biển cả
_ Nội dung: kể lại việc ông lão Xantiago đuổi theo và bắt được con cá Kiếm .
II . T�m hiĨu �o�n tr�ch
_ Vị trí: Nằm gần cuối truyện
A. Vị trí và nội dung, bố cục:
Phần 2:" Còn lại "_ Hành trình trở về của ông lão.
Bố cục: 2 phần
Phần 1: " Từ đầu ... bồng bềnh theo sóng " _ Diễn biến cuộc chinh phục con cá Kiếm của ông lão.
Hình tượng vẻ đẹp của cá Kiếm được nhà văn miêu tả như thế nào ? Qua các vòng lượn ? Từ đó rút ra những cảm nhận gì ?
1. Hình tượng Vẻ đẹp của cá Kiếm
* Qua c¸c vßng l­în:
H×nh ¶nh cña nh÷ng vßng l­în ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn:
“ Vßng trßn lín “  “ Vßng trßn hÑp dÇn “.
Nh÷ng cè g¾ng cuèi cïng nh­ng hÕt søc m·nh liÖt cña con c¸, t×m c¸ch tho¸t khái sù nÝu kÐo bña v©y cña «ng l·o.
Ông già và biển cả
II . T�m hiĨu �o�n tr�ch
B. Phân tích
Cảm nhận về con cá Kiếm tập trung vào những giác quan nào của ông lão ? Chứng minh rằng những chi tiết này gợi lên một sự tiếp nhận từ xa đến gần , từ bộ phận đến toàn thể ?
Thị giác
Xúc giác

_Qua những vòng lượn của
con cá. .
_ Vòng tròn lớn (xa)
?Vòng tròn nhỏ dần (gần).
_ áp lực của sợi dây, rất nặng.
_ Sự vùng vẫy của con cá.
_ Cảm giác đau đớn nơi bàn tay.
?Cảm nhận gián tiếp.
_Đến vòng thứ ba thấy con cá,một
con cá khổng lồ.
_Cái đuôi lớn hơn cả chiếc lưỡi hái
lớn, thân hình đồ sộ. Cánh vi xếp
lại , bộ vi to sụ bên sườn xoè rộng.
_Đặc tả thân hình và cái đuôi đồ sộ
to lớn .
?Nhìn thấy trực tiếp.
Vẻ đẹp dũng mãnh và oai phong của con cá được cảm nhận từ gián tiếp đến
trực tiếp( từ xúc giác đến thị giác), từ xa đến gần,từng bộ phận đến toàn thể.
_ Con cá mang vẻ đẹp biểu tượng của thiên nhiên:kiêu hùng, kì vĩ.
Cảm nhận của ông lão
* Qua c¶m nhËn cña «ng l·o:
1.Hình tượng vẻ đẹp của cá Kiếm
Ông già và biển cả
Trong cuộc đấu trí chinh phục của ông lão với cá Kiếm hình tượng vẻ đẹp của cá kiếm được miêu tả như thế nào ? Qua đó cảm nhận thấy điều gì ?
Ông lão
Cá kiếm
Sù ®Êu trÝ cña «ng l·o víi c¸ KiÕm
?Sự kiên cường, dũng cảm của ông lão ngư phủ lành nghề dày
dạn kinh nghiệm?Sự kiên cường của cá Kiếm.
_ Khi bÞ m¾c c©ul­în vßng trßn.
_ Khi lång lªn kÐo thuyÒn ®it×m c¸ch tho¸t khái sù bña v©y cña «ng l·o.
_ Khi thÊm mÖt, b¬i chËm, nh­ng vÉn cè g¾ng t×m c¸ch tho¸t khái sîi d©y.
_ Khi bÞ ®©mKh«ng chÊp nhËn c¸i chÕt.
_ Khi thu dây, giữ yên sợi dây trong tư thế sẵn sàng chiến đấu.
_ Khi thu dần sợi dây, để áp sát cá Kiếm,tìm cơ hội để giết nó.
_ Khi buông lúc kéo rất nhịp nhàng cho tới khi vòng dây thu hẹp,con cá xuất hiện.
_ Khi dùng lao, dồn lực đâm con cá và giết được nó.
Ông già và biển cả
* Qua sù ®Êu trÝ cña «ng l·o víi c¸ KiÕm.
1.Hình tượng vẻ đẹp của cá Kiếm
Trước khi chết :
* VÎ ®Ñp cña c¸ KiÕm tr­íc khi chªt:
Ông già và biển cả
Phóng vút lên
Phô hết tầm vóc , sức mạnh , vẻ đẹp .
? Chết kiêu hùng , bất khuất , mạnh mẽ .
1.Hình tượng vẻ đẹp của cá Kiếm
Trong cuộc chinh phục của ông lão với cá Kiếm thái độ của ông lão với cá Kiếm như thế nào ? Vì sao ông lão lại có thái độ như thế ?Qua thái độ đó người đọc thấy được ẩn ý gì mà Hê Minh Uê gửi gắm ?
 Mèi quan hÖ ®a diÖn phøc t¹p gi÷a «ng l·o vµ c¸ KiÕm:
Ng­êi ®i c©u vµ con c¸ ®­îc c©u.
Hai k× phïng ®Þch thñ (c©n søc, c©n tµi ).
Hai ng­êi b¹n c¶m th«ng chia sÎ.
øng xö gi÷a con ng­êi vµ m«i tr­êng .
* Qua thái độ của ông lão với cá Kiếm :
Ông già và biển cả
Cá Kiếm
Ngợi ca , cảm phục , coi là bạn , người anh em
Duy trì cuộc sống vật chất Khẳng định giá trị tinh thần .
Biển khơi là nơi tri ân Cá là bạn Đại dương là nhà
1.Hình tượng vẻ đẹp của cá Kiếm
Đối tượng chinh phục , phải giết
* ý nghĩa biểu tượng của hình tượng cá Kiếm
Ông già và biển cả
Từ những dụng công mô tả cá Kiếm của nhà văn hãy xem xét cá Kiếm từ những góc nhìn sau và phát hiện ý nghĩa biểu tượng của hình tượng cá Kiếm ?
1.Hình tượng vẻ đẹp của cá Kiếm
Ông già và biển cả
Củng cố dặn dò
+ Tóm tắt truyện " Ông già và biển cả " trong năm câu văn.
+ Nếu chọn những ý quan trọng về tiểu sử của nhà văn Hê Minh Uê, em sẽ chọn những ý nào ? lí giải ?.
+ Em hiểu thế nào là " nguyên lí tảng băng trôi ".
Bài tập củng cố:
Dặn dò:
Về nhà học bài và soạn tiếp tiết 2 : Ông già và biển cả