Tuần 27. Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ
Chia sẻ bởi Nguyễn Huy Anh |
Ngày 09/05/2019 |
78
Chia sẻ tài liệu: Tuần 27. Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ thuộc Ngữ văn 10
Nội dung tài liệu:
Tiết 76 ,77
Đọc văn
Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ
Nguyên tác chữ Hán: Đặng Trần Côn
Bản diễn Nôm: Đoàn Thị Điểm
(Trích “Chinh phụ ngâm”)
I. Tỡm hi?u chung:
1. Tác giả – dịch giả:
- Tác giả:
- Dịch giả:
Đặng Trần Côn- nhân tài nửa đầu TKXVIII
+ Đoàn Thị Điểm (1705- 1748): một nữ sĩ tài hoa, bất hạnh.
+ Phan Huy Ích (1750 – 1822): một danh sĩ tài hoa đương thời
I. Tỡm hi?u chung:
2. Tác phẩm “Chinh phụ ngâm”:
- Hoàn cảnh sáng tác:
Khoảng 1741- 1742 (Đầu đời Lê Hiển Tông): Nội chiến liên miên.
- Nội dung:
+ Sự oán ghét chiến tranh phong kiến phi nghĩa
+Tâm trạng khao khát tình yêu, hạnh phúc lứa đôi.
- Hình thức:
+Nguyên tác:
Thể loại ngâm khúc, thể thơ trường đoản cú
+ Bản Nôm:
Thể loại ngâm khúc, thể thơ song thất lục bát
Trang bìa bản Chinh phụ ngâm thời Gia Long được Nguyễn Văn Xuân tìm thấy ở Huế
Tranh vẽ minh họa người chinh phụ trong bài bình về Chinh phụ ngâm của Viện Văn học
Giáp
mặt
rồi
phút
bỗng
chia
tay
Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen
Vắng chàng điểm phấn trang hồng với ai ?
3. Đoạn trích:
I. Tỡm hi?u chung:
a. Vị trí:
Từ câu 193 đến 216 (Tương ứng: câu 228 đến 252 trong nguyên tác)
b. Đọc văn bản:
c. Bố cục:
- 16 câu đầu: Nỗi cô đơn, sầu muộn của người chinh phụ trong cảnh xa chồng
- 8 câu cuối: Mong ước gửi đến chồng lòng thương nhớ
Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước
Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.
Ngoài rèm thước chẳng mách tin,
Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng?
II. Đọc – hiểu đoạn trích:
1. 16 câu đầu: Nỗi cô đơn, sầu muộn:
* Câu 1-8:
- Hành động lặp đi lặp lại một cách vô thức, không mục đích, ý nghĩa.
- Trách chim Thước “chẳng mách tin”
- Không gian:
Hiên vắng, rèm thưa
Trống vắng, hiu quạnh
Ngoài rèm / trong rèm
Nghệ thuật đối: sự mong ngóng tin tức dù hướng ra ngoài hay vào trong cũng chỉ là sự im lặng.
-Thời gian:
Ngày - đêm -> dài dằng dặc
Tâm trạng bồn chồn, khắc khoải mong chờ.
Đèn có biết dường bằng chẳng biết,
Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.
Buồn rầu nói chẳng nên lời,
Hoa đèn kia / với bóng người / khá thương.
- Hình ảnh “ngọn đèn”:
+ Câu hỏi tu từ
Đèn có biết ... chẳng biết
+ Điệp ngữ bắc cầu:
Đèn biết chăng?
Đèn có biết...
Lời than thở trong khắc khoải chờ đợi, hy vọng, day dứt không yên.
- Hoa đèn kia >< bóng người:
Nỗi cô đơn, lẻ bóng của người chinh phụ trong đêm dài hiu hắt. Nỗi lòng không biết san sẻ cùng ai nên càng héo hon sầu thảm -> Khát khao hạnh phúc mãnh liệt.
- Nghệ thuật:
+ Sự nối dòng liên tiếp (lặp đầu cuối) -> xoáy sâu vào tâm trạng cô đơn, không lối thoát của người chinh phụ.
+ Giọng chậm, buồn -> nỗi buồn, sầu triền miên
Đo¹n th¬ kh¾c häa t©m tr¹ng cña mét con ngêi sèng trong nçi c« ®¬n buån khæ ®Õn hÐo hon, sÇu th¶m. Trong c¶nh ngé Êy nµng vÉn lu«n khao kh¸t ®îc sèng trong t×nh yªu vµ h¹nh phóc løa ®«i
Tóm lại:
Củng cố
+ Ở 8 câu đầu những yếu tố ngoại cảnh nào tác động đến tâm trạng người chinh phụ?
+ Theo em nghệ thuật đặc sắc nhất của bản dịch nôm là gì ?
Thành công của bản dịch
ThÓ song thÊt lôc b¸t: thÓ th¬ d©n téc. Cã ©m ®iÖu: triÒn miªn, tha thiÕt rÊt phï hîp víi viÖc diÔn t¶ t©m tr¹ng.
SÇu tùa h¶i Kh¾c giê ®»ng ®½ng nh niªn
Kh¾c nh niªn Mèi sÇu d»ng dÆc tùa miÒn biÓn xa
So s¸nh so s¸nh+tõ l¸y
Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu,
Nỗi nhớ chàng đau đáu nàoxong.
Cảnh buồn người thiết tha lòng,
Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun".
Gà eo óc gáy sương năm trống,
Hòe phất phơ rủ bóng bốn bên.
Khắc giờ đằng đẵng như niên,
Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xa
Hương gượng đốt hồn đà mê mải,
Gương gượng soi lệ lại châu chan.
Sắt cầm gượng gảy ngón đàn,
Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng,
Dạo hiên vắng, thầm gieo từng bước.
Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.
Ngoài rèm thước chẳng mách tin,
Trong rèm, dường đã có đèn biết
chăng?
Đèn có biết dường bằng chẳng biết,
Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.
Buồn rầu nói chẳng nên lời,
Hoa đèn kia với bóng người khá thương,
Lòng này gửi gió đông có tiện,
Nghìn vàng xin gửi đến non Yên,
Non Yên dù chẳng tới miền.
Nhớ chàng đằng thăm thẳm lên bằng trời
Trông ngóng
Bi thiết buồn rầu
Sầu muộn
Nghẹn ngào ,lo sợ
Gửi nỗi nhớ nhung da diết
Đau kh?, bế tắc
Sơ đồ Diễn biến tâm trạng Nhân vật trữ tình
Đọc văn
Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ
Nguyên tác chữ Hán: Đặng Trần Côn
Bản diễn Nôm: Đoàn Thị Điểm
(Trích “Chinh phụ ngâm”)
I. Tỡm hi?u chung:
1. Tác giả – dịch giả:
- Tác giả:
- Dịch giả:
Đặng Trần Côn- nhân tài nửa đầu TKXVIII
+ Đoàn Thị Điểm (1705- 1748): một nữ sĩ tài hoa, bất hạnh.
+ Phan Huy Ích (1750 – 1822): một danh sĩ tài hoa đương thời
I. Tỡm hi?u chung:
2. Tác phẩm “Chinh phụ ngâm”:
- Hoàn cảnh sáng tác:
Khoảng 1741- 1742 (Đầu đời Lê Hiển Tông): Nội chiến liên miên.
- Nội dung:
+ Sự oán ghét chiến tranh phong kiến phi nghĩa
+Tâm trạng khao khát tình yêu, hạnh phúc lứa đôi.
- Hình thức:
+Nguyên tác:
Thể loại ngâm khúc, thể thơ trường đoản cú
+ Bản Nôm:
Thể loại ngâm khúc, thể thơ song thất lục bát
Trang bìa bản Chinh phụ ngâm thời Gia Long được Nguyễn Văn Xuân tìm thấy ở Huế
Tranh vẽ minh họa người chinh phụ trong bài bình về Chinh phụ ngâm của Viện Văn học
Giáp
mặt
rồi
phút
bỗng
chia
tay
Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen
Vắng chàng điểm phấn trang hồng với ai ?
3. Đoạn trích:
I. Tỡm hi?u chung:
a. Vị trí:
Từ câu 193 đến 216 (Tương ứng: câu 228 đến 252 trong nguyên tác)
b. Đọc văn bản:
c. Bố cục:
- 16 câu đầu: Nỗi cô đơn, sầu muộn của người chinh phụ trong cảnh xa chồng
- 8 câu cuối: Mong ước gửi đến chồng lòng thương nhớ
Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước
Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.
Ngoài rèm thước chẳng mách tin,
Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng?
II. Đọc – hiểu đoạn trích:
1. 16 câu đầu: Nỗi cô đơn, sầu muộn:
* Câu 1-8:
- Hành động lặp đi lặp lại một cách vô thức, không mục đích, ý nghĩa.
- Trách chim Thước “chẳng mách tin”
- Không gian:
Hiên vắng, rèm thưa
Trống vắng, hiu quạnh
Ngoài rèm / trong rèm
Nghệ thuật đối: sự mong ngóng tin tức dù hướng ra ngoài hay vào trong cũng chỉ là sự im lặng.
-Thời gian:
Ngày - đêm -> dài dằng dặc
Tâm trạng bồn chồn, khắc khoải mong chờ.
Đèn có biết dường bằng chẳng biết,
Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.
Buồn rầu nói chẳng nên lời,
Hoa đèn kia / với bóng người / khá thương.
- Hình ảnh “ngọn đèn”:
+ Câu hỏi tu từ
Đèn có biết ... chẳng biết
+ Điệp ngữ bắc cầu:
Đèn biết chăng?
Đèn có biết...
Lời than thở trong khắc khoải chờ đợi, hy vọng, day dứt không yên.
- Hoa đèn kia >< bóng người:
Nỗi cô đơn, lẻ bóng của người chinh phụ trong đêm dài hiu hắt. Nỗi lòng không biết san sẻ cùng ai nên càng héo hon sầu thảm -> Khát khao hạnh phúc mãnh liệt.
- Nghệ thuật:
+ Sự nối dòng liên tiếp (lặp đầu cuối) -> xoáy sâu vào tâm trạng cô đơn, không lối thoát của người chinh phụ.
+ Giọng chậm, buồn -> nỗi buồn, sầu triền miên
Đo¹n th¬ kh¾c häa t©m tr¹ng cña mét con ngêi sèng trong nçi c« ®¬n buån khæ ®Õn hÐo hon, sÇu th¶m. Trong c¶nh ngé Êy nµng vÉn lu«n khao kh¸t ®îc sèng trong t×nh yªu vµ h¹nh phóc løa ®«i
Tóm lại:
Củng cố
+ Ở 8 câu đầu những yếu tố ngoại cảnh nào tác động đến tâm trạng người chinh phụ?
+ Theo em nghệ thuật đặc sắc nhất của bản dịch nôm là gì ?
Thành công của bản dịch
ThÓ song thÊt lôc b¸t: thÓ th¬ d©n téc. Cã ©m ®iÖu: triÒn miªn, tha thiÕt rÊt phï hîp víi viÖc diÔn t¶ t©m tr¹ng.
SÇu tùa h¶i Kh¾c giê ®»ng ®½ng nh niªn
Kh¾c nh niªn Mèi sÇu d»ng dÆc tùa miÒn biÓn xa
So s¸nh so s¸nh+tõ l¸y
Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu,
Nỗi nhớ chàng đau đáu nàoxong.
Cảnh buồn người thiết tha lòng,
Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun".
Gà eo óc gáy sương năm trống,
Hòe phất phơ rủ bóng bốn bên.
Khắc giờ đằng đẵng như niên,
Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xa
Hương gượng đốt hồn đà mê mải,
Gương gượng soi lệ lại châu chan.
Sắt cầm gượng gảy ngón đàn,
Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng,
Dạo hiên vắng, thầm gieo từng bước.
Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.
Ngoài rèm thước chẳng mách tin,
Trong rèm, dường đã có đèn biết
chăng?
Đèn có biết dường bằng chẳng biết,
Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.
Buồn rầu nói chẳng nên lời,
Hoa đèn kia với bóng người khá thương,
Lòng này gửi gió đông có tiện,
Nghìn vàng xin gửi đến non Yên,
Non Yên dù chẳng tới miền.
Nhớ chàng đằng thăm thẳm lên bằng trời
Trông ngóng
Bi thiết buồn rầu
Sầu muộn
Nghẹn ngào ,lo sợ
Gửi nỗi nhớ nhung da diết
Đau kh?, bế tắc
Sơ đồ Diễn biến tâm trạng Nhân vật trữ tình
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Nguyễn Huy Anh
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)